Chẩn đoán khiến nhiều đàn ông suy sụp ở phòng khám hiếm muộn

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vô sinh ảnh hưởng đến khoảng 15% các cặp vợ chồng trên toàn cầu, trong đó 40-50% nguyên nhân đến từ nam giới.

Trong phòng tư vấn hiếm muộn, không ít người đàn ông như chết lặng, bàn tay run run nắm chặt tờ kết quả, thậm chí né tránh cả vợ vì mặc cảm.

Sự thật là rất nhiều nam giới khi nhận kết quả 'không có tinh trùng' đã suy sụp hoàn toàn. Đây là một trong những chẩn đoán khiến nam giới đau đớn và sợ hãi nhất. Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Nhã, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, mở đầu câu chuyện với Tri Thức -Znews, tay lật dở tập bệnh án dày cộm trên bàn làm việc.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vô sinh ảnh hưởng đến khoảng 15% các cặp vợ chồng trên toàn cầu, trong đó 40-50% nguyên nhân đến từ nam giới.

Vô sinh, hiếm muộn là vấn đề của cả hai giới

Theo bác sĩ Nhã, nguyên nhân vô sinh được phân bổ khá đồng đều: 40% do nam giới, 40% do nữ giới, 10% do cả hai và 10% không rõ nguyên nhân. Tuy nhiên, định kiến xã hội vẫn thường đổ lỗi cho người vợ, khiến nhiều cặp đôi rơi vào áp lực nặng nề.

Những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến vô sinh nam bao gồm:

Trong số các chẩn đoán vô sinh ở nam giới, "không có tinh trùng" (Azoospermia) được coi là một trong những kết quả nặng nề nhất, dễ khiến người bệnh suy sụp tinh thần.

Azoospermia là tình trạng không tìm thấy tinh trùng trong mẫu tinh dịch sau ly tâm. Điều này không đồng nghĩa tinh hoàn hoàn toàn ngừng sản xuất tinh trùng; nguyên nhân có thể từ tắc nghẽn đường dẫn tinh (tại mào tinh, ống dẫn tinh hoặc do bẩm sinh không có ống dẫn tinh - thường liên quan đến đột biến gen CFTR) hoặc do rối loạn sản xuất tinh trùng.

Điểm quan trọng, theo bác sĩ Nhã, "không có tinh trùng" không đồng nghĩa với vô sinh ở nam giới tuyệt đối. Với chẩn đoán và can thiệp đúng hướng, nhiều trường hợp vẫn có thể làm cha.

Hiện y học có nhiều phương pháp can thiệp điều trị vô sinh ở nam giới:

Trường hợp đặc biệt là xuất tinh ngược dòng - tinh trùng đi kèm nước tiểu. Sau lọc rửa, tinh trùng được phân lập và sử dụng cho ICSI (tiêm tinh trùng vào bào tương trứng) với hiệu quả tương đương tinh trùng tươi.

Bệnh nhân đi khám sức khỏe sinh sản tại Bệnh viện Bưu điện.

Bác sĩ Nhã nhớ mãi một bệnh nhân từ TP.HCM ra Hà Nội với hy vọng tìm kiếm cơ hội làm cha sau khi đã từng phẫu thuật microTESE ở cơ sở khác nhưng không thu được tinh trùng. Khi thăm khám, các bác sĩ nhận thấy trước đó anh mới chỉ được mổ một bên tinh hoàn.

Đây chính là cơ sở để ê-kíp quyết định phẫu thuật lại, bởi vẫn còn khả năng bên còn lại có thể tìm thấy tinh trùng. Ca mổ thành công, tinh trùng được tìm thấy và bảo quản để thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm. Kết quả, anh đã trở thành cha của hai bé trai khỏe mạnh, niềm hạnh phúc mà trước đó bệnh nhân tưởng chừng không bao giờ có được.

"Bệnh nhân không bỏ cuộc thì các bác sĩ cũng vậy", bác sĩ Nhã chia sẻ.

Hết tinh trùng, vẫn còn hy vọng

"Những ca khó nhất là khi sau phẫu thuật vi phẫu vẫn không tìm thấy tinh trùng. Lúc này, bác sĩ phải xác định 'tinh tử' - tế bào mầm trước khi hoàn thiện thành tinh trùng - để áp dụng kỹ thuật ROSI (Round Spermatid Injection). Đây được coi là lựa chọn cuối cùng để tiếp thêm hy vọng", vị chuyên gia nói.

Việt Nam đã có 5 gia đình sở hữu phôi từ tinh tử. Dù chưa thể áp dụng rộng rãi, đây là tín hiệu đáng mừng, cho thấy y học vẫn mở ra hy vọng ngay cả khi tưởng như đã "hết đường".

Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Nhã, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản.

Khi mọi nỗ lực vẫn không tìm được tế bào sinh sản từ người chồng, tinh trùng hiến tặng trở thành giải pháp. Người hiến tinh trùng phải có sức khỏe tốt, không mắc bệnh truyền nhiễm hay di truyền, đủ năng lực học vấn, và tuân thủ quy định pháp luật. Quy trình sử dụng mẫu hiến hoàn toàn ẩn danh, đảm bảo quyền lợi và sự riêng tư của cả người hiến lẫn người nhận.

Bác sĩ Nhã nhấn mạnh điều quan trọng là nam giới không nên mặc cảm hay bỏ cuộc khi nhận chẩn đoán "không có tinh trùng". Y học hiện đại đã mở ra nhiều hướng đi, từ tìm tinh trùng bằng vi phẫu, sử dụng tinh tử, đến tinh trùng hiến tặng, để giúp họ thực hiện ước mơ làm cha.