Các phụ gia thực phẩm có thực là những 'thành phần đáng sợ'?

Mạng xã hội thường lan truyền những cảnh báo về các “thành phần đáng sợ”, vốn là các loại phụ gia thực phẩm trong nhiều công thức. Sự thật là gì?

Theo trang Politifact, các loại phụ gia thực phẩm xuất hiện trên nhãn dán hoàn toàn an toàn để tiêu thụ ở một lượng nhất định, chứ không "đáng sợ" hay "nguy hiểm" như các bài đăng cảnh báo trên mạng, vốn có xu hướng làm trầm trọng hóa vấn đề để thu hút người xem.

Khi nào phụ gia thực phẩm nguy hiểm?

Nếu tìm trên Google, bạn sẽ thấy trisodium phosphate thường xuất hiện trong quảng cáo sản phẩm tẩy rửa hạng nặng, dùng để xử lý tường trước khi sơn. Nhãn cảnh báo cho biết tiếp xúc trực tiếp với bột này có thể gây kích ứng mắt, da và ngộ độc nếu lượng lớn.

Tuy vậy, trisodium phosphate cũng có mặt trong ngũ cốc và nhiều thực phẩm chế biến khác như phô mai, nước ngọt hay bánh nướng.

Ở liều lượng nhỏ, Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) và Cơ quan An toàn thực phẩm châu Âu (EFSA) xác nhận chất này an toàn, giúp kiểm soát độ pH và hoạt động như chất tạo men, làm thực phẩm xốp hơn.

“Nhiều phụ gia thực phẩm có tên giống các sản phẩm công nghiệp, nhưng nồng độ mới là yếu tố quyết định”, bà Jessica Steier, chuyên gia y tế công cộng và CEO tổ chức khoa học Unbiased Science, cho biết.

Theo bà, các chất dùng trong thực phẩm được tinh chế kỹ, chỉ sử dụng ở liều rất nhỏ và có chức năng rõ ràng như điều chỉnh pH hoặc bảo quản. Nói cách khác, độc tính ở liều cao không đồng nghĩa với nguy hiểm ở liều thấp.

Cách tiếp xúc với các chất cũng quan trọng

Cách tiếp xúc với một chất cũng quyết định mức độ an toàn. Có thứ bôi ngoài da thì không hại, nhưng lại nguy hiểm khi ăn; ngược lại có thứ ăn được nhưng không nên hít.

“Con đường tiếp xúc rất quan trọng khi xem xét độc tính”, ông Norbert Kaminski, chuyên gia độc chất học và giám đốc Trung tâm Nghiên cứu nguyên liệu an toàn thuộc Đại học bang Michigan, cho biết.

Trên mạng xã hội, nhiều người có ảnh hưởng thường chỉ cảnh báo về hóa chất ở liều cao, bỏ qua thực tế rằng trong thực phẩm, chúng được dùng với lượng cực nhỏ và có kiểm soát.

FDA quản lý chặt chẽ mức an toàn của phụ gia thực phẩm. Theo ông Kaminski, ngưỡng “an toàn” luôn thấp hơn nhiều so với mức được thử nghiệm trên động vật, nhằm bảo đảm an toàn cho con người.

Đôi khi, những người có ảnh hưởng trên mạng (KOL) còn cảnh báo về chất ô nhiễm có thể lẫn vào thực phẩm dù không hề có trong thành phần.

Dấu vết các kim loại nặng như asen, chì, cadmium hay thủy ngân vẫn có thể xuất hiện do tồn tại tự nhiên trong đất, nước và không khí, kể cả với thực phẩm hữu cơ.

“Những nguyên tố này vốn là một phần của vỏ Trái đất. Việc cố tránh chúng có thể khiến loại bỏ cả thực phẩm bổ dưỡng mà không mang lại lợi ích sức khỏe đáng kể”, bà Steier nhận định.