Hành vi phản cảm của ca sĩ Jack khiến người làm nghệ thuật chân chính bị xúc phạm

Nhạc sĩ Trương Quang Lục nhận định cần xem sự việc ca sĩ Jack sáng tác ca từ phản cảm, lệch chuẩn có thể gây ra hậu quả nặng nề, tác hại xấu đến cả 1 thế hệ.

Nội dung trên được đưa ra trong khuôn khổ Tọa đàm vai trò, trách nhiệm của người hoạt động âm nhạc ở TPHCM do Hội Âm nhạc tổ chức ngày 13/11.

Với 10 tham luận, các đại biểu cùng trao đổi, thảo luận xung quanh những hiện trạng, định hướng, chấn chỉnh hoạt động âm nhạc có biểu hiện lệch chuẩn văn hóa hiện nay. 

Vụ việc của Jack là 1 coi thường công chúng

Nhạc sĩ Trương Quang Lục đề cập đến vụ việc ca sĩ Jack trong bài phát biểu. Nam ca sĩ vừa bị xử phạt 55 triệu đồng, cấm biểu diễn 9 tháng về tiết mục biểu diễn phản cảm trong 1 chương trình tại Hà Nội gần đây. 

Tác giả Vàm Cỏ Đông nhận định việc sáng tác bài hát tục tĩu như thế của nam ca sĩ là sự coi thường công chúng. Đây còn là hành vi phản cảm, khiến những người làm nghệ thuật chân chính bị xúc phạm. 

Ông cho rằng cơ quan quản lý cần xem đây là sự việc nghiêm trọng, gây tác hại lớn đến 1 thế hệ khán giả. 

“Mọi người không nên xem nhẹ những sai sót đó để rồi chỉ nhắc nhở, phạt 5-10 triệu, vài chục triệu mà phải thấy tác hại nó gây ra sâu sắc và nghiêm trọng", ông nói.  

Trong phần "hiến kế", NSƯT, Tiến sĩ, đạo diễn Hoàng Duẩn đề xuất các cơ quan quản lý Nhà nước, đặc biệt ở TPHCM cần xây dựng và ban hành "Luật Biểu diễn nghệ thuật". Điều này sẽ góp phần bảo vệ quyền lợi nghệ sĩ và định rõ quy chuẩn nghệ thuật biểu diễn.

"Chúng ta đã có Luật Điện ảnh, Luật Xuất bản… thì việc xây dựng Luật Biểu diễn Nghệ thuật là hoàn toàn cần thiết, nhất là trong bối cảnh phát triển công nghiệp văn hóa", ông bày tỏ. 

Theo ông, luật này cần quy định rõ những vấn đề cơ bản về biểu diễn, như việc trang phục có phù hợp thuần phong mỹ tục hay không.

Yếu tố ca từ trong các ca khúc cũng phải được kiểm duyệt kỹ càng, thông qua ý kiến của Hội Âm nhạc, các Sở liên quan và đặc biệt là Ban Tuyên giáo. 

Ngoài ra, tiếng nói nghệ thuật của TPHCM cũng cần có giá trị pháp lý và được bảo vệ. Cơ quan quản lý bảo vệ và tuyên dương những người sáng tác tốt, tạo ra những giá trị văn hóa bền vững cho nền nghệ thuật nước nhà. 

Nghệ sĩ và người thụ hưởng cần phải trang bị kiến thức

Thạc sĩ Nguyễn Cẩm Lệ, chuyên viên Phòng Nghệ thuật, Sở VH-TT TPHCM cho biết sau vụ việc 1 số nghệ sĩ có hiện tượng “lệch chuẩn” âm nhạc được phản ánh, Sở liên tục nhận nhiều góp ý từ người dân và các cơ quan đơn vị. 

Đại diện Sở cho biết gốc rễ vấn đề không chỉ nằm ở khâu quản lý mà sâu xa hơn là nền tảng đào tạo và ý thức nghệ sĩ. Hiện nay, số lượng người được đào tạo để tham gia thị trường biểu diễn khá khiêm tốn.

Đại biểu nhận định một nghệ sĩ, nhạc sĩ được đào tạo chính quy cần mất ít nhất 4 năm ở nhạc viện hoặc các trường đại học. Họ được học về kiến thức chuyên môn, mỹ học âm nhạc. Trong đó, môn mỹ học âm nhạc rất cần thiết. 

Bà Lệ dẫn lại lời dạy của Giáo sư Ca Lê Thuần rằng mỹ học âm nhạc phải đáp ứng được 3 chiều: Chiều rộng của kiến thức, chiều cao về tư tưởng và chiều sâu về cảm xúc. 

Theo bà, nếu người nghệ sĩ có đủ 3 yếu tố này sẽ không thể viết hay hát những ca từ phản cảm, lệch chuẩn như một số trường hợp đang bị dư luận lên án.

Do thiếu sự giáo dục và nền tảng mỹ học, một bộ phận nghệ sĩ ngày nay sáng tác ca từ phản cảm, nội dung thiếu chọn lọc, vô tình dẫn đến hệ lụy tiêu cực cho khán giả, thậm chí là các em nhỏ. 

Không chỉ người sáng tạo, người thụ hưởng nghệ thuật - tức khán giả - cũng cần được trang bị thẩm mỹ và tri thức văn hóa. 

Bà Lệ dẫn chứng các bạn trẻ được đào tạo chính quy, học thêm những bộ môn năng khiếu sẽ có thẩm mỹ nghệ thuật khác hẳn. Họ không nghe, không xem, không bon chen vào những hoạt động biểu diễn, trào lưu lệch chuẩn. 

Tuy nhiên, cũng có những khán giả hiện nay quan trọng mục đích đu trend, gần gũi thần tượng, chứ không thực sự thưởng thức giá trị nghệ thuật.  

Điều đó cũng cho thấy sự lệch chuẩn còn xuất phát từ phía người cảm thụ nghệ thuật. 

"Người nghe, người xem cũng cần được 'đào tạo' về văn hóa thưởng thức", bà nhấn mạnh. 

Phát biểu tổng kết, ông Nguyễn Thọ Truyền, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TPHCM nhận định âm nhạc giữ vai trò quan trọng trong việc tác động đời sống tinh thần, kết nối cộng đồng, tính giáo dục và bảo tồn văn hóa.

Qua tọa đàm, ông Truyền mong các cơ quan ban ngành, đơn vị, đặc biệt là Hội Âm nhạc sẽ triển khai phần nào các nội dung đóng góp từ tọa đàm như tăng cường hoạt động giáo dục đạo đức nghề nghiệp, định hướng sáng tác và biểu diễn âm nhạc, góp phần khẳng định những giá trị thẩm mỹ, đạo đức nghệ thuật, lan tỏa giá trị chân - thiện - mỹ trong xã hội.

Ảnh, clip: HK, tư liệu