Lebanon tuyên bố sẽ bắt đầu giải giáp Hezbollah

Phát biểu sau cuộc họp nội các hôm 5/9, Bộ trưởng Thông tin Lebanon Paul Morcos cho biết chính phủ hoan nghênh các biện pháp do quân đội đề xuất nhằm "mở rộng quyền lực của nhà nước thông qua các lực lượng riêng, chỉ cho phép những cơ quan hợp pháp được sở hữu vũ khí".

Ông nói quân đội Lebanon sẽ bắt đầu thực hiện kế hoạch giải giáp nhóm vũ trang Hezbollah, song lưu ý rằng điều này cần được tiến hành dựa trên "nguồn lực hiện có, vốn còn hạn chế về mặt hậu cần, vật chất và nhân lực".

Bộ trưởng Morcos không tiết lộ thông tin chi tiết của kế hoạch, song cho biết quân đội Lebanon sẽ nộp báo cáo hàng tháng về vấn đề này lên nội các.

5 bộ trưởng người Shiite, trong đó có các quan chức của Hezbollah và đồng minh thuộc phong trào Amal, trước đó rời khỏi cuộc họp nội các khi tư lệnh quân đội Lebanon bước vào để trình bày kế hoạch giải giáp, theo truyền thông địa phương.

Các bộ trưởng thuộc Hezbollah và Amal đã ba lần bỏ ra ngoài khi cuộc họp nội các diễn ra do bất đồng về vấn đề trên. Nhóm vũ trang Hezbollah kiên quyết muốn tiếp tục được sở hữu vũ khí.

Chính phủ Lebanon hồi tháng 8 ra lệnh cho quân đội soạn thảo kế hoạch giải giáp Hezbollah trong năm nay, do hứng chịu sức ép từ Mỹ và Israel. Beirut cho biết kế hoạch là một phần trong thỏa thuận ngừng bắn mà Hezbollah và Tel Aviv đạt được tháng 11/2024 dưới sự trung gian của Washington.

Chính phủ Lebanon đã đồng ý với các mục tiêu được nêu ra trong tài liệu do đặc phái viên Mỹ Tom Barrack đệ trình. Trong tài liệu này có thông tin chi tiết về lịch trình và cơ chế giải giáp kho vũ khí của Hezbollah, cũng như quy định Israel phải rút quân khỏi Lebanon.

Beirut khi đó nói Tel Aviv "chưa cho thấy cam kết nào" đối với nội dung được nêu trong đề xuất của Washington, cũng như "chưa có những động thái tương ứng" để đổi lấy cam kết từ Lebanon. Nước này khẳng định mọi tiến triển liên quan thực hiện đề xuất trên sẽ phụ thuộc vào các bên khác, chủ yếu là Israel.

Hezbollah được thành lập đầu thập niên 1980 với sự hậu thuẫn của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, nhằm chiến đấu với Israel. Không chỉ là tổ chức dân quân, nhóm còn có ảnh hưởng lớn về xã hội, tôn giáo và chính trị trong cộng đồng Hồi giáo Shiite ở Lebanon.

Cánh chính trị của nhóm cùng các đồng minh kiểm soát gần một nửa ghế trong quốc hội Lebanon và một số vị trí nội các. Hezbollah cũng là nhóm vũ trang duy nhất được phép giữ lại vũ khí sau nội chiến năm 1975-1990 tại Lebanon.

Sự sụp đổ của chính quyền cựu tổng thống Syria Bashar al-Assad, đồng minh của Hezbollah, cũng như xung đột với Israel đã khiến lực lượng này suy yếu và mất tầm ảnh hưởng ở Lebanon.

Phạm Giang (Theo AFP)