Di dời gần 40.000 nhà ven kênh, TP.HCM làm gì với quỹ đất sạch?

TP.HCM đặt mục tiêu di dời toàn bộ nhà ven kênh rạch trước năm 2030, hướng tới tái thiết cảnh quan, phát triển nhà ở, công viên và du lịch sinh thái.

Tại buổi họp báo cung cấp tình hình kinh tế - xã hội trên địa bàn TP.HCM chiều 31.7, ông Thân Vĩnh Long, Phó trưởng phòng Phát triển đô thị, Sở Xây dựng TP.HCM thông tin, TP.HCM đề ra mục tiêu đến năm 2030 sẽ cơ bản hoàn tất việc di dời, bố trí tái định cư cho toàn bộ người dân đang sinh sống ở nhà ven kênh.

Đây là bước đi quan trọng nhằm khai thông dòng chảy, cải thiện vệ sinh môi trường, chỉnh trang đô thị và khai thác hiệu quả quỹ đất ven sông để phát triển kinh tế - xã hội thành phố.

Để đạt mục tiêu, TP.HCM sẽ đầu tư xây dựng quỹ nhà tái định cư, nhà ở xã hội bằng vốn ngân sách hoặc từ dự án của doanh nghiệp. Việc di dời sẽ gắn với các dự án nạo vét, cải tạo kênh rạch do ngân sách đầu tư.

Thành phố cũng đấu giá các khu đất quản lý không hiệu quả hoặc đất trống sau giải tỏa để tạo nguồn thu. Đồng thời, sẽ triển khai chính sách hỗ trợ người dân sau di dời như sinh kế, việc làm, tài chính, an sinh, pháp lý và thủ tục hành chính.

Để đạt mục tiêu này, TP.HCM xác định một số nhóm giải pháp trọng tâm gồm: đầu tư xây dựng và phát triển quỹ nhà ở tái định cư, nhà ở xã hội từ nguồn vốn ngân sách hoặc thông qua các dự án nhà ở xã hội do doanh nghiệp đầu tư; gắn việc di dời với các dự án nạo vét, cải tạo sông, kênh, rạch được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách; đấu thầu, đấu giá các khu đất do TP.HCM quản lý nhưng sử dụng không hiệu quả hoặc các khu đất lớn hình thành sau giải phóng mặt bằng để tạo nguồn thu đầu tư trở lại.

Đồng thời triển khai các giải pháp hỗ trợ người dân ổn định cuộc sống sau di dời, như hỗ trợ sinh kế, việc làm, tài chính..., đảm bảo quyền lợi pháp lý và thủ tục hành chính.

Xây công viên, nhà ở, du lịch sau khi di dời nhà ven kênh

Theo ông Phong, trong năm 2025, TP.HCM sẽ tiếp tục triển khai công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giải phóng mặt bằng đối với các dự án nạo vét, cải tạo, chỉnh trang đang thực hiện như rạch Xuyên Tâm, bờ Bắc kênh Đôi, trục thoát nước rạch Xóm Củi.

Đồng thời, thành phố tập trung hoàn tất thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư và đăng ký nhu cầu vốn đầu tư công cho các dự án trong giai đoạn tiếp theo như rạch Văn Thánh, rạch Ông Bé, rạch Bà Lớn, rạch Nhảy - rạch Ruột Ngựa, rạch Bàu Trâu.

UBND TP.HCM cũng đã phê duyệt đề án chỉnh trang đô thị khu vực nhà ven kênh tại địa bàn quận 8 cũ. Các phường Chánh Hưng, Bình Đông và Phú Định đang xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện đề án, trong đó tập trung nghiên cứu, chuẩn bị đầu tư các dự án như bờ Nam kênh Đôi, rạch Xóm Củi, rạch Năng.

Ngoài ra, TP.HCM đồng thời rà soát, thực hiện các thủ tục chuẩn bị đầu tư, phê duyệt các dự án nhà ở xã hội, nhà tái định cư phục vụ công tác di dời; rà soát, đánh giá tổng thể hiện trạng và tiềm năng phát triển của các khu vực ven sông, kênh, rạch để từ đó xác định phương thức di dời phù hợp và đề xuất điều chỉnh quy hoạch phân khu nhằm tăng hiệu quả khai thác đất sau giải tỏa.

Việc khai thác quỹ đất sau giải tỏa sẽ được triển khai trên cơ sở hiện trạng, quy hoạch và khả năng phát triển từng khu vực.

Theo đó, với các tuyến kênh rạch có khả năng mở rộng biên, tạo quỹ đất lớn, TP.HCM sẽ đồng thời nạo vét, cải tạo, xây dựng hạ tầng giao thông, hệ thống thoát nước, xử lý thải... Sau đó đầu tư các dự án nhà ở, thương mại dịch vụ hoặc công viên chuyên đề bằng hình thức đấu giá, đấu thầu.

Với các tuyến chỉ tạo được quỹ đất nhỏ, thành phố sẽ đầu tư phát triển công viên, không gian xanh, công trình công cộng hoặc kết hợp phát triển du lịch sinh thái, đường sông, điểm tham quan văn hóa.

Đối với những tuyến kênh rạch không tạo được quỹ đất sạch, công tác cải tạo vẫn sẽ được tiến hành nhằm nâng cấp hạ tầng và cải thiện điều kiện sống cho khu vực xung quanh.