Hơn 170 nghệ nhân đồng bào các dân tộc cùng biểu diễn nghệ thuật đương đại

Hơn 170 nghệ nhân đồng bào các dân tộc cùng 22 diễn viên của Đoàn Nghệ thuật dân tộc tỉnh Lào Cai tham gia hai vở diễn đương đại nhằm bảo tồn di sản văn hóa truyền thống.

Ngày 23/9, tại Hà Nội, ê-kíp sản xuất Thiêng - vở diễn ca múa nhạc, trình diễn thị giác khai thác chiều sâu văn hóa tâm linh của người Dao và Vũ điệu dưới trăng - tác phẩm từng tạo dấu ấn trong dịp kỷ niệm 120 năm du lịch Sa Pa tổ chức họp báo, công bố khởi động hai chương trình nghệ thuật này.

Trong 4 đêm diễn liên tiếp (ngày 7, 8, 14 và 15/11/2025 tại Sân Quần, trung tâm thị xã Sa Pa), khán giả sẽ được chứng kiến sự hội tụ của hơn 170 nghệ nhân đồng bào các dân tộc cùng 22 diễn viên của Đoàn Nghệ thuật dân tộc tỉnh Lào Cai. Đây không chỉ là những buổi biểu diễn nghệ thuật mà còn là minh chứng cho cách di sản văn hóa có thể bước ra khỏi đời sống thường nhật, trở thành sản phẩm văn hóa - du lịch có giá trị.

Theo đạo diễn Đặng Xuân Trường, Thiêng được xây dựng dựa trên kho tàng văn hóa người Dao ở Sa Pa, với 6 màn, 11 cảnh, thời lượng khoảng 65 phút. Tác phẩm khắc họa mối gắn kết giữa đất, nước, lửa, tình yêu và tín ngưỡng, trong đó nhấn mạnh nghi lễ cấp sắc - dấu mốc trưởng thành của đàn ông Dao, biểu tượng cho trách nhiệm với gia đình và cộng đồng. Trên sân khấu, khán giả sẽ thấy sự hòa quyện của ca, múa, nhạc, diễn xướng dân gian cùng công nghệ ánh sáng, 3D mapping và sắp đặt thị giác.

Điểm đặc biệt là các nghệ nhân Dao Đỏ trực tiếp tham gia, tự kể câu chuyện của dân tộc mình bằng ngôn ngữ nghệ thuật, với phần dẫn song ngữ Việt - Dao và Việt - Anh để mở rộng tiếp cận khán giả quốc tế.

"Bảo tồn không phải là trưng bày mà là trao cho họ cơ hội sống với văn hóa của mình. Thiêng vì thế được xây dựng như một tác phẩm nghệ thuật thị giác đa chiều, chạm tới cảm xúc và gieo vào lòng khán giả sự tôn trọng khác biệt văn hóa", đạo diễn Đặng Xuân Trường khẳng định.

Nếu Thiêng đi sâu vào thế giới tâm linh của người Dao, thì Vũ điệu dưới trăng lại mở ra một bức tranh rộng lớn về nhiều cộng đồng dân tộc ở Sa Pa. Lần đầu công diễn năm 2023, tác phẩm đã khiến công chúng ấn tượng nhờ sự kết hợp tinh tế giữa múa, âm nhạc và đời sống văn hóa dân gian. Không cần MC dẫn dắt, vở diễn 45 phút để tiếng khèn, tiếng sáo, nhạc cụ truyền thống và sắc màu thổ cẩm tự kể câu chuyện của mình, trong khung cảnh màn sương và ánh trăng đặc trưng của Sa Pa.

Vũ điệu dưới trăng tái hiện nhiều sắc màu văn hóa: người Dao Đỏ với điệu múa Vạn Phù của thầy cúng và trang phục rực rỡ của cô dâu; người Mông mạnh mẽ với múa khèn, múa gậy sênh tiền; người Xá Phó độc đáo trong tiếng sáo mũi và nhịp chày giã gạo; người Tày với lời hát Then và nhịp đàn tính; người Giáy mềm mại trong điệu múa quạt như cánh chim bay. Tất cả hòa quyện trong phần kết Vũ điệu đoàn kết, nơi 5 dân tộc cùng ca hát, nhảy múa, gửi đi thông điệp về sự gìn giữ bản sắc và tinh thần hiếu khách.

Nguyên Giám đốc Sở Du lịch Lào Cai Hà Văn Thắng khẳng định, điểm chung của cả 2 chương trình là cách tiếp cận di sản văn hóa bằng nghệ thuật đương đại, biến những nghi lễ, điệu múa, bài ca, nhạc cụ gắn bó với đời sống cộng đồng thành sản phẩm nghệ thuật chuyên nghiệp. Đây cũng là con đường mở ra sinh kế bền vững cho đồng bào, khi văn hóa không chỉ được bảo tồn trong ký ức, mà trở thành nguồn lực để phát triển du lịch và kinh tế địa phương.

Bốn đêm diễn vì thế không chỉ là sự kiện nghệ thuật của Sa Pa mà còn là thông điệp về cách gìn giữ và phát huy di sản.