Lấy ý kiến về việc ưu tiên phát triển sản phẩm công nghệ chiến lược

Sáu sản phẩm chiến lược này bao gồm mô hình ngôn ngữ lớn và trợ lý ảo tiếng Việt; camera AI xử lý tại biên; robot di động tự hành; thiết bị và hệ thống mạng di động 5G; hạ tầng blockchain và các lớp ứng dụng truy xuất nguồn gốc, tài sản mã hoá; thiết bị bay không người lái (UAV).

Đây là nội dung chính của dự thảo Chương trình khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo quốc gia phát triển sản phẩm công nghệ chiến lược ưu tiên triển khai năm 2025, đang được Bộ Khoa học và Công nghệ lấy ý kiến, trước khi hoàn thiện trình Thủ tướng.

Bộ khuyến khích các đơn vị, cơ quan nghiên cứu gửi ý kiến bằng văn bản về dự thảo để tổng hợp trước ngày 26/10.

Gửi ý kiến góp ý dự thảo

Chương trình nhằm phát triển năng lực quốc gia về nghiên cứu, làm chủ, thiết kế, chế tạo và thương mại hóa sản phẩm công nghệ chiến lược, hình thành các ngành công nghiệp nền tảng có năng lực cạnh tranh quốc tế. Thông qua 6 sản phẩm công nghệ chiến lược, Việt Nam muốn thúc đẩy nội địa hóa và bảo đảm chủ quyền công nghệ quốc gia.

Mục tiêu đến năm 2027 sẽ hình thành năng lực nền tảng quốc gia về các công nghệ lõi thuộc sáu nhóm sản phẩm, đạt mức độ tự chủ công nghệ 60-70%. Đến 2030, Việt Nam đặt mục tiêu làm chủ tối thiểu 80% công nghệ lõi, sở hữu năng lực R&D, thiết kế, chế tạo và sản xuất quy mô công nghiệp, tiến tới tự chủ công nghệ, thay thế nhập khẩu và tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Khi đó, Việt Nam kỳ vọng hình thành những ngành công nghiệp công nghệ chiến lược có năng lực cạnh tranh quốc tế về AI, viễn thông, robot, UAV, blockchain và thiết bị thông minh, với tối thiểu 10 doanh nghiệp công nghệ đạt chuẩn quốc tế, trong đó ít nhất ba doanh nghiệp quy mô trên một tỷ USD.

Để hiện thực hóa, dự thảo nêu nhiều hướng triển khai, như tăng cường năng lực nghiên cứu, phát triển hạ tầng dùng chung và nguồn nhân lực chất lượng cao, hỗ trợ sản xuất, nội địa hóa và hình thành chuỗi giá trị, thúc đẩy thương mại hóa và phát triển thị trường. Dự thảo cũng nhắc đến việc hoàn thiện hành lang pháp lý và cơ chế sandbox chính sách, đồng thời khuyến khích hợp tác công - tư trong đầu tư hạ tầng thử nghiệm, nghiên cứu, sản xuất và chuyển giao công nghệ.

Các sản phẩm đề cập trong dự thảo rút gọn từ danh mục 35 sản phẩm công nghệ chiến lược ưu tiên, được Thủ tướng ký ban hành hồi tháng 6. Trước đó, khái niệm "công nghệ chiến lược" được nêu lần đầu trong Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, sau đó được thể chế hóa trong Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Theo ông Nguyễn Phú Hùng, Vụ trưởng Khoa học, kỹ thuật và công nghệ, công nghệ chiến lược là những công nghệ lõi có vai trò then chốt trong bảo đảm an ninh, tạo đột phá phát triển kinh tế và nâng cao vị thế quốc gia. Khảo sát của Bộ Khoa học và Công nghệ cho thấy, nhiều viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp trong nước đã "bước đầu tham gia cuộc chơi", tạo ra sản phẩm như robot, chip bán dẫn, UAV. Vụ Khoa học, kỹ thuật và công nghệ đánh giá đây là tín hiệu tích cực, mở ra khả năng giải quyết các bài toán lớn.

Trong các buổi làm việc trước đó, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cũng nhiều lần nhấn mạnh định hướng mới của Việt Nam là chuyển từ một quốc gia sử dụng công nghệ sang làm chủ công nghệ chiến lược. Cách làm của Việt Nam là từ chiến lược, bài toán quốc gia, dần hình thành ra sản phẩm chiến lược, tiếp đến làm chủ công nghệ qua sản phẩm rồi quay lại bắt đầu nghiên cứu khoa học.

Trọng Đạt