Mỹ đưa cuộc chiến pháp lý về thuế quan lên Tòa án Tối cao

Chính phủ Mỹ đã kêu gọi tòa án hủy bỏ phán quyết của Tòa Phúc thẩm Liên bang ngày 29-8

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 3-9 đã đưa cuộc chiến pháp lý về thuế quan lên Tòa án Tối cao khi đề nghị các thẩm phán sớm ra phán quyết rằng tổng thống có thẩm quyền áp đặt các loại thuế nhập khẩu diện rộng theo luật liên bang.

Theo AP, chính phủ Mỹ đã kêu gọi tòa án hủy bỏ phán quyết của Tòa Phúc thẩm Liên bang ngày 29-8 - theo đó, hầu hết thuế quan mà ông Donald Trump áp đặt lên các quốc gia khác là hành vi sử dụng trái phép Đạo luật Quyền hạn kinh tế khẩn cấp quốc tế (IEEPA) năm 1977.

Cụ thể, ông Donald Trump đã viện dẫn IEEPA để áp mức thuế cao đối với các đối tác thương mại, xem thâm hụt ngân sách liên bang của Mỹ với các nước là một tình trạng khẩn cấp quốc gia. Tuy nhiên, tòa phúc thẩm khẳng định thuế quan là "quyền cốt lõi" của quốc hội, chứ không thuộc thẩm quyền của tổng thống.

Dù vậy, tòa phúc thẩm đã tạm hoãn việc thi hành phán quyết của mình đến ngày 14-10, tạo điều kiện để ông Donald Trump có thời gian đề nghị Tòa án Tối cao xem xét kháng cáo. Tòa án Tối cao cũng có thể ban hành lệnh hoãn vô thời hạn phán quyết trên cho đến khi giải quyết xong đơn kháng cáo.

Theo đài NBC News, Tổng thống Donald Trump đề nghị Tòa án Tối cao xem xét các lập luận về đơn kháng cáo của mình vào đầu tháng 11 và đưa ra phán quyết cuối cùng về tính hợp pháp của các mức thuế đang tranh chấp ngay sau đó. Thông thường, Tòa án Tối cao phải đến đầu mùa hè năm sau mới đưa ra được một phán quyết như vậy. 

Tuy nhiên, phía chính quyền ông Donald Trump cho rằng nếu phải chờ đến tháng 6-2026 mới có phán quyết thì có thể lúc đó "đã thu được từ 750 tỉ đến 1.000 tỉ USD tiền thuế và việc hoàn trả số tiền này có thể gây ra những xáo trộn lớn".

Tổng thống Donald Trump ngày 3-9 cũng cho rằng nếu Tòa án Tối cao không lật ngược phán quyết của tòa phúc thẩm, Mỹ có thể phải hủy bỏ thỏa thuận thương mại đã đạt được với Liên minh châu Âu (EU), Hàn Quốc và nhiều nước khác. Điều này sẽ khiến Mỹ phải chịu thiệt hại nặng nề. Tuy nhiên, ông chủ Nhà Trắng cho rằng chính phủ của ông sẽ thắng vụ kiện này.

Ở chiều ngược lại, luật sư Jeffrey Schwab tại Trung tâm Công lý Tự do - tổ chức đại diện cho các nguyên đơn trong vụ kiện ngăn chặn thuế quan - cho hay cả hai tòa án liên bang đều nhất trí rằng IEEPA không trao cho tổng thống quyền áp thuế vô hạn. 

Theo ông Schwab, những mức thuế "bất hợp pháp" này đang gây tổn hại nghiêm trọng cho các doanh nghiệp nhỏ và đe dọa sự tồn tại của họ.