ICC sợ ông Duterte bỏ trốn nhờ 'mạng lưới hỗ trợ'

Cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte sẽ tiếp tục bị giam giữ sau khi Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) hôm nay bác bỏ đề nghị từ đội ngũ bào chữa về việc cho ông được tại ngoại vì lý do y tế.

"Chúng tôi nhận thấy việc tiếp tục giam giữ ông Duterte vẫn cần thiết" - ICC nêu rõ trong phán quyết công bố ngày 10-10.

Theo Hãng tin AFP, khi xem xét đề nghị tạm thả, các thẩm phán ICC đã cân nhắc ba yếu tố: khả năng bỏ trốn, khả năng cản trở vụ án nếu được tự do, và tình trạng sức khỏe. 

Cuối cùng họ đánh giá hai yếu tố đầu vẫn quan trọng hơn vấn đề y tế mà cựu tổng thống 80 tuổi đang gặp phải. ICC kết luận rằng ông Duterte "vẫn có nguy cơ bỏ trốn và cần tiếp tục bị giam giữ để đảm bảo sự có mặt của ông trong quá trình tố tụng sơ thẩm và xét xử".

Các thẩm phán nhấn mạnh ông Duterte có các mối quan hệ chính trị cần thiết và một "mạng lưới hỗ trợ", gồm cả con gái ông là Phó tổng thống Philippines Sara Duterte. Họ nhận định mạng lưới này "có thể giúp ông bỏ trốn".

Các thẩm phán cũng nói rằng những báo cáo y tế do phía bào chữa cung cấp, trong đó khẳng định ông Duterte bị suy giảm nhận thức, không đủ căn cứ để cho phép tạm thả.

Hôm 22-9, ông Duterte chính thức bị các công tố viên của ICC truy tố với ba tội danh chống lại loài người, liên quan đến chiến dịch trấn áp tội phạm ma túy trong thời gian ông tại nhiệm.

Tội danh thứ nhất liên quan đến cáo buộc ông là đồng phạm trong 19 vụ giết người xảy ra ở giai đoạn 2013 - 2016, khi ông còn là thị trưởng thành phố Davao. 

Tội danh thứ hai liên quan đến 14 vụ sát hại các "mục tiêu trọng điểm" trong hai năm 2016 - 2017, khi ông Duterte là tổng thống.

Tội danh thứ ba đề cập đến 43 vụ giết người trong các chiến dịch "thanh trừng" những người bị nghi sử dụng hoặc buôn bán ma túy, diễn ra trên khắp Philippines giai đoạn 2016 - 2018.

Trong lần đầu xuất hiện trước tòa qua video, ông Duterte có dấu hiệu mệt mỏi, lờ đờ và hầu như không nói chuyện. Luật sư Nicholas Kaufman của ông cho biết cựu Tổng thống Philippines không đủ khả năng ra tòa "do suy giảm nhận thức trên nhiều phương diện" và đã đề nghị ICC hoãn vô thời hạn phiên xét xử.

Phản ứng với phán quyết ngày 10-10 của Tòa án Hình sự quốc tế, ông Kaufman gọi đây là "quyết định sai lầm" và cho biết đã nộp đơn kháng cáo.

Các thẩm phán lưu ý đánh giá của họ chỉ liên quan đến vấn đề tạm thả, không liên quan đến việc xác định ông Duterte có đủ năng lực ra tòa hay không.

"Phiên xác nhận tội danh" sẽ là bước tiếp theo, khi các luật sư tranh luận liệu có đủ căn cứ để mở phiên tòa xét xử hay không. Phiên này hiện bị hoãn vô thời hạn, trong lúc các thẩm phán xem xét liệu các vấn đề sức khỏe của ông Duterte có khiến ông không đủ năng lực ra tòa hay không.