Những bên nào có thể đủ điều kiện được sản xuất vàng miếng?

(Dân trí) - Từ ngày 10/10 tới đây, ngân hàng thương mại và doanh nghiệp đủ điều kiện sẽ được Ngân hàng Nhà nước cho phép sản xuất vàng miếng. Những bên nào có thể đủ điều kiện?
Nghị định số 232/2025 được ban hành ngày 26/8 vừa qua chính thức xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng. Nghị định này cũng bổ sung Điều 11a sau Điều 11 Nghị định số 24/2012 về điều kiện cấp giấy phép sản xuất vàng miếng.
Theo đó, từ ngày 10/10 sắp tới, ngân hàng thương mại và doanh nghiệp đủ điều kiện sẽ được Ngân hàng Nhà nước cho phép sản xuất vàng miếng, thay vì cơ chế độc quyền Nhà nước như trước đây. Ngoài ra, việc nhập khẩu vàng nguyên liệu cũng được nới lỏng hơn khi các ngân hàng thương mại, doanh nghiệp đủ điều kiện cũng sẽ được tham gia.
Rục rịch lên phương án
Các doanh nghiệp muốn được cấp phép sản xuất vàng miếng phải có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng, ngân hàng là 50.000 tỷ đồng. Các đơn vị này phải trong danh sách đang được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cấp giấy phép kinh doanh mua, bán kim loại quý, không bị xử phạt hoặc đã khắc phục xong nếu vi phạm.
Hiện có 38 doanh nghiệp, ngân hàng được cấp phép kinh doanh mua, bán vàng miếng. Tuy nhiên, tính theo quy mô vốn điều lệ hiện hành, chỉ một số doanh nghiệp "đầu ngành" có vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên như PNJ, DOJI, SJC.
Về phía ngân hàng, tính đến thời điểm hiện tại có 8 ngân hàng có vốn điều lệ trên 50.000 tỷ đồng gồm Vietcombank, BIDV, VietinBank, Agribank, VPBank, Techcombank, MB và ACB.
Không ít ngân hàng đã rục rịch lên kế hoạch tham gia thị trường vàng.
Đơn cử, tại cuộc họp giữa Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và các tổ chức tín dụng, Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank, mã chứng khoán: TCB) công bố kế hoạch tham gia thị trường vàng.
Ngân hàng này nêu, Nghị định 232 đã mở ra cơ hội để các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp vàng bạc có tiềm lực tài chính được phép nhập khẩu và sản xuất vàng miếng. Trước đây, ngân hàng từng tham gia lĩnh vực vàng nhưng đã tạm dừng trong những năm gần đây. Ngân hàng này nêu đang tìm kiếm đối tác quốc tế để nhập khẩu vàng nguyên liệu và nghiên cứu chế tác vàng miếng mang thương hiệu ngân hàng.
Chuyên gia: Giá vàng sẽ ổn định, giảm thiểu đầu cơ
Với sự gia nhập của các bên, thị trường vàng, theo chuyên gia sẽ tạo ra sự ổn định trên thị trường vàng, giảm thiểu đầu cơ. Đặc biệt, quy định cũng giúp cung cấp một nguồn vàng để cung - cầu ổn định, giúp giải quyết vấn đề kéo dài trong nhiều năm qua là chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới quá cao.
TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính ngân hàng, nêu việc cho phép các ngân hàng thương mại và doanh nghiệp đủ điều kiện được nhập khẩu vàng, sản xuất vàng và kinh doanh vàng là biện pháp đúng đắn giúp bình ổn thị trường hiện nay. Về phía người tiêu dùng, nhiều bên tham gia giúp cho nguồn cung và việc giao dịch dễ dàng hơn.
Tuy nhiên, ông Hiếu nêu vấn đề kinh doanh vàng không phải "nghề" của ngân hàng. Ông nghị chỉ nên cho ngân hàng thương mại tham dự thị trường vàng trong thời gian nào đó, khi thị trường ổn định thì nên khuyến khích họ tập trung vào thế mạnh kinh doanh tiền tệ. Chưa kể, việc kinh doanh vàng, với ngân hàng, cũng tiềm ẩn những rủi ro nhất định.
Dù vậy, theo ông, so với những rủi ro mang tính hệ thống trong quá khứ, việc trở lại của các ngân hàng thương mại với thị trường vàng lần này được cho là hợp lý và tính kiểm soát rủi ro cao hơn so với trước đây.
Cách đây khoảng 15 năm, ngân hàng thương mại từng tham gia mạnh mẽ vào thị trường vàng, bao gồm cả huy động và cho vay vàng. Tuy nhiên, những hoạt động này đã bị cấm. Hiện nay, được phép tham gia sản xuất, nhập khẩu và xuất khẩu vàng, các ngân hàng vẫn không được huy động hay cho vay vàng.