Bạo lực tinh thần có biểu hiện thế nào?

Những lời nói, cử chỉ, sự thờ ơ, ám thị, khinh miệt hay hạ thấp người khác một cách có chủ ý và lặp đi lặp lại cũng có thể trở thành một hình thức bạo lực tinh thần.

Nhà xuất bản Phụ nữ mới ra mắt cuốn sách Quấy rối tinh thần - Bạo lực đồi bại trong cuộc sống hằng ngày. Đây là công trình nghiên cứu nổi tiếng của bác sĩ, nhà tâm thần học và phân tâm học người Pháp Marie-France Hirigoyen.

Ngay sau khi xuất bản năm 1998, tác phẩm nhanh chóng trở thành hiện tượng xuất bản tại Pháp, bán được hơn 450.000 bản chỉ trong năm đầu tiên và được dịch sang hơn 25 ngôn ngữ. Sách được các hiệp hội bảo vệ quyền con người ghi nhận là công trình đầu tiên định nghĩa và mô tả đầy đủ khái niệm “quấy rối tinh thần” - khởi đầu cho nhiều cuộc tranh luận xã hội, pháp lý và tâm lý học.

Nhờ ảnh hưởng mạnh mẽ của tác phẩm, Marie-France Hirigoyen được Chính phủ Pháp mời làm cố vấn cho các chính sách phòng chống bạo lực nơi làm việc và góp phần thúc đẩy Luật chống quấy rối tinh thần trong lao động (ban hành năm 2002).

Cuốn sách Quấy rối tinh thần - Bạo lực đồi bại trong cuộc sống hàng ngày.

Cuốn sách giúp nhận diện bạo lực tinh thần

Thông qua tác phẩm, Marie-France Hirigoyen cho thấy không chỉ những hành động thể chất mới gây đau đớn; mà những lời nói, cử chỉ, sự thờ ơ, ám thị, khinh miệt hay hạ thấp người khác một cách có chủ ý và lặp đi lặp lại cũng có thể trở thành một hình thức bạo lực tinh thần. Theo bà, đây là “một sự giết chết về mặt tâm lý”, một quá trình hủy diệt nhân phẩm người khác bằng cách thao túng, làm mất tự tin và cô lập họ.

Tác phẩm gồm hai phần chính. Ở phần I - Nhận diện bạo lực tinh thần: Tác giả phân tích tỉ mỉ các cơ chế tâm lý của kẻ quấy rối, bạo hành - thường là người có xu hướng tự ái bệnh lý, kiểm soát hoặc lệch lạc nhân cách.

Bằng lối trình bày vừa khoa học, vừa gần gũi, bà giúp người đọc nhận ra “bạo lực ẩn” có thể xảy ra trong mọi không gian: từ gia đình, hôn nhân, nơi làm việc, cho đến môi trường học tập và xã hội.

Ở Phần II - Hậu quả và sự chăm sóc đối với nạn nhân: Hirigoyen mô tả những tổn thương tâm lý kéo dài mà các nạn nhân phải chịu đựng: lo âu, tự ti, trầm cảm, mất định hướng, thậm chí có ý định tự tử.

Tuy nhiên, bà không chỉ dừng lại ở chẩn đoán. Phần cuối sách đưa ra hướng dẫn cụ thể để nạn nhân biết, ứng phó và tự bảo vệ mình, đồng thời kêu gọi cộng đồng, cơ quan pháp luật, các tổ chức xã hội công nhận và xử lý bạo lực tinh thần như một tội phạm thực thụ.

Marie-France Hirigoyen không chỉ muốn viết một cuốn sách dành cho giới chuyên môn, mà còn trao lại tiếng nói cho những nạn nhân bị tổn thương tâm lý nhưng không thể chứng minh được bằng vết thương hữu hình. Thông qua tác phẩm này, bà khẳng định: Tôn trọng, lắng nghe và bảo vệ phẩm giá con người là nền tảng của mọi xã hội văn minh.