Khám phá trang phục Việt cổ tại Bảo tàng TPHCM

Áo trực lĩnh, áo chẽn, nhật bình cùng trang phục của thái tử, công chúa được phục dựng, giới thiệu tại Bảo tàng TPHCM đến ngày 22/12.

Kỷ niệm 20 năm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2025), Bảo tàng TPHCM mở triển lãm Nam diện – y phục người Việt qua ba thế kỷ, giới thiệu những loại trang phục phổ biến của người Việt từ thế kỷ 17 đến 20. Các hiện vật được phỏng dựng dựa trên tư liệu tranh vẽ, ảnh chụp cổ và di vật còn lại. Triển lãm diễn ra từ ngày 22/11 đến 22/12.

Trực lĩnh (áo cổ thẳng) là kiểu áo cơ bản xuất hiện rộng rãi trong xã hội thời Lê, ghi nhận trong nhiều tài liệu lịch sử thế kỷ 17–18. Áo có cổ thẳng, xẻ dọc từ cổ xuống, kết hợp quần hoặc váy tùy giới tính, địa vị. 

Mẫu trực lĩnh trưng bày được phục dựng theo bức họa "Vạn quốc nhân vật đồ" của Nhật Bản – một trong số ít tư liệu trực quan còn lưu lại từ hoạt động giao thương và ngoại giao thời kỳ đó.

Một mẫu trực lĩnh khác được tái dựng từ "Hoàng Thanh chức cống đồ" của nhà Thanh, kết hợp nghiên cứu kỹ thuật may đo thời Lê.

Bên cạnh đó là áo chẽn theo phong cách Bắc Bộ – loại ngũ thân, tiền thân của áo dài tân thời, phổ biến dưới triều Nguyễn (1802–1945). Áo phụ nữ miền Bắc thường có vạt dài, cổ không cài nút để lộ yếm và trang sức bên trong.

Mẫu áo chẽn mô phỏng lại trang phục của vua triều Nguyễn. Áo chẽn được sử dụng phổ biến, cả hoàng đế cũng mặc kiểu này nhưng được thiết kế mang đặc trưng riêng biệt.

Triển lãm còn giới thiệu áo chẽn mô phỏng trang phục vua triều Nguyễn, cùng mẫu trang phục thái tử Bảo Long – con vua Bảo Đại, hoàng thái tử cuối cùng của Việt Nam.

Khách tham quan cũng được ngắm áo thụng (tấc, thượng, tế, lễ) cùng phụ kiện và tư liệu kèm theo. Đây là kiểu ngũ thân tương tự áo chẽn nhưng có cửa tay và nách may rộng, dùng trong nghi lễ quan trọng, tế lễ và dịp trang trọng.

Trong số các phục dựng dành cho nữ giới, nổi bật là nhật bình, lễ phục của phụ nữ hoàng tộc và phu nhân quan lại cấp cao thời Nguyễn. Mẫu trưng bày lấy cảm hứng từ ảnh công chúa Mỹ Lương, chị vua Thành Thái, được tổng hợp từ nhiều tư liệu để tái hiện tinh thần của bức chân dung nổi tiếng.

Nhiều phụ kiện, trang sức, thẻ bài, mũ mão được trưng bày bên cạnh quần áo.