Ethiopia khánh thành đập thủy điện lớn nhất châu Phi

Khi nước hồ chứa chảy vào các tuabin của đập Đại Phục Hưng ngày 9/9, người dân Ethiopia theo dõi buổi lễ khánh thành được truyền hình trực tiếp trên các màn hình lớn khắp thủ đô Addis Ababa, nhảy múa theo các điệu nhạc truyền thống để ăn mừng.

"Chúng tôi sẽ có đủ điện từ con đập mới để sạc xe điện của mình", Belay Tigabu, tài xế xe buýt tại bến xe lớn nhất ở Addis Ababa, nói.

Yabsira Misganw, sinh viên đại học 20 tuổi đang quảng cáo một ứng dụng di động mua sắm trực tuyến mới, cho biết con đập "sẽ cung cấp điện ổn định và cải thiện dịch vụ trực tuyến".

Theo giới chức Ethiopia, siêu đập thủy điện với vốn đầu tư gần 5 tỷ USD nằm trên nhánh Nile Xanh của sông Nile gần biên giới Ethiopia với Sudan, sẽ sản xuất hơn 5.000 megawatt điện, giúp tăng gấp đôi công suất điện quốc gia. Công trình sẽ thúc đẩy kinh tế, chấm dứt tình trạng mất điện thường xuyên, hỗ trợ sự phát triển của xe điện tại quốc gia đã cấm nhập khẩu xe xăng.

Phát biểu trong lễ khánh thành, Thủ tướng Ethiopia Abiy Ahmed bày tỏ Đại Phục Hưng là "thành tựu to lớn" chứng minh với thế giới về những gì người châu Phi làm được. Hàng chục nguyên thủ quốc gia và chính phủ châu Phi tham dự lễ khánh thành cùng ông Abiy, nhiều người quan tâm đến việc nhập khẩu điện từ Ethiopia.

"Tôi tự hào thông báo rằng chúng tôi sẽ sớm ký một thỏa thuận với chính phủ Ethiopia để mua điện từ con đập, mang lại lợi ích cho các bệnh viện và trường học của chúng tôi", Tổng thống Nam Sudan Salva Kiir nói.

Tổng thống Kenya William Ruto cho biết đang tìm cách ký một thỏa thuận mua bán điện với Ethiopia dựa theo "tuyên bố liên châu Phi".

Kenya lâu nay mua điện từ Ethiopia. Theo ông Ruto, siêu đập này là ví dụ điển hình cho thấy châu Phi có thể tự mình xây dựng những dự án lớn và đầy tham vọng, đúng như mục tiêu kết nối năng lượng chung mà Liên minh châu Phi đã đề ra.

Tuy nhiên, nước láng giềng Ai Cập luôn phản đối dự án siêu đập mới của Ethiopia vì lo ngại đập sẽ làm suy giảm lưu lượng nước ở hạ lưu sông Nile. Ai Cập gần như phụ thuộc hoàn toàn vào sông Nile để cung cấp nước tưới tiêu và sinh hoạt cho hơn 100 triệu dân.

Tamim Khallaf, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ai Cập, tuyên bố Đại Phục Hưng là "mối đe dọa hiện hữu", công trình được xây dựng mà "không thông báo trước, không tham vấn cũng không có sự đồng thuận với các quốc gia ở hạ lưu, vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế".

Thủ tướng Abiy trấn an các nước láng giềng rằng Ethiopia không có ý định làm hại họ, siêu đập sẽ đem lại thịnh vượng chung.

"Tôi đảm bảo rằng Ethiopia sẽ không bao giờ lấy đi phần của các bạn", ông nói. "Hôm nay, tôi đưa ra lời hứa này trước mặt người dân nước tôi. Nỗi lo về sự thiếu thốn của anh em chúng ta ở Ai Cập, ở Sudan, hay bất cứ nơi nào khác, cũng là nỗi lo của chúng tôi. Chúng ta phải chia sẻ và cùng nhau phát triển, vì chúng tôi không có ý định làm hại bất kỳ ai".

Hồng Hạnh (Theo AP)