Có thật ông Trump dùng 'lệnh 29 ngày' để cắt quyền lợi của Vệ binh Quốc gia?

Mạng xã hội Mỹ gần đây rộ lên tin đồn rằng Tổng thống Trump cố tình triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia theo lệnh 29 ngày - chỉ vừa đủ để "né" việc chi trả các quyền lợi như bảo hiểm y tế và trợ cấp nhà ở.

Tin đồn "lệnh 29 ngày"

Gần đây, mạng xã hội Mỹ lan truyền mạnh mẽ một tin đồn gây tranh cãi: Tổng thống Donald Trump bị cho là đã cố tình chỉ đạo triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia theo chu kỳ 29 ngày, thay vì từ 30 ngày trở lên, nhằm tránh chi trả các quyền lợi như bảo hiểm y tế hay trợ cấp nhà ở cho binh sĩ.

Tuy nhiên theo giới chuyên gia và nhiều báo cáo, việc điều động binh sĩ trong thời gian dưới 30 ngày không phải là điều mới mẻ, cũng không phải là "chiêu trò riêng" của chính quyền ông Trump. 

Đây là một cách vận hành đã tồn tại từ trước, từng được nhiều đời tổng thống sử dụng - một phần nhằm giảm gánh nặng tài chính, vì theo quy định, những người phục vụ dưới 30 ngày không đủ điều kiện hưởng đầy đủ quyền lợi.

Mặc dù có các cáo buộc trên mạng xã hội về việc binh sĩ bị Nhà Trắng giao "lệnh 29 ngày", chưa có bằng chứng cụ thể hoặc thống kê chính thức nào xác nhận thông tin này.

Những lần triển khai thực tế

Theo trang kiểm chứng Snopes, trong một số đợt triển khai lớn dưới thời ông Trump, chẳng hạn như vụ điều động Vệ binh Quốc gia ở California vào tháng 6, các binh sĩ không hề bị cắt giảm quyền lợi. 

Lý do là lệnh triển khai được thực hiện theo hình thức "kích hoạt liên bang". Theo đó, ngay từ ngày đầu tiên, binh sĩ được hưởng đầy đủ các chế độ như bảo hiểm, trợ cấp nhà ở, tương đương lính chính quy.

Bộ Quân sự California cũng xác nhận rằng hơn 4.300 binh sĩ tham gia chiến dịch đều nhận đủ quyền lợi. Điều này cho thấy không có chuyện "lệnh 29 ngày" được áp dụng tại đây.

Tại thủ đô Washington, đợt điều động hồi tháng 8 gặp tình hình phức tạp hơn. Vì Washington không có thống đốc, nên Vệ binh Quốc gia tại đây nằm dưới quyền tổng thống và không thể được kích hoạt theo diện liên bang như các bang khác. 

Dù vậy, phần lớn binh sĩ được triển khai trong thời gian trên 30 ngày nên đều đủ điều kiện nhận quyền lợi. 

Người phát ngôn lực lượng Liên quân Washington khẳng định không có chuyện ông Trump chủ trương cắt ngắn thời gian để né chi trả.

Về lực lượng hỗ trợ từ các bang khác, ông Trump cũng kêu gọi ít nhất 6 bang do Đảng Cộng hòa kiểm soát cử Vệ binh đến Washington. 

Trong số này, Mississippi là bang duy nhất xác nhận binh sĩ của họ không thuộc diện "lệnh 29 ngày" và được đảm bảo quyền lợi.

Dù có những nghi vấn và lời cáo buộc trên mạng xã hội, cho đến nay không có bằng chứng rõ ràng nào cho thấy ông Trump cố tình sử dụng "chiến thuật 29 ngày" để cắt giảm quyền lợi binh sĩ.

Trong các đợt triển khai lớn từng được công khai - như tại California và Washington - đa số binh sĩ đều được hưởng đầy đủ quyền lợi, nhờ quy định liên bang hoặc thời gian điều động kéo dài hơn 30 ngày.