Chuyển dịch mới trong tiệc sách lâu đời nhất thế giới

Frankfurt Buchmesse, hội sách thường niên lâu đời nhất thế giới, năm nay chọn chủ đề "Stories connect us" (tạm dịch: Những câu chuyện kết nối thế giới) vừa diễn ra từ 15 - 19.10.2025 tại thành phố Frankfurt, Đức, với sự tham gia của hơn 7.000 đơn vị đến từ 100 quốc gia.

Từ lâu, trong giới làm xuất bản toàn cầu, Frankfurt Buchmesse không chỉ là một sự kiện về sách và thị trường bản quyền thuần túy cho giới kinh doanh xuất bản, mà còn là một thế giới rộng lớn được biểu hiện, phản ánh thông qua ngành công nghiệp xuất bản và lăng kính tri thức.

Có thể nhận thấy sự lưu tâm và khuyến khích của ban tổ chức hội sách này dành cho những nhân tố mới trong lĩnh vực xuất bản tại khu vực Đông Nam Á. Năm nay, Philippines là khách mời danh dự. Đến với Frankfurt với hàng trăm nghệ nhân, diễn giả là nhà văn, nhà nghiên cứu để giới thiệu văn hóa và những gian sách lớn được dịch trong nhiều năm qua, Philippines muốn minh chứng cho thế giới một nền xuất bản giàu nội lực. Philippines tiếp sau Indonesia đang là hiện tượng mới tại hội sách Frankfurt.

Nobel và thế giới biến động

Dư chấn chiến tranh đi vào hội sách Frankfurt khá rõ nét. Dễ nhận ra sự đìu hiu của gian hàng Afghan Book (sách Afghanistan) với các những kệ hẹp phủ quốc kỳ nước này.

Trong khi đó, năm nay Ukraine đầu tư mạnh cho không gian sách của mình. Không chỉ hàng ngàn cuốn sách được trưng bày, mà còn tổ chức gần 50 sự kiện tọa đàm, gặp gỡ diễn ra trong 4 ngày hội sách. Vai trò của sách, văn hóa, đời sống phụ nữ, thiếu nhi... trong thời chiến là chủ đề xuyên suốt được bàn.

Trong những ngày diễn ra hội sách, màn hình lớn trước trung tâm triển lãm Frankfurt Messe chiếu chân dung nhà văn Hungary 71 tuổi vừa thắng giải Nobel văn học 2025, László Krasznahorkai. Nhưng trong không gian sách của nhóm các nước Trung, Bắc Âu, thì gian hàng của Hungary không quá bề thế. Một kệ sách chừng 10 cuốn bản gốc tiếng Hung của tác giả László Krasznahorkai được đặt trên kệ. Thi thoảng có một vài khách đến, check in bên kệ sách này.

Chuyển dịch và xu hướng

Xu hướng công nghệ phát triển cũng làm thay đổi về cách độc giả tiếp cận sách và phương thức xuất bản, phát hành.

Không chiếm diện tích lớn với sân khấu hoành tráng như Trung Quốc, các không gian sách của những nhà xuất bản đến từ Hàn Quốc, Nhật Bản với dòng truyện tranh manga, sách quà tặng, sách thiếu nhi vẫn có sức nóng. Truyện tranh, game, sách lãng mạn - kỳ ảo, truyện chữa lành (healing fiction)... dành cho cộng đồng "new adult" (độc giả trẻ, 18-30 tuổi) trở thành đề tài để mổ xẻ trong các diễn đàn.

Năm nay, hướng đến người đọc trẻ, ngày cuối hội sách Frankfurt hứa hẹn không chỉ biến thành ngày hội hóa trang như thường lệ, mà còn có sự kiện công bố giải thưởng sách TikTok, vinh danh các tác giả, tác phẩm và nhà sáng tạo, nhà xuất bản; ghi nhận các tác phẩm chuyển thể BookToScreen nổi tiếng từ cộng đồng #BookTok tại Đức, Áo và Thụy Sĩ. Sự kiện này được tổ chức tại Harmonie Hall, tại Frankfurt Messe. Theo nền tảng kỹ thuật số này, có gần 67 triệu bài đăng trên TikTok trên toàn thế giới với hashtag #BookTok. Cộng đồng này đã khẳng định mình "là một động lực thúc đẩy ngành sách và đang dẫn dắt ngày càng nhiều người trẻ quay trở lại với sách". Dù trên các tờ báo Đức, giới phê bình chính thống còn dè dặt hay nặng lời chê bai kênh đánh giá này, nhưng không thể phủ định các nền tảng truyền thông số đang vẽ nên diện mạo thị trường xuất bản.

Một trong những xu hướng lớn của thị trường xuất bản thế giới được thể hiện trong hội sách Frankfurt 2025 đó là những phương thức xuất bản, phát hành và truyền thông sản phẩm xuất bản trên nền tảng công nghệ. Đại sảnh 3.1 rộng mênh mông, được dành giới thiệu từ công nghệ đến trải nghiệm sách nói, được gặp tác giả những sách nói có lượt nghe cao và các giọng đọc được độc giả ái mộ. "Read like you listen" (Bạn hãy đọc như nghe) đó là khẩu hiệu kéo sách nói đến sự "bình đẳng" với sách giấy trong một thế giới ngày một bận rộn hơn.

Đến hội sách Frankfurt vì thị trường bản quyền là một phần cốt yếu, nhưng câu chuyện phản ánh, kết nối thế giới đương đại muôn màu, với thanh âm thăng trầm của nó qua văn hóa xuất bản là điều khiến giới xuất bản trên toàn cầu đổ về Frankfurt để sở hữu một tấm vé giá 165 euro cho 5 ngày sống trong dòng chảy của sách.