Bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ đột quỵ thế nào - Báo VnExpress

Đột quỵ xảy ra khi dòng máu lên não bị tắc nghẽn hoặc vỡ, gây thiếu oxy và tổn thương tế bào thần kinh. BS.CKI Đỗ Thị Thu Hằng, khoa Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết người bệnh tiểu đường có nguy cơ đột quỵ cao hơn người bình thường, do biến động đường huyết gây hại hệ mạch máu, ảnh hưởng xấu đến huyết áp.

Xơ vữa động mạch

Đường huyết cao lâu ngày làm tổn thương lớp nội mạc mạch máu, thúc đẩy tích tụ cholesterol, hình thành mảng xơ vữa. Mảng xơ vữa khiến lòng mạch hẹp dần, cản trở máu lên não, tạo cục máu đông dẫn đến tắc mạch não và đột quỵ thiếu máu não.

Tăng huyết áp

Người tiểu đường dễ bị cao huyết áp khiến mạch não căng giãn, yếu đi, dễ vỡ gây xuất huyết não. Sự kết hợp tiểu đường và tăng huyết áp khiến nguy cơ đột quỵ cao gấp nhiều lần, theo bác sĩ Hằng.

Rối loạn mỡ máu

Người bệnh tiểu đường thường bị tăng triglyceride, giảm HDL-C (cholesterol tốt). Tình trạng này thúc đẩy xơ vữa động mạch, tăng độ nhớt máu làm cho dòng chảy kém linh hoạt, dễ hình thành cục máu đông, từ đó tắc mạch não.

Rối loạn đông máu và viêm mạn tính

Đường huyết cao kích thích phản ứng viêm, tăng hoạt tính tiểu cầu. Hậu quả máu dễ đông hơn, nguy cơ hình thành huyết khối tăng. Đây là nguyên nhân gây ra những cơn thiếu máu não thoáng qua hoặc đột quỵ ở người tiểu đường.

Tổn thương mạch máu nhỏ trong não

Đường huyết cao là yếu tố thúc đẩy xơ vữa, làm thành mạch nhỏ dày lên, lưu thông kém, dễ rò rỉ. Điều này không chỉ gây biến chứng mắt, thận mà còn ảnh hưởng đến mạch máu não nhỏ, dẫn đến các ổ nhồi máu não nhỏ khiến người bệnh yếu liệt, rối loạn trí nhớ, sa sút trí tuệ.

Để phòng ngừa đột quỵ, bác sĩ Hằng khuyên người bệnh tiểu đường cần chú trọng kiểm soát các yếu tố nguy cơ. Cụ thể là duy trì đường huyết ổn định theo phác đồ điều trị của bác sĩ, kết hợp theo dõi HbA1c (phản ánh đường huyết trong 3 tháng) định kỳ nhằm đánh giá hiệu quả kiểm soát lâu dài, kiểm soát huyết áp, mỡ máu và cân nặng.

Chế độ ăn của người bệnh nên khoa học, ưu tiên rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, cá, các loại hạt. Hạn chế đường tinh luyện, thực phẩm chế biến sẵn, chất béo bão hòa, muối. Tập thể dục ít nhất 150 phút một tuần với các bài tập vừa sức như đi bộ nhanh, bơi, đạp xe, tránh hút thuốc lá và hạn chế rượu bia để giảm nguy cơ xơ vữa mạch máu.

Tái khám định kỳ và tầm soát biến chứng mạch máu để kiểm soát nguy cơ đột quỵ. Thông qua các xét nghiệm chuyên sâu kết hợp với chẩn đoán hình ảnh như MRI 1.5-3 Tesla, CT 1975, CT 100.000 lát cắt, bác sĩ có thể phát hiện sớm những tổn thương ở tim, thận, não, mắt... từ đó can thiệp kịp thời. Người bệnh tiểu đường khi phát hiện triệu chứng cảnh báo sớm đột quỵ như méo miệng, nói khó, yếu tê nửa người, nhìn mờ đột ngột, chóng mặt, đau đầu dữ dội, cần đi khám ngay.

Phương Phạm