Tại Singapore, phở đã trở thành lựa chọn quen thuộc cho nhiều người, xuất hiện rộng khắp từ các quán ăn nổi tiếng đến phân khúc cao cấp tại các khách sạn sang trọng.
Tuổi Trẻ Online trò chuyện cùng Jovel Chan, blogger và chuyên gia tư vấn F&B (ẩm thực và đồ uống) người Singapore đang sống tại Việt Nam để hiểu thêm về cách người Singapore đón nhận món ăn này.
Jovel Chan sáng lập không gian ẩm thực Saigon Social ở TP.HCM, nơi chị thường xuyên tổ chức các hoạt động trải nghiệm văn hóa ẩm thực Việt cho khách quốc tế, giúp họ khám phá phở Việt, cà phê Việt, nước mắm Việt… qua những hành trình hiện đại và độc đáo.
Phở: món ăn ấm lòng
* Chào Jovel, chị có thường ăn phở không?
Phở chắc chắn là một trong những món tôi hay thèm, dù không phải ngày nào cũng ăn. Tôi từng viết trên blog của mình như thế này: “Mùa mưa Sài Gòn khiến bạn thèm một tô phở nóng hổi để sưởi ấm lòng mình” và đến giờ điều đó vẫn đúng.
Phở là món tôi ăn trong những sáng trời mưa lất phất, hay khi cảm thấy không khỏe. Thật sự, ai mà cưỡng lại nổi một tô phở nóng hôi hổi, thơm lừng, thêm rau thơm, chút chanh và tí ớt cay cay? Phở đã trở thành lựa chọn comfort food (món ăn ấm lòng) tối ưu của tôi, nhất là vào những ngày tiết trời u ám.
* Là người viết và tư vấn trong lĩnh vực F&B ở Việt Nam, theo chị điều gì khiến phở nổi bật giữa muôn vàn món Việt và được cả thế giới biết đến?
Phở chắc chắn là món ăn có tính biểu tượng nhất của Việt Nam. Phở được biết đến trên thế giới khi các gia đình người Việt bắt đầu mở quán phở ở nước ngoài. Từ đó đến nay, phở vẫn là món ăn mà hầu hết mọi người đều nghĩ đến đầu tiên khi nhắc về ẩm thực Việt, cùng với bánh mì.
Hay nhất là mỗi gia đình lại có một bí quyết riêng, và phở có thể “thích nghi” được ở bất kỳ nơi đâu.
Điều thú vị nữa là tính đa dạng của phở ở khắp Việt Nam. Mỗi vùng có nguyên liệu và hương vị riêng, nên chỉ với một món phở, bạn có thể thấy cả lịch sử, con người và văn hóa của đất nước này.
Tôi nghĩ đây cũng là lý do khiến phở được yêu thích, ngoài chuyện món ăn này có vị rất ngon ra.
Chính điều này đã truyền cảm hứng để chúng tôi tổ chức hoạt động trải nghiệm phở lần đầu tiên tại không gian giao lưu ẩm thực Saigon Social. Chúng tôi đồng hành cùng du khách trên hành trình khám phá lịch sử phở và cho họ thử các phong cách phở khác nhau từ Bắc đến Nam.
Dù mới khởi động vài tuần, hoạt động này đã rất hút khách, đặc biệt là bạn bè quốc tế bởi họ không ngờ lại có nhiều cách để thưởng thức món ăn tưởng chừng đơn giản này đến thế.
Phở bước vào phân khúc ẩm thực cao cấp ở Singapore
* Chị thấy ẩm thực Việt Nam nói chung và phở nói riêng phổ biến thế nào ở Singapore?
Ẩm thực Việt Nam đã trở thành một phần quan trọng trong đời sống ẩm thực Singapore. Những chuỗi như Mrs Pho, So Pho, Pho Street cùng các quán kinh điển như Long Phung và NamNam đã đưa món Việt từ chỗ chỉ là hương vị mới lạ trở thành lựa chọn thường xuyên của nhiều người.
Đặc biệt, phở đã khẳng định được vị trí riêng. Chỉ cần nhìn hàng dài người xếp hàng vào cuối tuần ở Long Phung hay Mrs Pho là thấy.
Ngay cả các khách sạn lớn cũng đang đón nhận phở. Tại lễ hội ẩm thực 2024 của Conrad Centennial, phở được phục vụ cùng bánh mì và bánh đúc, cho thấy món ăn này đã bước vào phân khúc ẩm thực cao cấp.
Mạng xã hội cũng góp phần thúc đẩy sự lan tỏa. Các clip trên TikTok và Instagram về những quán như Co Hai Bánh Mì & Phở khơi gợi tò mò trong giới trẻ, biến phở thành như một món comfort food hiện đại.
Tương lai, phở cùng cà phê Việt Nam và bánh mì nhiều khả năng sẽ tạo thành “bộ ba quyền lực” của ẩm thực Việt tại Singapore nhờ tính truyền thống, sự thân thuộc, và lại cũng có thể thích nghi để phù hợp khẩu vị đương đại.
* Năm nay Vietnam Phở Festival sẽ đến Singapore, chị có nghĩ người dân Singapore sẽ đón nhận lễ hội phở này không? Nếu một thực khách Singapore lần đầu nếm phở tại lễ hội, điều gì sẽ khiến họ ấn tượng nhất?
Khó tránh việc phở có thể còn mới mẻ với một số người Singapore, nhưng cũng không quá xa lạ so với các món mì nước mà chúng tôi vốn đã yêu thích. Tôi nghĩ cũng tương tự như một món mì gà hay bò thôi, cũng cùng cảm giác ấm bụng, chỉ là có hương vị Việt Nam.
Thực tế, món Hoa Singapore cũng khá thanh nhẹ, nên hương vị phở sẽ không tạo cảm giác lạ lẫm đâu. Điều mà người Singapore có thể mong đợi hơn, tôi nghĩ, là cú “bùng nổ” từ chút vị cay để món ăn thêm sinh động.
Một điều nữa tôi nghĩ sẽ gây bất ngờ cho những người lần đầu ăn phở chính là rau tươi ăn kèm. Chúng tôi thường không bỏ rau sống hay rau thơm tươi trực tiếp vào tô mì, thường mọi thứ đều được nấu chín, vậy nên việc thêm húng quế, ngò, cùng các loại rau giòn tươi ngay trong tô phở là một trải nghiệm hoàn toàn mới.
Đó là chưa nói đến chanh. Chúng tôi hầu như không bao giờ vắt chanh vào món nước (món nước của chúng tôi hiếm khi có vị chua), nên vị chua thanh, tươi mới đó đem lại cảm giác rất độc đáo.
Tiếp đó là tương đen kiểu Sài Gòn giúp nền nước lèo mặn mà có thêm chút vị ngọt – lại là một kiểu hương vị mà các món mì nước của chúng tôi không có.
Chính những chi tiết nhỏ ấy – rau thơm tươi, chanh, sự cân bằng chua ngọt – khiến phở vừa quen thuộc lại đầy bất ngờ.
Sáng tạo phở để tiếp cận thực khách toàn cầu
* Trong một cuộc trò chuyện trước đây, chị từng nhắc đến việc thử nghiệm những hình thức ẩm thực mới, chẳng hạn như món cocktail lấy cảm hứng từ phở. Theo chị, phở có khả năng chinh phục thực khách toàn cầu bằng những cách sáng tạo như vậy không?
Tiềm năng của phở cũng to lớn như trí tưởng tượng của chúng ta vậy. Điều làm tôi thấy thú vị là các đầu bếp và bartender Việt Nam đang “biến tấu” nó bằng những phong cách ẩm thực hiện đại, các loại cocktail mang cảm hứng địa phương và cả các sản phẩm thủ công nữa. Cocktail phở của Ne Cocktail Bar (Hà Nội), chẳng hạn, đã tạo được tiếng vang ra quốc tế, lên báo nước ngoài rồi.
Những cách làm mới này đưa hương vị Việt đến với thực khách quốc tế bằng con đường quen thuộc với họ. Vì sao tôi nói như vậy ư? Không phải ai cũng thích ăn một món nước nóng hằng ngày, chưa kể nhiều người còn không quen dùng đũa.
Nhưng socola và cocktail thì ai cũng có thể thưởng thức được. Tại Saigon Social, một trong những mặt hàng bán chạy nhất của chúng tôi là socola vị phở từ Đà Nẵng. Nó độc đáo, dễ tiếp cận và là một phương thức rất vui nhộn để bước vào văn hóa Việt.
Với tôi, đó chính là tương lai: cân bằng giữa truyền thống và sáng tạo bằng những hình thức mà thực khách toàn cầu thấy dễ tiếp cận.
Thức ăn đường phố là một phương diện rất chuẩn, rất Việt nhưng đôi khi lại gây e dè cho một số người. Trong khi đó, một thanh socola hay một ly cocktail vừa quen thuộc lại rất mời gọi. Khách quốc tế cũng có xu hướng mua những sản phẩm này mang về, dùng xong lại mua nữa.
Là một người Singapore sống ở Việt Nam, tôi hiểu những băn khoăn của người nước ngoài: rào cản ngôn ngữ, vấn đề vệ sinh, hay đơn giản là không biết bắt đầu từ đâu. Và tôi thấy rõ mỗi ngày rằng khi văn hóa được giải thích theo một cách mà họ thấy gần gũi, họ cảm thấy bớt áp lực và hiểu một cách bền vững hơn.
Đó là cách chúng ta giữ cho văn hóa ẩm thực Việt Nam sống động và gần gũi: vừa tôn vinh truyền thống, vừa thích ứng được với khán giả toàn cầu cũng như thế hệ trẻ - những người đang có thói quen ăn uống thay đổi khác thế hệ trước.
* Cảm ơn chị vì cuộc trò chuyện!