Đến trường với niềm hạnh phúc

Sáng nay 25-8, học sinh các khối lớp 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11 ở TP.HCM tựu trường, chuẩn bị bước vào năm học mới 2025 - 2026 (các khối 1, 9, 12 đã tựu trường trước đó).

Phát biểu tại hội nghị triển khai phương hướng nhiệm vụ năm học 2025 - 2026 ngành học giáo dục phổ thông mới đây, ông Nguyễn Văn Hiếu, giám đốc Sở GD-ĐT TP, yêu cầu 100% trường tiểu học, THCS và THPT trên địa bàn TP phải thực hiện mô hình trường học hạnh phúc.

Trường học phải thân thiện nhất

"Tùy từng điều kiện cụ thể, mỗi trường sẽ thực hiện mô hình trường học hạnh phúc ở một mức độ nhất định. Mục tiêu của ngành giáo dục TP là tạo điều kiện học tập tốt nhất, tạo môi trường thân thiện nhất, mang lại những điều tốt đẹp nhất cho học sinh. 

Khi triển khai trường học hạnh phúc, cơ sở vật chất là một chuyện nhưng mối quan hệ trong nhà trường quan trọng hơn, làm sao thầy cô giáo tạo được niềm tin để học sinh tâm sự, trao đổi mới là môi trường lý tưởng", ông Hiếu khẳng định.

Thầy Nguyễn Xuân Đắc, hiệu trưởng Trường THCS Hoàng Hoa Thám, phường Tân Bình, cũng cho rằng: "Trường học hạnh phúc không chỉ có học sinh hạnh phúc mà thầy cô giáo cũng cần được hạnh phúc. Vì vậy, ngoài việc tạo điều kiện cho học sinh phát huy năng lực thì thầy cô giáo cũng cần được hỗ trợ để chuyển đổi số, để giảng dạy hiệu quả, hoàn thành tốt nhiệm vụ".

Những ngày trong hè, Trường THCS Hoàng Hoa Thám cấp tốc sơn sửa lại nhiều hạng mục cơ sở vật chất, tăng cường thêm cây xanh, hoa tươi... trong sân trường và hàng rào, tổ chức các lớp tập huấn về trí tuệ nhân tạo (AI) cho giáo viên.

"Việc khơi gợi sự thích thú, ham muốn tìm tòi, học hỏi... cho học sinh là một trong những yếu tố khiến các em đi học hạnh phúc. Muốn như thế, thầy cô giáo phải chuẩn bị nội dung dạy học phù hợp. Nhưng việc chuẩn bị không phải để lên lớp giáo viên thuyết giảng một chiều. 

Năm học mới, giáo viên Trường THCS Hoàng Hoa Thám sẽ chú trọng hơn việc hướng dẫn học sinh phương thức tìm hiểu trước bài học ở nhà. Thông qua hệ thống LMS, thầy cô giáo sẽ đưa ra yêu cầu để học sinh tìm hiểu trước bài học. 

Khi lên lớp, có thể các em sẽ thuyết trình hoặc chia sẻ về những gì mình đã biết. Điều quan trọng ở đây là người giáo viên không được đánh giá học sinh đúng hay sai mà chỉ khuyến khích các em nói lên suy nghĩ, quan điểm của mình", thầy Đắc chia sẻ.

Tôn trọng sự khác biệt

Ngoài việc học chính khóa, nhiều trường cho biết đang tính toán để mở các câu lạc bộ cho học sinh đăng ký theo nguyện vọng cá nhân về thể dục thể thao, âm nhạc...

Thầy Lê Thanh Hải, hiệu trưởng Trường tiểu học Chính Nghĩa, phường Chợ Lớn, cho biết khi tựu trường, mỗi học sinh sẽ được tặng một phần quà do cô giáo chủ nhiệm chuẩn bị. Lúc đầu, học sinh sẽ vào phòng học cũ, gặp lại giáo viên chủ nhiệm năm học trước của mình, nghe cô dặn dò và chúc mừng. Sau đó, giáo viên khối lớp 5 sẽ xuống khối lớp 4 đón học sinh của mình lên phòng học dành cho khối 5.

Lần lượt các khối cũng thực hiện như vậy. Cách làm này để tránh sự xáo trộn và cũng để cho học sinh thấy mình được trân trọng khi được cô giáo dẫn vào lớp mới.

Theo thầy Hải, việc xây dựng trường học hạnh phúc là 1 trong 3 nhiệm vụ trọng tâm trong năm học mới. Đội ngũ Trường tiểu học Chính Nghĩa sẽ thực hiện nhiều giải pháp để tạo môi trường học tập thân thiện, tôn trọng sự khác biệt, nuôi dưỡng tình yêu thương và tinh thần hợp tác giữa giáo viên - học sinh - phụ huynh.

Trong khi đó, Trường tiểu học - THCS - THPT Nam Sài Gòn, phường Tân Mỹ sẽ thực hiện "lớp học chạy" đối với khối 10. Thay vì phải chọn tổ hợp môn học lựa chọn gồm 3 - 4 môn thì học sinh lớp 10 Trường Nam Sài Gòn được chọn từng môn học theo sở thích và năng lực của mình. 

Ở những môn học bắt buộc, học sinh sẽ học theo lớp cố định. Còn với những môn học lựa chọn của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 thì học sinh sẽ "chạy" sang những lớp dạy môn học mà mình đã đăng ký.

Không chỉ tập trung vào chuyên môn, Trường Nam Sài Gòn còn thực hiện xây dựng mới khu nhà vệ sinh theo chuẩn quốc tế (có lắp đặt hệ thống máy lạnh, âm thanh để mở nhạc) dành cho khối tiểu học, thay mới toàn bộ bàn ghế đa năng cho học sinh khối lớp 1.

"Dự kiến thời gian hết giờ học là 16h mỗi ngày nhưng các em học sinh có 60 phút được chơi trong sân trường để tận dụng hết cơ sở vật chất hiện có như sân bóng đá, sân bóng chuyền, bóng rổ, cầu lông... Vì trường có ba cấp học nên chúng tôi đang tính toán để lên lịch cho từng cấp có thể chơi ở khu thể thao sau giờ học.

Riêng với học sinh từ lớp 6 đến lớp 12 sẽ được chọn lựa học các môn nghệ thuật để phát triển năng khiếu cá nhân như đàn organ, piano, saxophone, nhảy hiện đại, thanh nhạc, cổ nhạc... 

Trong năm học 2025 - 2026, chúng tôi dự định mở một lớp học cổ nhạc miễn phí vào sáng thứ bảy dành cho học sinh yêu thích hát cải lương, dân ca, chơi nhạc cụ dân tộc...", thầy Trần Nghĩa Nhân, hiệu trưởng nhà trường, thông tin.

Tuần 0, thầy trò làm gì?

Tại Hà Nội, nhiều trường tư thục cho học sinh tựu trường từ tuần đầu tiên của tháng 8, trong khi các trường tiểu học công lập tập trung học sinh lớp 1 sớm nhất vào khoảng 21-8.

Học sinh đến trường để nhận cô giáo, nhận lớp và chuẩn bị tâm lý, kỹ năng cơ bản cho năm học mới. Các em được cô giáo đưa đi giới thiệu về trường, về các phòng chức năng ở trong trường, đặc biệt là khu vệ sinh và cách đi vệ sinh. 

Học sinh được rèn nề nếp như xếp hàng, làm quen với chỗ ngồi của mình, rèn cách ngồi học, cách cầm bút, sử dụng đồ dùng học tập. Điều quan trọng hơn là học sinh có 2 tuần vượt qua bỡ ngỡ ở môi trường mới trước khi vào tuần thực học", cô H., giáo viên Trường tiểu học Dịch Vọng A, cho biết.

Theo các cô giáo phụ trách lớp 1 ở trường tiểu học Kim Liên, tiểu học Lê Văn Tám, trong tuần 0 của học sinh lớp 1, giáo viên rất vất vả vì học sinh vẫn giữ thói quen ở trường mẫu giáo, nhiều bé chưa biết cách tự đi vệ sinh, hoặc rụt rè, sợ sệt. Có bé đến lớp chỉ khóc. Cũng có bé không chịu ngồi yên trong lớp.

Cô Phương Thị Thìn, hiệu trưởng Trường tiểu học Văn Yên, cho biết đã xây dựng thời khóa biểu riêng cho 2 tuần trước năm học mới nhằm giúp học sinh "chuyển tiếp từ mầm non sang lớp 1 được nhẹ nhàng nhất". 

Tại một số trường học, phụ huynh lớp 1 được thay phiên nhau vào dự tiết học của lớp con mình. Đây cũng là cách để cha mẹ đồng cảm, có thêm kinh nghiệm trong việc hỗ trợ con những ngày đầu đến trường.

Ở các tỉnh miền núi thì tuần 0 còn bắt đầu sớm hơn. Ở Văn Bàn, Mù Cang Chải (Lào Cai), nhiều thầy cô giáo tình nguyện đến trường trước cả thời điểm tựu trường để ôn tập lại cho học sinh miễn phí. Tuần 0 với học sinh lớp 1 thì còn quan trọng hơn vì là thời gian học sinh được học thêm tiếng Việt để giao tiếp với thầy cô giáo, bạn bè.

"Phải dạy học sinh từ cách mở và đóng sách, lấy đồ dùng học tập. Với học sinh miền núi thì còn có một điều quan trọng hơn ở tuần 0 là tạo hứng khởi cho học sinh để các bé có ấn tượng tốt đẹp ngày đầu đến trường, thay tâm lý "sợ học" bằng việc thích đến trường", cô Hoàng Thị Nguyệt, một giáo viên phụ trách lớp 1 của Trường tiểu học & THCS Khánh Khê (Lạng Sơn), chia sẻ.

Tuần 0 ở trường này kéo dài khoảng 120 phút/buổi. Ngoài các tiết ở trong lớp để rèn cách ngồi học, cầm bút, sử dụng sách và đồ dùng học tập, học sinh được tham gia các hoạt động tập thể để gắn kết và qua đó tăng kỹ năng nghe nói tiếng Việt.