Mark Zuckerberg đâm đơn kiện chống lại Meta, công ty mẹ của Facebook

Chuyện gì đang diễn ra với Mark Zuckerberg?

Trong thế giới mạng xã hội toàn cầu, nơi hàng tỷ người được định danh chỉ bằng một cái tên và một tấm ảnh đại diện, một vụ kiện tưởng như trào phúng lại đang diễn ra tại Indiana, Mỹ.

Ông Mark S. Zuckerberg, một luật sư phá sản đã hành nghề suốt 38 năm, vừa đưa Meta – công ty của Mark E. Zuckerberg, nhà sáng lập Facebook – ra tòa. Lý do là tài khoản của ông liên tục bị khóa vì hệ thống nhận diện nhầm ông là kẻ mạo danh vị tỷ phú công nghệ.

Cái tên đắt giá

Trùng tên với một trong những nhân vật quyền lực nhất Thung lũng Silicon không phải lúc nào cũng là lợi thế. Đối với Mark S. Zuckerberg, đó là nguồn cơn của hàng loạt phiền toái kéo dài hơn một thập kỷ.

Vấn đề bắt đầu từ năm 2011, khi thuật toán của Facebook liên tục gắn cờ tài khoản cá nhân và kinh doanh của luật sư Zuckerberg là "giả mạo" hoặc "mạo danh người nổi tiếng". Mặc dù ông đã cung cấp các tài liệu xác minh danh tính như giấy phép hành nghề, những nỗ lực này thường vô ích.

Hậu quả là tài khoản của ông bị vô hiệu hóa tổng cộng 10 tháng trong vài năm qua, gây ra những tổn thất đáng kể. Mỗi lần khóa kéo dài từ vài tuần đến nhiều tháng, khiến ông mất hàng nghìn USD tiền quảng cáo và không ít khách hàng tiềm năng.

Trong bối cảnh mạng xã hội trở thành kênh tiếp thị trọng yếu cho giới luật sư tại Mỹ, việc bị cắt đứt kết nối với khách hàng gần như đồng nghĩa với mất thị phần. Với ngành luật phá sản – vốn phụ thuộc vào khả năng tiếp cận đúng nhóm người đang gặp khó khăn tài chính – điều này càng nghiêm trọng.

"Tôi đang cố gắng tỏ ra hợp lý", luật sư Zuckerberg nói từ văn phòng của mình ở trung tâm thành phố Indianapolis hôm thứ Ba. "Tôi chỉ muốn được yên. Tôi còn nhiều việc khác phải làm hơn là cãi nhau với Meta. Tôi thà chăm sóc khách hàng rồi về với gia đình còn hơn. Nhưng tôi không biết làm cách nào khác để họ dừng lại."

Vụ kiện tại Tòa án Tối cao Quận Marion xoay quanh cáo buộc Meta "cẩu thả" và "vi phạm hợp đồng" khi liên tục vô hiệu hóa tài khoản vì lý do "mạo danh người nổi tiếng" hoặc "không dùng tên thật".

Đáng chú ý, Mark S. Zuckerberg không đòi số tiền bồi thường cụ thể, mà tập trung vào phí luật sư, chi phí IT cho các lần kháng nghị bất thành, và khoản 11.000 USD quảng cáo bị lãng phí.

Điểm mấu chốt ở đây không chỉ là khoản tiền, mà là nguyên tắc một cá nhân thật, hoạt động hợp pháp, liên tục bị hệ thống máy học của Meta gán nhãn giả mạo – và không có cơ chế minh bạch, hiệu quả để sửa sai.

Điều này cho thấy sự bất lực của một cá nhân khi đối mặt với một hệ thống tự động khổng lồ. Mặc dù ông Zuckerberg đã liên tục gửi đơn kháng cáo, quá trình này mất rất nhiều thời gian và thường không mang lại kết quả.

Chỉ đến khi ông quyết định đệ đơn kiện, Meta mới nhanh chóng khôi phục tài khoản của ông và thừa nhận đó là một "sai sót". Phản ứng này cho thấy rằng, đối với các tập đoàn công nghệ lớn, việc giải quyết các khiếu nại của người dùng cá nhân thường không được ưu tiên, trừ khi nó trở thành một vấn đề pháp lý công khai.

Giới hạn của tự động hóa

Meta thừa nhận đã khóa nhầm tài khoản và khôi phục ngay sau khi vụ kiện được nộp, đồng thời hứa sẽ "ngăn chặn sự cố tương tự". Thế nhưng câu hỏi lớn vẫn còn: trong một nền tảng vận hành chủ yếu bằng AI và hệ thống duyệt tự động, quyền lợi của người dùng sẽ được bảo vệ thế nào khi họ rơi vào vùng "lỗi hệ thống"?

Trường hợp của Mark S. Zuckerberg không phải cá biệt. Nhiều người trùng tên với người nổi tiếng, hoặc có đặc điểm dễ bị AI gắn nhầm, đã phản ánh tình trạng bị khóa tài khoản vô lý. Tuy nhiên ít ai đủ kiên nhẫn hoặc nguồn lực để kéo Meta ra tòa như ông.

Về bề nổi, đây là câu chuyện hài hước: "Mark Zuckerberg kiện Mark Zuckerberg", nhưng ẩn sâu là vấn đề nghiêm túc về quyền lợi số, tính minh bạch trong kiểm duyệt và giới hạn của công nghệ tự động. Nó đặt ra thách thức cho các nền tảng khổng lồ: làm sao để bảo vệ người dùng thật khỏi bị "xóa sổ" bởi chính hệ thống mà họ phụ thuộc, trong khi vẫn duy trì cơ chế chống giả mạo hiệu quả.

Vụ kiện của Mark S. Zuckerberg là một lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng ngay cả trong kỷ nguyên của trí tuệ nhân tạo và thuật toán phức tạp, sự thiếu sót trong việc quản lý và xử lý các vấn đề cơ bản vẫn tồn tại. Trường hợp này đặt ra câu hỏi về trách nhiệm của các công ty công nghệ trong việc bảo vệ danh tính và quyền lợi của người dùng, đặc biệt là khi những sai sót nhỏ nhất cũng có thể gây ra những hậu quả lớn trong cuộc sống thực.

Mark S. Zuckerberg khẳng định, vụ kiện dù thắng hay thua cũng đã "thành công một phần" vì giúp ông lấy lại tài khoản. Đặc biệt hơn, vụ kiện gửi một thông điệp gửi tới Meta và rộng hơn là các ông lớn công nghệ, đó là danh tính số không thể chỉ được định đoạt bởi một thuật toán.

"Tôi muốn họ hứa rằng lần này họ thực sự, thực sự sẽ sửa chữa nó", ông nói. "Nhưng tôi không biết liệu họ có thể làm được hay không."

*Nguồn: NYT, Fortune, BI