Đề xuất lập cổng thông tin về phá sản doanh nghiệp

Đây là đề xuất của đại biểu Thạnh Phước Bình (đoàn Vĩnh Long) trong phiên thảo luận về dự án Luật Phá sản (sửa đổi) tại Hội nghị Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần 8.

Dự án Luật Phá sản (sửa đổi) đang được Quốc hội đưa ra thảo luận. Ảnh minh họa: Pexels.

Thảo luận về dự án Luật Phá sản (sửa đổi) tại Hội nghị Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 8 diễn ra ngày 30/9, những vấn đề liên quan tới chi phí phục hồi phá sản, thủ tục phục hồi, thủ tục rút gọn, cơ chế giải quyết trên môi trường điện tử, định chế quản tài viên… nhận được nhiều sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội.

Đại biểu muốn giữ nguyên tên "Luật Phá sản"

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa (đoàn Ninh Bình) phân tích thực tiễn vừa qua phát sinh nhiều bất cập trong xử lý những vụ việc phá sản. Dự Luật lần này được đại biểu đánh giá là sửa đổi toàn diện và khắc phục được nhiều hạn chế.

Về tên gọi của Luật được cơ quan soạn thảo xin ý kiến, đề xuất đổi tên là Luật Phục hồi, phá sản, đại biểu Mai Thị Phương Hoa cho rằng nên giữ nguyên tên Luật Phá sản.

Thực tế, Luật Phá sản năm 2014 đã có quy định về thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh, được thực hiện sau khi tòa án mở thủ tục phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán, tiến hành thủ tục kiểm kê tài sản và thực hiện thủ tục hội nghị chủ nợ, trong khi dự thảo luật Phá sản (sửa đổi) lại đưa thủ tục phục hồi lên trước thủ tục phá sản.

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Bình phát biểu. Ảnh: Quochoi.

Đại biểu phân tích xây dựng phương án phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh là điều mà doanh nghiệp, hợp tác xã nào cũng phải làm trước khi nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản. Vì vậy, không thể vì quy định thủ tục phục hồi trước thủ tục phá sản mà phải thay đổi tên gọi.

Ngoài ra, trong bối cảnh sắp xếp tổ chức bộ máy, nhiều cơ quan sau sáp nhập vẫn chọn tên ngắn gọn, nội dung bao hàm cơ bản nhất mà không nhất thiết phải đưa toàn bộ nhiệm vụ, chức năng vào. Đồng thời, thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí, đảm bảo thống nhất của các văn bản quy phạm pháp luật liên quan, đại biểu đề nghị giữ nguyên tên gọi là Luật Phá sản (sửa đổi).

Giải trình ý kiến đại biểu, Phó chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Tiến nêu rõ Tòa án nhân dân tối cao kiến nghị sửa tên thành Luật Phục hồi, phá sản bởi các doanh nghiệp Việt Nam rất ngại tâm lý là phá sản.

Đối với các doanh nghiệp, phục hồi là để tái sinh và giúp cho doanh nghiệp tái cơ cấu. Trong quá trình phục hồi, có thể thành công hoặc không thành công nhưng mục đích là tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh và hỗ trợ doanh nghiệp, thúc đẩy phát triển kinh tế.

Liên quan tới chi phí phục hồi phá sản, tạm ứng chi phí phục hồi phá sản tại Điều 20, đối với vấn đề tạm ứng chi phí phá sản, chi trả chi phí phá sản trong những trường hợp không phải nộp tạm ứng chi phí phá sản hoặc doanh nghiệp, hợp tác xã không còn tiền tài sản để nộp, hoặc doanh nghiệp, hợp tác xã còn tài sản nhưng không thể bán bảo đảm chi phí phá sản, tờ trình nêu hai quan điểm.

Quan điểm thứ nhất quy định về tạm ứng chi phí phá sản cũng như nguồn chi trả chi phí phá sản trong các trường hợp trên do ngân sách nhà nước bảo đảm. Quan điểm thứ hai lấy từ nguồn Quỹ phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Đại biểu Hoa cho rằng nên để ngân sách Nhà nước bảo đảm bởi những trường hợp này liên quan đến người lao động, công đoàn, trong khi doanh nghiệp không còn tài sản. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc, phân tích thêm.

Phó chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Tiến phát biểu. Ảnh: Quochoi.

Về chi phí tạm ứng phá sản được đại biểu Mai Thị Phương Hoa đề cập, Tòa án nhân dân tối cao nhận thấy đây là một trong những điểm nghẽn làm chậm giải quyết phá sản.

Trên thực tiễn, nhiều doanh nghiệp khi không còn hoạt động nữa và không còn tiền nên để ngân sách chi trả là hợp lý. Với những trường hợp tài sản còn nhưng chưa bán được, nhưng để giải quyết kịp thời các vụ việc phá sản này thì cần có một nguồn chi phí ứng từ ngân sách Nhà nước ra để giải quyết. Sau khi giải quyết, nếu bán được tài sản và thu hồi cũng ưu tiên lấy tiền từ nguồn bán tài sản này để hoàn trả lại cho ngân sách Nhà nước.

Lập cổng thông tin điện tử quốc gia về phá sản

Một điểm mới của dự thảo là giải quyết vụ việc trên môi trường điện tử. Tuy nhiên, các quy định này theo đại biểu còn khá chung chung, mang tính chất khái quát. Do đó, đại biểu Thạch Phước Bình (đoàn Vĩnh Long) cho rằng cần thiết lập cổng thông tin điện tử quốc gia về phá sản, nơi công khai dữ liệu vụ việc, danh sách chủ nợ, kết quả thanh lý tài sản. Đồng thời, phải khẳng định giá trị pháp lý của chữ ký số và biểu quyết điện tử để tạo cơ sở vững chắc cho việc áp dụng.

Phó chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Tiến khẳng định qua tham khảo kinh nghiệm quốc tế, cơ quan soạn thảo thiết kế trên cơ sở tất cả từ khi nộp đơn cho đến khi kết thúc giải quyết chủ yếu dựa trên môi trường điện tử, nền tảng điện tử, đúng theo tinh thần Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị. Ý kiến lập cổng thông tin điện tử về phá sản, quá trình xây dựng và nghiên cứu tiếp thu, Tòa án nhân dân tối cao sẽ tiếp tục nghiên cứu.

Liên quan tới thẩm quyền của Tòa án, các Điều 6, Điều 7 đã trao thêm quyền cho Tòa án nhân dân khu vực. Tuy nhiên, qua nghiên cứu, đại biểu Bình nhận thấy dự thảo luật chưa quy định cơ chế phối hợp giữa Tòa án với cơ quan thi hành án dân sự, cơ quan thuế và cơ quan bảo hiểm xã hội trong làm thủ tục này. Trong thực tiễn, đây chính là khâu dễ phát sinh chồng chéo, kéo dài vụ việc.

Phó chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Tiến đánh giá để giải quyết vụ việc phục hồi, phá sản được nhanh chóng, hiệu quả, một trong những giải pháp căn cơ đó là sự phối hợp giữa Tòa với Chính phủ, giữa Tòa với Chính quyền và Tòa án với các cơ quan liên quan. Nội dung này cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp thu và tiếp tục phối hợp giữa các cơ quan.