Người dân bị ép mua bảo hiểm qua ngân hàng, Bộ trưởng Tài chính nói gì?

Đại biểu phản ánh nhiều người dân bị tư vấn bảo hiểm lệch lạc, ép mua bảo hiểm thông qua kênh ngân hàng, đại lý. Bộ trưởng Tài chính cho biết sẽ tiếp tục kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm.

Sáng 18.11, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, các đại biểu thảo luận tại hội trường về dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Kinh doanh bảo hiểm.

Hợp đồng bảo hiểm rất dài, “vô cùng khó hiểu”

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Lâm Đồng) đề cập dự thảo cho phép cá nhân làm đại lý bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ có thể làm đại lý phân phối sản phẩm bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm phi nhân thọ của doanh nghiệp bảo hiểm khác và ngược lại. Đồng thời, mở rộng hơn cơ chế bán chéo sản phẩm.

Ông Thông cho rằng, trong điều kiện hệ thống giám sát hiện nay đối với hoạt động đại lý bảo hiểm còn nhiều bất cập, quy định trên tiềm ẩn rủi ro lớn về xung đột lợi ích.

Bởi theo ông, đại lý là người đại diện theo ủy quyền của doanh nghiệp bảo hiểm; khi cùng lúc đại diện cho nhiều doanh nghiệp, họ có thể bị chi phối bởi mức hoa hồng, chính sách ưu đãi, từ đó không còn bảo đảm đầy đủ nghĩa vụ ưu tiên lợi ích của bên mua bảo hiểm.

Thực tiễn cũng cho thấy, rất nhiều phản ánh của người dân về việc bị tư vấn lệch lạc, bị ép mua bảo hiểm thông qua kênh ngân hàng, đại lý. 

“Nếu chúng ta mở rộng bán chéo mà không tăng cường các yêu cầu pháp lý và cơ chế kiểm soát thì rất khó khắc phục tình trạng này”, ông nói.

Vị đại biểu đề nghị cần có cơ chế ràng buộc chặt chẽ hơn, quy định rõ số lượng doanh nghiệp mà một đại lý cá nhân được phép đại diện (ví dụ không quá hai doanh nghiệp, gồm một nhân thọ, một phi nhân thọ hoặc sức khỏe).

Cùng đó là yêu cầu đại lý phải công khai cho khách hàng biết mình là đại lý của những doanh nghiệp nào, mức hoa hồng chênh lệch ra sao; nghĩa vụ tư vấn trung thực, ưu tiên lợi ích khách hàng, cùng với chế tài mạnh đối với hành vi vi phạm…

Đại biểu Lê Xuân Thân (đoàn Khánh Hòa) cũng phản ánh người dân khi mua bảo hiểm thường tiếp cận ở nhiều góc độ, nhiều quy định bảo hiểm khác nhau. Trong khi đó, đơn vị bán bảo hiểm luôn đưa ra một hợp đồng vô cùng dài, vô cùng khó hiểu. Nhiều người mua cứ thế ký, cuối cùng xảy ra tranh chấp hoặc thiệt hại.

Để khắc phục, ông Thân đề nghị dự thảo luật quy định về nội dung của từng loại hợp đồng bảo hiểm, giao Chính phủ ban hành hướng dẫn cụ thể từng loại và phải có mẫu hợp đồng.

“Áp dụng điều này sẽ có lợi cho người mua bảo hiểm”, ông Thân nhận định và dẫn chứng như khi Quốc hội ban hành luật Kinh doanh bất động sản đã giao Chính phủ xây dựng nghị định và một loạt hợp đồng mẫu.

“Hợp đồng mẫu vừa ngắn gọn, vừa dễ hiểu, cho cả người bán bảo hiểm, người mua bảo hiểm và bảo vệ quyền lợi của người mua”, vị đại biểu nêu.

Bộ sẽ kiểm tra, xử nghiêm sai phạm bảo hiểm

Giải trình câu hỏi của nhiều đại biểu về tình trạng bán chéo sản phẩm bảo hiểm qua ngân hàng, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa nhận, thời gian qua, có tình trạng nhân viên ngân hàng bán gây nhầm lẫn giữa sản phẩm bảo hiểm và ngân hàng.

Song theo ông, luật Tổ chức Tín dụng đã quy định rõ cấm tổ chức tín dụng, chi nhánh nước ngoài, người quản lý, người lao động, nhân viên tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài gắn việc bán sản phẩm bảo hiểm không bắt buộc với việc cung ứng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng dưới mọi hình thức.

Đồng thời, luật Kinh doanh Bảo hiểm cũng nghiêm cấm việc đe dọa, cưỡng ép giao kết hợp đồng kinh doanh bảo hiểm. Bên cạnh đó, luật Kinh doanh Bảo hiểm và các văn bản hướng dẫn cũng quy định rất chặt chẽ công tác tư vấn, ghi âm để nâng cao chất lượng đại lý. “Bộ Tài chính đã và sẽ tiếp tục tiến hành kiểm tra, xử lý vi phạm và trình cấp có thẩm quyền ban hành các quy định nhằm hạn chế tình trạng này”, ông Thắng nói.

Lãnh đạo Bộ Tài chính cũng cho biết, dự thảo luật cũng mở rộng phạm vi hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ. Theo đó, doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ được triển khai bảo hiểm phi nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe có thời hạn từ 1 năm trở xuống (đây là bảo hiểm mang tính ngắn hạn, tương tự tính chất của bảo hiểm phi nhân thọ), đồng thời vừa triển khai sản phẩm bảo hiểm tử kỳ có thời hạn từ 1 năm trở xuống.

Trong đó, bảo hiểm tử kỳ chỉ bảo hiểm cho trường hợp chết, không liên quan đến rủi ro tử vong được đề cập tại các sản phẩm bảo hiểm khác. 

"Đây là sản phẩm bảo hiểm đơn giản và phổ biến tại các quốc gia trong hơn 20 năm vừa qua và là quy định tiên tiến, tạo thêm cơ hội kinh doanh cho doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ”, ông Thắng nêu.