Nội dung giáo dục trẻ bị méo mó khi 'qua tay' TikToker

Nội dung giáo dục giới tính, phòng chống xâm hại trẻ em được đổi mới sáng tạo để trẻ nhỏ dễ tiếp cận. Song, nhiều TikToker đã biến những bài học ý nghĩa đó thành trào lưu giải trí phản cảm.

Theo thông tin từ Tuổi Trẻ Online, thống kê của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (nay là Bộ Nội vụ) cho thấy trong năm 2023, cả nước ghi nhận 2.498 vụ xâm hại trẻ em. 

Riêng tại Bệnh viện Nhi trung ương, năm 2024 đã tiếp nhận và điều trị cho 66 trẻ bị xâm hại; trong đó 65,1% là xâm hại thân thể, 28,8% là xâm hại tình dục và 6,1% do bị bỏ mặc.

Những video phản cảm của TikToker

Trước thực trạng đó, công tác giáo dục, tuyên truyền phòng tránh xâm hại cho trẻ em đã được triển khai từ rất sớm. Tại các trường mầm non, giáo viên đã nỗ lực sáng tạo bằng nhiều hình thức khác nhau để truyền tải những bài học về nhận biết và bảo vệ cơ thể không cho người lạ chạm vào. 

Trong đó hình thức lồng ghép ca từ và hành động đơn giản, dễ nhớ như "ở đây là vùng không thể chạm vào, không đụng vào, không sờ vào…". 

Đây là một phương pháp giáo dục trực quan, sinh động và rất hiệu quả, giúp trẻ nhận biết và tự bảo vệ mình trước những hành vi không chuẩn mực.

Thế nhưng thật đáng buồn, không ít TikToker đã lấy chính những hình thức giảng dạy nhân văn này để làm thành trào lưu, đăng tải những video có nội dung phản giáo dục, thậm chí dung tục.

Những video này thường sử dụng giai điệu bài hát gốc nhưng lại thêm vào những hình ảnh, động tác, biểu cảm nhạy cảm, mang tính đùa cợt, biến một bài học nghiêm túc thành trò mua vui.

Chúng ta đều biết trẻ nhỏ học hỏi chủ yếu qua việc bắt chước những hành vi và thái độ của người lớn. Khi những nội dung giáo dục được truyền tải qua lăng kính méo mó của các nhà sáng tạo nội dung sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến trẻ em.

Từ góc độ tâm lý học, những video phản cảm này gây ra những hậu quả vô cùng lớn. Cụ thể, khi tiếp xúc với những video méo mó, trẻ có thể nhận thức sai lệch rằng việc xâm hại là một trò đùa, là một hành vi không đáng sợ. 

Điều này sẽ làm giảm khả năng cảnh giác của trẻ trước những nguy hiểm tiềm ẩn và có thể khiến các em trở thành nạn nhân.

Một mặt, trẻ được giáo dục ở trường rằng phải cẩn thận với những hành vi xâm hại. Mặt khác, những video trên mạng lại biến những hành vi đó thành một trò tiêu khiển. Sự mâu thuẫn này có thể khiến trẻ hoang mang, khó phân biệt đúng - sai.

Khi nhận thức về nguy hiểm bị giảm sút, trẻ sẽ dễ dàng tin tưởng và làm theo lời kẻ xấu, từ đó làm gia tăng nguy cơ bị xâm hại.

Ngoài ra một số trẻ có thể cảm thấy sợ hãi, bối rối hoặc xấu hổ khi nhìn thấy những bài học nghiêm túc bị biến thành trò hề. Điều này có thể gây ra những tổn thương tâm lý sâu sắc, khiến trẻ trở nên tủi hổ, thu mình và ảnh hưởng đến sự phát triển cảm xúc lành mạnh.

Mỗi một video phản giáo dục được lan truyền là thêm một lần nhận thức của trẻ bị méo mó. Trong khi, trẻ em là tương lai của đất nước và việc bảo vệ các em khỏi những tác động tiêu cực là trách nhiệm của toàn xã hội.

Chấm dứt ngay những nội dung phản giáo dục

Là một người công tác trong lĩnh vực tâm lý - giáo dục, tôi mong rằng các nhà sáng tạo nội dung hãy đặt đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội lên hàng đầu. 

Trước khi đăng tải một nội dung nào đó, hãy tự hỏi: "Video này có ý nghĩa gì? Nó có ảnh hưởng tiêu cực đến ai không, đặc biệt là trẻ em?". Hãy luôn cân nhắc thật cẩn thận trước khi chia sẻ bất kỳ nội dung nào.

Đừng vì mục đích câu view, câu like mà bóp méo hay phản giáo dục, bởi mỗi nội dung được đăng tải đều có thể để lại những tác động tích cực hoặc tiêu cực đến xã hội, đặc biệt là trẻ em.

Các bậc phụ huynh nên dành thời gian chất lượng để đồng hành và giải thích cho con hiểu đâu là nội dung tốt, đâu là nội dung xấu trên mạng xã hội.

Hướng dẫn con cách nhận biết và tránh xa những video phản cảm, đồng thời trang bị cho con những kiến thức tự bảo vệ bản thân. 

Các nhà giáo dục hãy kiên trì, tiếp tục đổi mới phương pháp giảng dạy để bài học trở nên hấp dẫn hơn, đồng thời tích hợp thêm các buổi học về an toàn mạng, giúp trẻ em trang bị "bộ lọc" thông tin cần thiết.

Đặc biệt các cơ quan quản lý và nền tảng mạng xã hội cần vào cuộc và có những biện pháp mạnh mẽ hơn để kiểm soát và gỡ bỏ những nội dung độc hại. Các nền tảng mạng xã hội như TikTok cần xây dựng và thực thi những chính sách cộng đồng nghiêm ngặt hơn, đồng thời sử dụng công nghệ để phát hiện và ngăn chặn những video vi phạm.

Thiết nghĩ đây không chỉ là trách nhiệm, mà còn là mệnh lệnh từ lương tâm. 

Hãy chấm dứt ngay việc bóp méo những bài học nhân văn, trả lại sự trong sáng cho giáo dục, để mỗi đứa trẻ được lớn lên một cách lành mạnh và an toàn.