Nỗi lo sân bay Long Thành 'xa xôi'

Là một người dân sống ở TP HCM, tôi thường xuyên đi lại bằng đường hàng không và đã quá quen với cảnh chật chội, quá tải ở sân bay Tân Sơn Nhất. Việc xây dựng ga T3 được xem là một giải pháp cần thiết và cấp bách. Tuy nhiên, khi nhìn vào những hình ảnh và thông tin công bố gần đây, rồi đối chiếu với tiến độ xây dựng sân bay Long Thành, tôi không khỏi tự hỏi: liệu sân bay Long Thành có thể là một bước tiến vượt bậc, hiện đại và xứng tầm hơn ga T3 – không chỉ ở quy mô, mà cả ở tầm nhìn?

Tôi không phủ nhận vai trò quan trọng của ga T3 Tân Sơn Nhất trong việc giảm tải cho nhà ga quốc nội hiện nay. Mỗi mùa cao điểm, cảnh người nối người, chen chúc trong nhà ga, đứng chờ đến 2–3 tiếng để làm thủ tục là chuyện không còn lạ lẫm. Ga T3, với công suất thiết kế 20 triệu khách mỗi năm, sẽ góp phần giải tỏa áp lực ngay lập tức.

Nhưng điều khiến tôi suy nghĩ là, chúng ta có đang đầu tư vào một giải pháp "ngắn hạn cho vấn đề dài hạn"? Dù được kỳ vọng hoàn thành vào năm 2025, nhưng khi vừa đưa vào vận hành, ga T3 đã đối mặt với nguy cơ... sớm quá tải. Chưa kể, không gian mở rộng hạn chế, hạ tầng kết nối vào ra vẫn phụ thuộc nhiều vào mạng lưới giao thông nội đô vốn đã quá tải – khiến hiệu quả khai thác bị hạn chế.

>> 'Viễn cảnh tắc đường tới sân bay Long Thành khiến tôi lo ngại'

Tôi từng có dịp bay qua nhiều sân bay lớn trong khu vực như Suvarnabhumi (Bangkok), Changi (Singapore), hay KLIA (Malaysia). Điều dễ nhận thấy là sân bay của họ không chỉ để "đón và tiễn khách", mà là trung tâm thương mại, dịch vụ, kết nối, và cả văn hóa. Mỗi khi đặt chân xuống những sân bay này, tôi luôn cảm nhận được tinh thần của quốc gia đó – từ thiết kế kiến trúc, sự thông minh trong vận hành, cho tới cách tổ chức giao thông, logistics, và trải nghiệm hành khách.

Do đó, với sân bay Long Thành, tôi kỳ vọng nhiều hơn là một công trình mới, đó phải là một sân bay hiện đại ngay từ gốc rễ, được quy hoạch tổng thể, khoa học, thuận tiện, thân thiện với người dùng, và linh hoạt theo thời gian. Một nơi mà 10–20 năm sau, chúng ta không phải nói "đã lạc hậu, phải mở rộng", mà có thể tự hào đây là cửa ngõ hàng không tầm cỡ khu vực.

Long Thành có công suất thiết kế lên tới 100 triệu hành khách mỗi năm (sau khi hoàn thiện tất cả các giai đoạn). Ngay từ giai đoạn 1, sân bay đã đặt mục tiêu 25 triệu hành khách mỗi năm, tương đương ga T3. Tuy nhiên, sự khác biệt nằm ở tư duy thiết kế và khả năng mở rộng. Long Thành được quy hoạch trên một khu đất rộng hơn 5.000 ha, tức là đủ đất để nghĩ đến giấc mơ lớn. Điều quan trọng là chúng ta có dám mơ đủ xa không?

Nếu không có quy hoạch giao thông kết nối đồng bộ (đường sắt, cao tốc, metro, xe buýt nhanh...), Long Thành sẽ mãi là một sân bay "xa xôi". Nếu không có hạ tầng số hóa và dịch vụ thông minh, hành khách vẫn sẽ phải xếp hàng làm thủ tục, kiểm tra an ninh thủ công như xưa. Nếu không xây dựng một hệ sinh thái logistic, vận tải hàng hóa hàng không chuyên nghiệp, thì Long Thành chỉ là một "nhà ga lớn" chứ không phải là trung tâm hàng không. Và nếu không có tầm nhìn dài hạn, tâm huyết của những người làm quy hoạch, thiết kế và quản lý, thì dù sân bay mới có đẹp đến mấy, hiện đại đến đâu, nó cũng chỉ là phiên bản mới của những lỗi cũ.

Dĩ nhiên, nói luôn dễ hơn làm. Tôi hiểu rằng xây dựng một sân bay cấp quốc tế không thể một sớm một chiều. Tôi cũng hiểu rằng chi phí đầu tư cho Long Thành là con số khổng lồ, và mọi quyết định đều phải cân nhắc kỹ lưỡng. Nhưng tôi vẫn mong rằng, trong bối cảnh kinh tế Việt Nam đang chuyển mình, với sự bứt phá về hạ tầng, công nghệ và hội nhập quốc tế, sân bay Long Thành sẽ không chỉ là một công trình giao thông, mà là biểu tượng của một quốc gia đang đi lên.

Hãy để Long Thành là nơi mà khi một du khách quốc tế đặt chân đến, họ cảm thấy ấn tượng như khi đến Changi hay Incheon. Hãy để người Việt đi xa khi quay về được chào đón bởi một không gian hiện đại, văn minh và mang bản sắc Việt. Và hãy để chúng ta – những người dân – có quyền mơ về một sân bay thật sự xứng tầm, chứ không phải tặc lưỡi: "Có còn hơn không".

Phạm Thị Bích