Cựu Tổng giám đốc dùng ‘quái chiêu’ làm vàng miếng, SJC gây ngạc nhiên về lợi nhuận

Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) là ông lớn kinh doanh vàng và độc quyền sản xuất vàng miếng mang thương hiệu quốc gia SJC, có doanh thu lớn nhưng lợi nhuận lại rất khác.

VKSND Tối cao vừa truy tố cựu Tổng giám đốc SJC Lê Thúy Hằng và 4 cựu cán bộ Công ty TNHH MTV Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) về tội Tham ô tài sản và Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Theo cáo buộc, bà Hằng đã "chèn nguyên liệu bên ngoài" vào khi gia công lại vàng móp méo cho Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Bà còn chỉ đạo sản xuất 6.255 lượng vàng miếng SJC trái quy định và dùng máy dự phòng đóng số seri. Cơ quan tố tụng xác định, với cương vị Tổng giám đốc, bà đã thực hiện 5 nhóm hành vi sai phạm, gây thiệt hại tài sản Nhà nước và trục lợi cá nhân hàng chục tỷ đồng.

Theo kết luận ban đầu, bà Hằng đã chỉ đạo cấp dưới lập tờ trình khống để nâng định mức hao hụt trong gia công, sản xuất vàng miếng khi được giao 10 tấn vàng nguyên liệu hồi giữa năm 2024.

Bà cũng bị cáo buộc lợi dụng chức vụ để chỉ đạo mua và chuyển vàng nguyên liệu từ bên ngoài vào SJC. Sau đó, giám đốc xưởng "chèn thêm vàng nguyên liệu vào 56 đợt gia công vàng móp méo cho NHNN"...

Bà Hằng trước đó là thành viên HĐQT không chuyên trách kiêm Tổng giám đốc SJC. Bà bị đình chỉ chức vụ từ ngày 18/10/2024 và ông Đào Công Thắng - quyền Tổng giám đốc, lên thay. Trong thời gian giữ chức vụ, bà Hằng có lương đứng thứ hai chỉ sau ông Trần Văn Tịnh - Chủ tịch SJC, với hơn 547 triệu đồng/năm (2022) và 552 triệu đồng (2023), chưa tính tiền thưởng và các thu nhập khác.

SJC là doanh nghiệp kinh doanh vàng duy nhất Nhà nước sở hữu 100% vốn, do UBND TPHCM quản lý. Từ năm 2012, doanh nghiệp này được NHNN chọn là đơn vị sản xuất độc quyền vàng miếng và chịu trách nhiệm về chất lượng vàng miếng SJC.

Năm 2024, để hạ nhiệt giá vàng và tăng nguồn cung vàng miếng ra thị trường, NHNN đã bán vàng trực tiếp cho SJC và 4 ngân hàng thương mại cổ phần quốc doanh, từ đó phân phối ra thị trường.

Dù độc quyền vàng miếng thương hiệu quốc gia, nhưng SJC có lợi nhuận mỏng trong nhiều năm qua, thua xa nhiều doanh nghiệp kinh doanh vàng khác.

Theo báo cáo tài chính kiểm toán, năm 2024, SJC ghi nhận doanh thu lên tới gần 32,2 nghìn tỷ đồng (tương đương khoảng 1,2 tỷ USD), so với mức hơn 28,4 nghìn tỷ đồng năm 2023, nhưng lợi nhuận sau thuế chỉ đạt gần 283,3 tỷ đồng. Giá vốn chiếm gần hết doanh thu, lên tới gần 31,6 nghìn tỷ đồng.

Trong năm 2023, SJC ghi nhận lợi nhuận chưa tới 61 tỷ đồng, còn trong năm 2022 chỉ vỏn vẹn 49,2 tỷ đồng.

Tại thị trường vàng trong nước, SJC, Doji, Phú Nhuận, Bảo Tín Minh Châu, Bảo Tín Mạnh Hải, Phú Quý... là những doanh nghiệp top đầu trong lĩnh vực kinh doanh vàng.

Về thị phần, các năm trước, SJC đứng đầu về doanh thu. Tuy nhiên gần đây, vị trí dẫn đầu thuộc về PNJ. 

Về lợi nhuận, PNJ từ lâu đã chiếm vị trí số 1. Cụ thể, từ năm 2018, lợi nhuận của PNJ đã đạt gần 960 tỷ đồng, gấp nhiều lần lợi nhuận của Doji và SJC cộng lại. 

Trong năm 2024, các doanh nghiệp kinh doanh vàng có kết quả tốt bởi giá vàng miếng biến động mạnh. Từ mức 67 triệu đồng mỗi lượng hồi đầu năm 2023, giá tăng lên sát 84 triệu đồng vào cuối năm 2024. Giá vàng miếng SJC có lúc cao hơn giá thế giới quy đổi 18 triệu đồng mỗi lượng.

Đến nay, giá vàng miếng SJC đã vượt ngưỡng 135 triệu đồng, chênh lệch với giá thế giới tiếp tục duy trì mức rất cao.

Trong năm 2024, PNJ ghi nhận doanh thu đạt hơn 38,2 nghìn tỷ đồng (so với gần 33,5 nghìn tỷ đồng năm 2023). Lợi nhuận đạt gần 2.113 tỷ đồng, so với hơn 1.971 tỷ đồng trong năm 2023. Trong 6 tháng đầu năm 2025, PNJ ghi nhận doanh thu đạt hơn 17,4 nghìn tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế đạt gần 1.115 tỷ đồng.

Doji ghi nhận lợi nhuận sau thuế trong năm 2023 là hơn 491 tỷ đồng và năm 2022 là gần 1.017 tỷ đồng.

Thông thường, các doanh nghiệp kinh doanh vàng thường ghi lợi nhuận tăng trong bối cảnh giá vàng tăng, biến động mạnh và thị trường sôi động. Các doanh nghiệp vàng thường hưởng lợi từ chênh lệch giá mua - bán được kéo giãn rộng ra (lên tới 2-3 triệu đồng/lượng khi sốt nóng) và doanh thu tăng.