Không phải ứng dụng triệu đô, nhưng sáng kiến này khiến ai cũng 'ngả mũ'

Với mong muốn kết nối những điểm tiếp nước tự nguyện và hỗ trợ người lao động ngoài trời giữa đô thị nóng bức, nhóm sinh viên đã phát triển bản đồ cung cấp nước uống miễn phí dành cho người lao động.

Mong muốn làm bản đồ tiếp nước để hỗ trợ người dân 

Trên những chuyến xe buýt đi học hằng ngày, nhóm 3 sinh viên gồm Nguyễn Thị Như Phương, sinh viên Trường ĐH Khoa học tự nhiên TP.HCM; Nguyễn Ngọc Anh Thư, sinh viên Học viện hàng không Việt Nam và Đỗ Trung Hiếu, sinh viên Trường ĐH Bách khoa TP.HCM, đã nhìn thấy sự nhọc nhằn của người lao động ngoài trời. Từ đó, ý tưởng thực hiện bản đồ Map4Drop được hình thành.

“Chúng mình vốn tham gia nhiều hoạt động công tác xã hội nên khi nhìn thấy cảnh này, mình thấy thương lắm. Dọc đường, nhóm bắt gặp nhiều trạm nước miễn phí từ bình nước lọc, trà đá, vòi nước công cộng… do người dân, quán ăn chuẩn bị để hỗ trợ các cô chú đang mưu sinh. Tuy nhiên, các bình này thường đặt ở vị trí rời rạc, không cố định, thiếu thông tin chỉ dẫn. Từ đó, mình nảy ra ý tưởng về một hệ thống bản đồ để người lao động có thể dễ dàng tìm trạm nước gần nhất bằng điện thoại thông minh”, Phương chia sẻ.

Map4Drop ra đời với mong muốn kết nối những điểm nước tự nguyện và hỗ trợ cho người lao động ngoài trời giữa đô thị nóng bức. Đây là nền tảng bản đồ cộng đồng giúp người lao động ngoài trời tìm kiếm điểm cung cấp nước uống miễn phí gần nhất. Mới đây, sáng kiến này đã giành giải nhất cuộc thi “Tiên phong trong thích ứng với biến đổi khí hậu 2025” do Viện Social Life tổ chức.

Phương cho biết Map4Drop đặc biệt ở chỗ không chỉ là một ứng dụng bản đồ thông thường, mà còn là một nền tảng kết nối cộng đồng. Bất kỳ hộ dân, quán nước, cửa hàng nhỏ hay doanh nghiệp nào sẵn sàng hỗ trợ đều có thể trở thành một trạm nước bằng cách chia sẻ vị trí trên hệ thống.

Không chỉ vậy, người dân có thể chủ động thêm, xác nhận hoặc báo tình trạng của các điểm nước, giúp bản đồ luôn phản ánh đúng thực tế. Quan trọng nhất, bản đồ này rất tiện lợi. Người lao động chỉ cần quét mã QR bằng điện thoại thông minh là có thể nhanh chóng tìm ra nguồn nước an toàn, miễn phí gần nhất. Với những người không sử dụng điện thoại, họ vẫn có thể tra cứu nhờ các bản đồ giấy được dán tại địa điểm công cộng như: trạm xe buýt, nhà văn hóa hoặc chợ dân sinh.

“Map4Drop tận dụng nguồn lực sẵn có của cộng đồng để hình thành một mạng lưới nước uống miễn phí linh hoạt, bền vững và thân thiện với môi trường. Chính sự kết hợp giữa công nghệ đơn giản, tinh thần chia sẻ của cộng đồng và mục tiêu thích ứng với khí hậu đô thị đã tạo nên nét độc đáo của ứng dụng này”, Phương cho biết.

Để làm được bản đồ thông minh, nhóm đã đi nghiên cứu thực tế nhu cầu của người lao động ngoài trời. Sau đó, cả nhóm đã thiết kế giải pháp công nghệ sao cho vừa đơn giản, vừa phù hợp điều kiện triển khai. Bên cạnh đó, nhóm còn phải cân đối giữa tính sáng tạo và tính khả thi để sáng kiến không chỉ có ý tưởng hay mà còn có thể áp dụng được ngoài đời sống.

Theo Phương “trạm nước miễn phí” trong ý tưởng Map4Drop có thể là một bình nước lọc, một thùng trà đá, hay thậm chí chỉ vài chai nước mát mà người dân, cửa hàng, quán ăn hoặc doanh nghiệp nhỏ đặt trước cửa để mọi người có thể tự do sử dụng mà không phải trả tiền.

Những “trạm nước” này không phải công trình cố định mà là điểm cấp nước tự nguyện, xuất phát từ tinh thần sẻ chia của cộng đồng. Tuy đơn giản, nhưng chúng đáp ứng nhu cầu thiết yếu của mọi người, giúp giảm nguy cơ mất nước, kiệt sức hay sốc nhiệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt.

Tiến sĩ Nguyễn Minh Nhựt, Phó trưởng Ban Văn hóa - Xã hội HĐND TP.HCM, thành viên ban giám khảo cuộc thi, nhận xét: “Điểm mạnh của sản phẩm này là dựa vào mạng lưới cộng đồng để khai thác tối đa nguồn lực sẵn có, quan tâm đến đối tượng yếu thế. Đề án có tầm nhìn gắn với chính sách và kế hoạch triển khai rõ ràng.”

Theo ông Nhựt, nhóm cũng cần lưu ý bổ sung kế hoạch ngân sách, tiêu chuẩn an toàn nước và cơ chế quản lý dữ liệu, đặc biệt là quy chuẩn đánh giá chất lượng nước để đảm bảo an toàn cho người sử dụng.