Bà Ngô Phương Lan: 'Di sản điện ảnh là đất vàng, thậm chí đất kim cương'

'Di sản điện ảnh là đất vàng, thậm chí đất kim cương' - bà Ngô Phương Lan so sánh, đặt vấn đề nên làm lại hoặc tiếp nối các phim Việt kinh điển.

Sáng 25-11, hội thảo khoa học Phát huy giá trị tư liệu hình ảnh động lưu trữ trong tình hình hiện nay, diễn ra tại TP.HCM, trong khuôn khổ Liên hoan phim Việt Nam. 

Dự sự kiện có ông Phạm Cao Thái, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch); bà Lê Thị Hà, Viện trưởng Viện Phim Việt Nam; tiến sĩ Ngô Phương Lan, Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam (VFDA)...

Đại diện đoàn phim Mưa đỏ có thượng tá - đạo diễn Đặng Thái Huyền, đại tá - giám đốc sản xuất Kiều Thanh Thúy tham dự.

Tư liệu hình ảnh động là di sản văn hóa

Viện Phim Việt Nam hiện lưu trữ hơn 20.000 tên phim với khoảng 80.000 cuốn phim 35mm và 16mm và hàng chục ngàn băng video các loại. Phần lớn là các tác phẩm điện ảnh Việt Nam kinh điển và kho tư liệu vô giá về quá trình hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Phát biểu khai mạc hội thảo, bà Lê Thị Hà, Viện trưởng Viện Phim Việt Nam, nói vừa qua có nhiều hoạt động tổ chức tuần phim, chương trình phim Việt Nam ở nước ngoài thông qua các đại sứ quán, liên hoan phim để giới thiệu phim Việt Nam đến thế giới. Phía quốc tế cũng muốn trả tiền bản quyền để sử dụng các bản phim, nên có khung bản quyền để thực hiện.

Trong thời kỳ chuyển đổi số, nhiều phim được phát hành qua các nền tảng số, nếu các phim nhà nước cung cấp miễn phí nhưng các nền tảng lại thu tiền thì cơ chế để thu tiền như thế nào, khung bản quyền ra sao, khi xảy ra vi phạm có căn cứ nào để xử lý...

Tiến sĩ Ngô Đặng Trà My nhận định tư liệu hình ảnh động là một phần quan trọng của tư liệu nghe nhìn, di sản văn hóa, là minh chứng, nền tảng của một quá trình lịch sử và phát triển văn minh quốc gia, góp phần phục vụ giảng dạy, nghiên cứu, báo chí; là chất liệu quan trọng cho sáng tạo nghệ thuật, truyền thông, phục dựng văn hóa và xây dựng bản sắc dân tộc.

Cần làm lại hoặc tiếp nối các phim kinh điển

Bà Ngô Phương Lan, Chủ tịch VFDA, giới thiệu cuốn sách viết bằng 3 thứ tiếng là tiếng Việt, Anh và Pháp mang tên Nửa thế kỷ phim Việt Nam về chiến tranh do VFDA phối hợp với Viện Phim Việt Nam thực hiện. Sách tập hợp góc nhìn của những người trong cuộc, các đạo diễn, nhà văn, nhà báo, nhà nghiên cứu... về phim chiến tranh.

"Di sản điện ảnh là đất vàng, thậm chí đất kim cương, không thể nào lặp lại được. Chúng ta sẽ phát huy giá trị và có thể tái sinh nó hay không?" - bà Ngô Phương Lan nói. 

Khi hiệp hội tổng hợp nửa thế kỷ phim Việt Nam về chiến tranh, công tác lưu trữ không phải lúc nào cũng đáp ứng được. Có rất nhiều nguồn, có phim phải mua bản quyền không hề rẻ. Có những bản phim Viện Phim Việt Nam có nhưng không đầy đủ.

Năm ngoái, khi phim Đào, phở và piano gây sốt trong công chúng và có hiệu quả xã hội, bà Ngô Phương Lan nghĩ giá như chúng ta làm liên tiếp những cuộc chiếu phim về chiến tranh. Đã có thời gian phim chiến tranh như "ngủ quên" và đôi khi bị khán giả quay lưng.

Theo bà, chúng ta cũng nên khuyến khích làm lại các bộ phim kinh điển, chuyển thể hoặc làm phần tiếp nối. Các nước làm dạng này rất nhiều. Nhân đà thắng lợi kỳ tích của Mưa đỏ, chúng ta nên phát triển và đẩy mạnh dòng phim lịch sử cách mạng, thời hậu chiến, thời đổi mới. Từ công nghệ thực tế ảo, có thể làm phim tương tác.

Ngày 5-12 tới, tuần phim Điện ảnh Việt Nam - Hành trình ánh sáng, sẽ diễn ra tại Pháp và trình chiếu 17 tác phẩm Việt Nam từ sau 1975 như Mưa đỏ, Tử chiến trên không, Bao giờ cho đến tháng Mười, Cánh đồng hoang, Bi đừng sợ, Những đứa trẻ trong sương... Hàng ngàn vé xem phim đã được khán giả tại Pháp đăng ký.

Theo bà Ngô Phương Lan, đây là một sự kiện chứng minh giá trị di sản điện ảnh của Việt Nam. Bà luôn mơ ước điện ảnh Việt được đi ra thế giới theo cách đàng hoàng, ngẩng cao đầu.

Hội thảo còn tiếp nhận ý kiến, tham luận của tiến sĩ Nguyễn Thế Hùng, nguyên Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch); tiến sĩ Hà Thanh Vân; bà Nguyễn Thị Hồng Hạnh, Phó giám đốc Trung tâm Lưu trữ điện ảnh tại TP.HCM...