'Cần lộ trình thích ứng quy định ghế an toàn trên ôtô cho trẻ em'

"Tôi hiện sống ở Tây Âu - nơi sự an toàn cho con người, nhất là trẻ em, được đặt lên trên hết. Tuy nhiên, ở đó người ta cũng chỉ khuyến khích chứ không bắt buộc phải có ghế trẻ em trên ôtô. Quy định bắt buộc chỉ là phải thắt dây an toàn cho trẻ, còn việc lắp ghế an toàn tùy thuộc tình hình cụ thể, độ tuổi, tính cách của trẻ và do lái xe chủ động.

Việc Việt Nam quy định tất cả trẻ em dưới 10 tuổi phải có ghế phụ là có phần cứng nhắc và chưa phù hợp thực tế, gây khó khăn cho người dân và tạo kẽ hở cho những người lạm dụng pháp luật để nhũng nhiễu. Với quy định như vậy, nhà tôi có bốn con nhỏ, đều dưới 7 tuổi, mà chỉ có xe bốn chỗ, vậy tôi phải lắp ghế thế nào, đưa và đón con ra sao?".

Đó là thắc mắc của độc giả Mai Anh xung quanh quy định về ghế an toàn trên ôtô cho trẻ em có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Theo đó, "khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 m trên ôtô không được cho trẻ em ngồi cùng hàng ghế với người lái xe, trừ loại xe chỉ có một hàng ghế; người lái xe phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em (bao gồm Hệ thống ghế trẻ em CRS và Hệ thống ghế trẻ em nâng cao ECRS)". Nếu không tuân thủ, tài xế có thể bị phạt 800.000-1.000.000 đồng, theo Khoản 3 Điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP.

Lấy dẫn chứng từ trải nghiệm thực tế của bản thân ở các nước phương Tây, bạn đọc Phamtphuongthao cho rằng: "Tôi ở Nhật, cho con ngồi ghế an toàn trên ôtô từ khi mới một tháng tuổi, và cảm thấy rất yên tâm. Có trường hợp tôi biết khi tai nạn giao thông xảy ra, xe bị lật, em bé một tuổi ngồi trong ghế chỉ bị hoảng loạn khóc lên chứ không xây xát gì. Nếu lúc ấy người mẹ bế em trên tay thì không thể tưởng tượng nổi hậu quả sẽ đến đâu? Đứa bé sao có thể chịu nổi va đập như người lớn được.

Trước khi biết chuyện này, tôi cũng hay có thói quen bế con trên xe để trẻ đỡ khóc. Nhưng sau này, tôi không bao giờ cho con ra khỏi ghế an toàn khi đi ôtô nữa. Con có khóc thì tôi sẽ tìm cách dỗ, khóc nhiều thì sẽ tìm chỗ dừng xe lại để bế cho nín rồi mới đi tiếp. Dần dần con tôi quen với việc ngồi ghế an toàn, đi liên tục 2-3 tiếng cũng không thành vấn đề.

>> 'Ngại sắm ghế an toàn cho trẻ trên ôtô vì có người lớn ngồi cùng'

Thực ra, ghế an toàn của các bé cũng không hề khó tháo lắp, khi không cần dùng có thể bỏ ra cốp sau ngay. Nhưng thường xe gia đình thì người ta cũng không tháo ra lắp vào làm gì vì phải sử dụng liên tục. Riêng với xe taxi thì tôi không thấy có yêu cầu phải lắp ghế an toàn cho trẻ nhỏ.

Ở Việt Nam, tôi thấy nhiều gia đình không những không lắp ghế an toàn cho con mà còn để trẻ nhỏ tự do leo qua leo lại khi xe đang chạy, thậm chí ngồi vào lòng ba mẹ lúc đang lái xe. Điều đó thật sự rất nguy hiểm. Tôi cũng đã sắm ghế cho con ngồi trong xe của ông bà ở nhà từ năm ngoái dù chẳng có luật nào quy định bắt buộc.

Hiện nay, tôi thấy có nhiều chỗ bán ghế an toàn cho trẻ đi ôtô. Tuy nhiên, thói quen dùng ghế an toàn cho trẻ em chưa phổ biến tại Việt Nam. Lẽ ra, chúng ta cũng nên có thời gian tuyên truyền, khuyến khích người dân sử dụng, sau đó nhắc nhở một thời gian, rồi mới ra quy định bắt buộc".

Ủng hộ siết chặt quy định để đảm bảo an toàn cho trẻ khi tham gia giao thông, tuy nhiên độc giả Uyenht đề xuất giải pháp phù hợp với thực tế: "Tôi ủng hộ quan điểm ra luật về ghế trẻ em, nhưng cần phải phù hợp với thực tiễn ở Việt Nam. Thậm chí, ngay cả ở Australia hay Nhật Bản, tôi cũng thấy tận mắt các trẻ em vẫn có thể ngồi taxi, xe buýt nội đô, xe đường dài mà không bắt buộc phải có ghế trẻ em. Theo tôi, luật nên linh hoạt và chi tiết hơn, ví dụ:

- Bắt buộc trên xe cá nhân và xe đi trên cao tốc.

- Taxi nội đô nên được miễn quy định, nhưng phải đảm bảo: cho trẻ ngồi hàng ghế sau và có thắt dây an toàn.

- Khuyến khích dịch vụ 'taxi có ghế trẻ em', khách hàng có thể đặt trước qua app để tài xế chuẩn bị trước và có tính thêm phụ phí".

Trong khi đó, dựa trên thực tế giao thông trong nước, bạn đọc Kinh Van Bo nhấn mạnh cần siết quy định an toàn cho trẻ khi đi xe máy trước khi áp dụng với ôtô: "Phần lớn trẻ em Việt Nam hiện này ngồi trên xe máy của bố mẹ chứ không phải xe hơi. Nếu muốn ưu tiên khía cạnh an toàn, tại sao không bàn đến chế tài và biện pháp an toàn cho phần lớn nhưng đứa trẻ đó? Trẻ dù ngồi trong ôtô không có ghế trẻ em vẫn an toàn hơn nhiều lần so với ngồi xe máy với bất kể loại bảo vệ nào. Nên xử phạt nghiêm 5người chở trẻ em trên xe máy mà không đội mũ bảo hiểm?".

Lê Phạm tổng hợp