Khi Tiến quân ca vang giữa lòng New York

Đạo diễn gốc Việt Tony Bùi chia sẻ về hành trình dàn dựng lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh Việt Nam tại Bảo tàng MET - nơi Tiến quân ca vang lên như đang ở quảng trường Ba Đình.

Tuần cuối tháng 9 vừa qua, nhân chuyến công tác tại Mỹ của Chủ tịch nước Lương Cường, lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh Việt Nam được tổ chức trang trọng tại Bảo tàng mỹ thuật Metropolitan (MET) - bảo tàng nghệ thuật lớn nhất Tây bán cầu.

Hàng trăm người hòa cùng một nhịp cất vang lời ca hào hùng, dù đứng giữa lòng New York nhưng cảm giác của tất cả như đang có mặt tại quảng trường Ba Đình ở Hà Nội. Để có được chương trình ý nghĩa này là công sức của nhiều người, trong đó có đạo diễn gốc Việt Tony Bùi.

Sức nặng của khoảnh khắc

* Thưa anh, được biết anh là tổng đạo diễn của lễ kỷ niệm. Cơ duyên nào đưa anh đến với chương trình này và cảm xúc của anh lúc được liên hệ là gì?

- Tôi đã có cơ duyên đảm nhận vai trò giám đốc nghệ thuật cho chương trình Unity Through Art - một sự kiện văn hóa đặc biệt được tổ chức ở Asia Society tại New York vào tháng 9 năm ngoái với sự hiện diện của Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân.

Chương trình quy tụ các nghệ sĩ và nhạc sĩ từ Việt Nam và Mỹ cùng biểu diễn, truyền tải thông điệp nghệ thuật có thể kết nối các nền văn hóa và con người từ những xuất phát điểm khác nhau.

Sau thành công của sự kiện đó, tôi được Đại sứ Đỗ Hùng Việt mời đảm nhận vai trò tổng đạo diễn kiêm nhà sản xuất cho lễ kỷ niệm Quốc khánh Việt Nam tổ chức tại MET vào ngày 22-9.

Điều thu hút tôi là cơ hội tôn vinh lịch sử giàu ý nghĩa của Việt Nam và chia sẻ với bạn bè quốc tế một cách sâu sắc và đáng nhớ. Tôi mong muốn tạo nên một chương trình vừa tri ân quá khứ, vừa tôn vinh vẻ đẹp và tinh thần của Việt Nam trên sân khấu thế giới.

* Anh có thấy áp lực không khi được "chọn mặt gửi vàng" để làm tổng đạo diễn cho sự kiện đặc biệt này?

- Vâng, tôi chắc chắn cảm thấy áp lực. Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh Việt Nam không chỉ là dấu mốc lịch sử quan trọng mà còn là dịp mang nhiều cảm xúc. Tôi ý thức được sức nặng của khoảnh khắc ấy.

Tuy nhiên, hơn cả áp lực, điều tôi cảm nhận rõ nhất là trách nhiệm phải thực hiện dự án một cách chân thành, tôn trọng và cẩn trọng. Mục tiêu không chỉ là tạo ra một chương trình hoành tráng mà là mang đến cho khán giả cảm giác như thể họ đang đứng giữa quảng trường Ba Đình cách đây 80 năm, để cùng suy ngẫm về chặng đường mà Việt Nam đã đi qua và cảm nhận vẻ đẹp bền vững của đất nước lẫn con người Việt Nam.

* Cách biệt về địa lý, khác biệt về múi giờ hẳn là những khó khăn cơ bản. Còn những khó khăn gì khác với anh không?

- Quá trình chuẩn bị cho buổi lễ vừa thú vị vừa đầy thử thách, bởi quy mô và ý nghĩa đặc biệt của sự kiện. Chúng tôi phải phối hợp giữa nhiều múi giờ, ngôn ngữ và đội ngũ sáng tạo khác nhau, nhưng tất cả đều chung một mục tiêu là tạo nên một chương trình đặc biệt để tôn vinh dịp trọng đại này.

Một thử thách lớn là tái hiện khoảnh khắc Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập tại quảng trường Ba Đình cách đây 80 năm, dựa trên số lượng rất hạn chế các bức ảnh và thước phim tư liệu còn lại.

Phần lớn tư liệu đã xuống cấp, vì vậy chúng tôi đã áp dụng nhiều kỹ thuật khác nhau để phục hồi và nâng cấp chất lượng hình ảnh, bổ sung các yếu tố âm thanh tinh tế và dựng nối mượt mà.

Sau đó chúng tôi sử dụng công nghệ trình chiếu mapping để chiếu những hình ảnh này lên các bức tường xung quanh từ nhiều góc độ, giúp khán giả như được sống lại trong không khí của quảng trường Ba Đình ngày hôm đó.

Đây là trải nghiệm đầy xúc động đối với tất cả những người có mặt và cũng là lần đầu tiên hình thức thể hiện này được thực hiện, nhưng vẫn giữ trọn tính chân thực và nguyên bản.

Một phần khó khăn nhưng cũng đầy kỷ niệm trong quá trình chuẩn bị là được chào đón dàn nhạc giao hưởng Học viện Âm nhạc quốc gia do nghệ sĩ violin Bùi Công Duy và nhạc trưởng Trần Nhật Minh dẫn dắt, cùng phần trình diễn đặc biệt của nghệ sĩ piano Đặng Thái Sơn.

Đây là lần đầu tiên dàn nhạc giao hưởng Học viện Âm nhạc quốc gia biểu diễn tại New York, mang đến cho buổi lễ một nét nghệ thuật và tinh tế đặc biệt. Với tôi, chính sự hợp tác ấy giữa Việt Nam và Mỹ, giữa nghệ sĩ và nhà ngoại giao, giữa lịch sử và hiện đại đã làm nên trải nghiệm này thật đặc biệt và đầy ý nghĩa.

Niềm tự hào lan tỏa

* Điều để lại ấn tượng sâu sắc nhất đối với anh là gì?

- Điều đọng lại trong tôi sau buổi lễ không phải là sự hoành tráng của chương trình mà là cảm xúc lan tỏa trong khán phòng hôm ấy. Nhìn thấy khán giả, cả người Việt Nam lẫn bạn bè quốc tế, cùng đứng và ngồi bên nhau trong không gian lịch sử của MET, hòa mình trong ký ức, hình ảnh và âm nhạc thật sự là một khoảnh khắc xúc động.

Theo tôi, yếu tố tạo nên thành công của buổi lễ chính là tinh thần hợp tác và chia sẻ giữa Việt Nam và Mỹ. Bảo tàng MET mang đến một không gian biểu tượng, nhưng có lẽ điều khiến buổi lễ trở nên sống động chính là sự tận tâm của tất cả những người tham gia, từ ban tổ chức, ê kíp kỹ thuật cho đến các nghệ sĩ và nhạc sĩ.

Mỗi người đều làm việc với sự chân thành và niềm tự hào, bởi chúng tôi hiểu rằng đây không chỉ là một buổi biểu diễn mà là một sự kết nối lịch sử, một biểu hiện của sự trân trọng và đoàn kết.

* Anh đang có dự án gì tiếp theo và có điều gì muốn gửi đến độc giả báo Tuổi Trẻ?

- Hiện tại tôi đang phát triển một số dự án điện ảnh tiếp tục khai thác lịch sử phong phú và nhiều lớp lang của Việt Nam. Vì các dự án này vẫn đang trong giai đoạn phát triển nên tôi chưa thể chia sẻ nhiều ở thời điểm này. Tuy nhiên, điều tôi quan tâm là kể những câu chuyện này cho khán giả toàn cầu.

Thông điệp tôi muốn gửi đến độc giả báo Tuổi Trẻ rất đơn giản: những câu chuyện của chúng ta có ý nghĩa. Chúng nhắc nhở chúng ta về cội nguồn và giúp thế giới hiểu chúng ta là ai. Thông qua nghệ thuật kể chuyện, chúng ta không chỉ lưu giữ ký ức, mà còn góp phần định hình cách thế giới nhớ về chúng ta.