Nhân tuyến giáp lành tính, có phải đã an tâm?

Sau khi chọc hút tế bào nhằm xác định nhân tuyến giáp có thể bào ác tính hay lành tính, nhiều người bệnh băn khoăn: Liệu nhân tuyến giáp lành tính đã có thể yên tâm không?

"Không thấy tế bào ác tính" liệu đã yên tâm?

Chia sẻ về vấn đề này, bác sĩ Nguyễn Xuân Tuấn, bác sĩ nội trú chuyên ngành ung bướu, cho hay đây là câu hỏi thường xuyên mà anh nghe được sau khi thăm khám cho bệnh nhân.

"Thường tôi phải trả lời bệnh nhân rất cẩn thận bởi kết quả FNA không có tế bào ác tính không đồng nghĩa với an toàn tuyệt đối. Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA) là phương pháp chẩn đoán có giá trị giúp xác định xem nhân tuyến giáp có tế bào ác tính hay không.

Tuy nhiên, kết quả chọc ra "không thấy tế bào ác tính" phải hiểu trong ngữ cảnh của phân loại Bethesda. Ví dụ, nếu kết quả là Bethesda II - Lành tính, thì tỉ lệ chính xác cao, nhưng vẫn có khoảng 2-5% nguy cơ âm tính giả, tức là vẫn có khả năng là ung thư dù kết quả là "lành".

Bên cạnh đó, còn nguy hiểm hơn nếu kết quả là Bethesda I - không đủ mẫu. Đây là nhóm mà tiêu bản không đủ tiêu chuẩn chẩn đoán, có thể do hút sai vị trí, hút phải mô hoại tử, hoặc tổn thương quá nhỏ nên không thể kết luận là lành hay ác.

Nói cách khác, Bethesda I không phải là "không có tế bào ác tính", mà là "không thấy gì để đánh giá". Nếu bệnh nhân hoặc bác sĩ chủ quan, cho rằng "chọc rồi, không thấy gì xấu", rồi theo dõi lỏng lẻo thì có thể bỏ sót một tổn thương ác tính tiềm ẩn", bác sĩ Tuấn giải thích.

Thực tế, bác sĩ Tuấn chia sẻ đã từng gặp những ca bệnh như vậy, chọc ra kết quả là "không đủ mẫu" nhưng không chọc lại. 1-2 năm sau, nhân to lên, bắt đầu chèn ép, siêu âm thấy TIRADS 5, chọc lại ra ung thư thể nhú.

"Điều quan trọng là FNA chỉ là một bước trong chẩn đoán và phải được hiểu đúng, theo đúng phân loại. Sau FNA lành tính hoặc không đủ mẫu, vẫn cần theo dõi bằng siêu âm định kỳ. Chọc lại nếu nhân lớn, đặc điểm siêu âm nghi ngờ hoặc thay đổi nhanh. Đánh giá lại toàn bộ lâm sàng - không chỉ "xem kết quả giấy".

Chọc tế bào là để hỗ trợ bác sĩ ra quyết định không phải để ‘cho yên tâm’. Yên tâm thật sự là khi theo dõi đúng, không bỏ sót, và phát hiện kịp thời nếu có điều bất thường", bác sĩ Tuấn nói.

Ung thư tuyến giáp có "đáng sợ"?

Bác sĩ Tuấn đã gặp nhiều bệnh nhân, sau khi nghe bốn chữ "ung thư tuyến giáp" thì mặt cắt không còn giọt máu, mắt nhìn bác sĩ đầy hoang mang.

"Cũng dễ hiểu thôi. Chữ "ung thư" vốn đã mang theo rất nhiều nỗi sợ: sợ mổ, sợ di căn, sợ nằm viện triền miên, sợ phải sống với bệnh cả đời.

Nhưng nếu phải chọn một loại ung thư "ít đáng sợ nhất", thì ung thư tuyến giáp, đặc biệt là thể nhú và thể nang chính là ứng cử viên hàng đầu", bác sĩ Tuấn chia sẻ.

Chuyên gia này giải thích thứ nhất, ung thư tuyến giáp biệt hóa (thể nhú, thể nang) tiên lượng cực kỳ tốt. Nếu được phát hiện và điều trị đúng, đặc biệt là phẫu thuật triệt để ban đầu thì khả năng khỏi bệnh là rất cao.

Các nghiên cứu lớn từ Mỹ, châu Âu và cả số liệu từ Việt Nam đều cho thấy: tỉ lệ sống sau 10 năm đối với thể nhú có thể lên đến >97%, đặc biệt ở người trẻ dưới 55 tuổi.

Thứ hai, điều trị đúng và kịp thời giúp bệnh nhân có chất lượng sống hoàn toàn bình thường. Nhiều người sau mổ tuyến giáp vẫn đi làm, đi chơi, sinh hoạt hoàn toàn bình thường như trước. Không hóa chất, không phải nằm viện dài ngày, không bị suy kiệt.

Thứ ba, nếu bệnh còn ở giai đoạn sớm, bác sĩ có thể chỉ định mổ cắt thùy giáp hoặc toàn bộ tuyến giáp, tùy từng trường hợp. Sau đó, dựa vào phân tầng nguy cơ và kết quả mô bệnh học, bác sĩ mới cân nhắc việc điều trị iod phóng xạ, chứ không phải ai cũng phải uống iod như nhiều người lầm tưởng.

"Tuy nhiên, không phải vì "dễ chữa" mà có thể chủ quan. Điều kiện quan trọng nhất là phải được chẩn đoán và điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa.

Vậy nếu bạn hoặc người thân vừa được chẩn đoán ung thư tuyến giáp, đừng quá hoảng loạn. Hãy bắt đầu bằng việc gặp bác sĩ chuyên sâu về tuyến giáp, hỏi kỹ về loại ung thư mình đang mang, mức độ nguy cơ, và kế hoạch điều trị rõ ràng", bác sĩ Tuấn khuyến cáo.