'Tôi rất ủng hộ việc khuyến khích người dùng mạng xã hội đăng ký bằng tên thật, thông tin thật, để hạn chế tối đa những tài khoản ảo chuyên tung tin đồn nhảm, miệt thị hay tấn công người khác. Rất nhiều người đã trở thành nạn nhân của tấn công mạng'.
Đây là chia sẻ của NSND Xuân Bắc, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn tại Hội thảo lấy ý kiến dự thảo Bộ Quy tắc ứng xử văn hóa trên không gian mạng do Bộ VH-TT-DL tổ chức ngày 22.10.
Hạn chế tối đa những tài khoản ảo tạo ra chỉ dùng để tung tin đồn nhảm
Với vai trò vừa là nghệ sĩ vừa là nhà quản lý và KOLS trên mạng xã hội, NSND Xuân Bắc, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ VH-TT-DL) cho rằng, việc xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử văn hóa trên không gian mạng là rất trúng, đúng và rất cần thiết, nhất là trong giai đoạn các hoạt động trên không gian mạng đang bùng nổ như hiện nay.
Một trong những nội dung được NSND Xuân Bắc đề cập đến là quy định về các đơn vị cung cấp dịch vụ và nội dung. Theo ông hiện nay, có nhiều công ty truyền thông lớn, uy tín, nhưng lại có những kênh con đưa ra các nội dung không thực sự phù hợp, có những cái tít phản cảm, gây hiểu lầm.
"Không chỉ tác động tiêu cực đến người xem mà còn cố tình gây hiểu lầm từ những cái tít kích thích. Tôi cho rằng cần có quy định chặt chẽ hơn, ràng buộc trách nhiệm rõ hơn cho các đơn vị cung cấp nội dung", ông Bắc nói.
Trong bối cảnh mạng xã hội bùng nổ, NSND Xuân Bắc nhận định bây giờ ai cũng có thể làm đạo diễn, diễn viên, biên tập viên trên không gian mạng. Kể từ khi TikTok có mặt ở Việt Nam, nó đã tạo ra ảnh hưởng rất lớn, lan tỏa nhanh và có nhiều tác động tích cực. Tuy nhiên, ở một số khía cạnh, chúng ta vẫn bị bỏ sót những vấn đề cần kiểm soát.
Liên quan đến việc quản lý các tài khoản ảo, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn bày tỏ: "Tôi rất ủng hộ việc khuyến khích người dùng mạng xã hội đăng ký bằng tên thật, người thật, thông tin thật, để hạn chế tối đa những tài khoản ảo chuyên tung tin đồn nhảm, miệt thị hay tấn công người khác. Bên cạnh đó, nên chăng có những yêu cầu hạn chế tối đa những tài khoản ảo tạo ra chỉ dùng để tung tin đồn nhảm, miệt thị, tấn công mạng".
Với bộ quy tắc ứng xử lần này, ông Xuân Bắc mong muốn nhấn mạnh yếu tố văn hóa. Tôi cho rằng từ khóa "ứng xử có văn hóa", tức là chúng ta phải có văn hóa trong hành vi ứng xử.
Xây dựng môi trường mạng lành mạnh, văn minh
Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng thường trực Bộ VH-TT-DL Lê Hải Bình nhìn nhận, mạng xã hội với những tiện ích, tác động sâu sắc đến đời sống xã hội, đối với từng cá nhân. Song môi trường mạng cũng đặt ra không ít thách thức, trong đó, sự gia tăng của những hành vi lệch chuẩn, phản văn hóa trên mạng xã hội đang gây ảnh hưởng tiêu cực tới quá trình hình thành nhân cách, đạo đức và lối sống của thanh thiếu niên, khiến nhiều bậc cha mẹ không khỏi lo ngại.
"Những gì không gian mạng tác động để lại câu chuyện rất lâu dài. Thế hệ tương lai của chúng ta trở nên như thế nào có một phần rất quan trọng tác động của không gian mạng. Trong không gian thực chúng ta có pháp luật, có những chuẩn tắc đạo đức, còn trên không gian mạng luật pháp đang xây dựng có phần nào, nhưng chuẩn tắc dường như chưa có".
Vì vậy, theo ông Bình việc ban hành Bộ Quy tắc ứng xử văn hóa trên không gian mạng sẽ là công cụ quan trọng góp phần hình thành một môi trường mạng lành mạnh, văn minh - nơi các giá trị tốt đẹp, nhân văn được lan tỏa rộng rãi.
Theo Phó cục trưởng Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử Nguyễn Thị Thanh Huyền tính đến tháng 1.2024, Việt Nam có 78,44 triệu người dùng internet, tương đương 79,1% dân số, với thời gian sử dụng trung bình gần 7 giờ mỗi ngày, phần lớn truy cập thông qua thiết bị di động.
Hiện nay, Việt Nam có khoảng 78 triệu tài khoản mạng xã hội nhưng chủ yếu là các tài khoản trên các nền tảng mạng xã hội nước ngoài cung cấp vào Việt Nam như Facebook, TikTok và YouTube. Theo báo cáo thống kê tại thời điểm tháng 1.2025, tổng số tài khoản người dùng sử dụng thường xuyên của top 20 mạng xã hội lớn trong nước là khoảng 110 triệu, Facebook, YouTube là 138,5 triệu.
Bên cạnh tin giả và thông tin sai lệch thì tình trạng lừa đảo trên không gian mạng tại Việt Nam đang diễn biến phức tạp và ở mức báo động. Cùng với đó, ngôn ngữ thiếu chuẩn mực trên không gian mạng ngày càng phổ biến.
"Việc xây dựng và ban hành Bộ Quy tắc ứng xử văn hóa trên không gian mạng là hết sức cần thiết. Bộ quy tắc sẽ là công cụ định hướng hành vi, tạo lập thói quen tích cực, bảo đảm sự phát triển lành mạnh của không gian mạng, góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, xây dựng con người Việt Nam thời kỳ mới", bà Huyền chia sẻ.