Alex Ferguson trở lại cũng bất lực với Man Utd hiện tại

Khi Manchester United tiếp tục lún sâu trong vòng xoáy khủng hoảng, nỗi nhớ về kỷ nguyên huy hoàng dưới thời Sir Alex Ferguson lại dâng trào.

HLV Ferguson từng là biểu tượng thành công của MU.

Manchester United vừa trải qua thêm một cú sốc nữa trong hành trình vốn đầy rẫy thất vọng. Trận thua 1-3 trước Brentford ở vòng 6 Premier League không chỉ khiến "Quỷ đỏ" tụt xuống vị trí thứ 14 trên bảng xếp hạng, mà còn phơi bày sự lép vế toàn diện trước một đối thủ hạng trung. Chuyện này không lạ vì từ đầu mùa, M.U cũng đã thua Grimsby - đội bóng hạng Tư tại Carabao Cup.

Vỡ mộng Amorim như vỡ mộng với Ten Hag

Tuy nhiên, điều khiến CĐV buồn là nhận thấy không khí kỳ vọng từng được thổi lên khi Ruben Amorim đến Old Trafford đang dần tan biến, hệt như những gì người hâm mộ từng trải qua dưới thời Erik ten Hag trước đây. Các CĐV bắt đầu nhận ra rằng một huấn luyện viên mới, bất kể danh tiếng hay triết lý bóng đá hiện đại đến đâu, cũng khó có thể thay đổi cục diện khi gốc rễ vấn đề của MU đã ăn sâu từ nhiều năm.

Sau thất bại trên sân Gtech Community, những tiếng thở dài xuất hiện khắp nơi. Người hâm mộ vốn hy vọng Amorim sẽ mang đến một làn gió mới, tái hiện phong cách bóng đá giàu tốc độ và nhiệt huyết của Sporting Lisbon.

Nhưng sau 1 năm và hàng trăm triệu bảng đổ vào gia cố đội hình, sự thật phũ phàng lại hiển hiện: MU thiếu ý tưởng rõ ràng trong tấn công, hàng tiền vệ rời rạc, và hệ thống phòng ngự lỏng lẻo đến mức Brentford dễ dàng khoan thủng.

Với vị trí thứ 14 hiện tại, khái niệm “trở lại đỉnh cao” gần như chỉ còn tồn tại trên khẩu hiệu. Và vì thế, nỗi thất vọng với Amorim nhanh chóng gợi lại cảm giác vỡ mộng từng thấy trong nhiệm kỳ Ten Hag - một khởi đầu hứa hẹn, nhưng sớm trượt dài khi chạm vào thực tế khắc nghiệt của Premier League.

Amorim cũng bất lực với MU.

Trong bối cảnh ấy, không ít người lại ngoái nhìn về quá khứ, nơi Sir Alex Ferguson được coi là vị cứu tinh vĩnh cửu. Nhưng đó có lẽ chỉ là ảo tưởng ngọt ngào. Thực tế là chính David Moyes - người kế nhiệm Ferguson vào mùa giải 2013/14 - đã nhìn thấy sự thật trần trụi.

Khi ấy, MU sa sút thảm hại và Moyes từng thẳng thắn thừa nhận đội bóng cần cải thiện ở mọi khía cạnh. Twitter của Man Utd ngày đó viết: “David Moyes nói rằng MU cần cải thiện ở nhiều khía cạnh, bao gồm chuyền bóng, tạo cơ hội và phòng ngự”.

Dòng chia sẻ bị CĐV Man Utd phản ứng quyết liệt ngày đó lại trở thành biểu tượng cho sự mục ruỗng toàn diện của CLB sau kỷ nguyên vàng son. Nhiều người chế giễu Moyes vì sự thật hiển nhiên ấy, nhưng xét cho cùng, ông chỉ nói ra điều mà ngay cả Ferguson cũng đã nhìn thấy.

Ferguson nếu cầm quân cũng thất bại với hiện tại

Không phải ngẫu nhiên Ferguson rút lui vào năm 2013. Ông hiểu rằng MU đã đi hết một chu kỳ thành công. Đội hình khi ấy già nua và ý tưởng của ông dần cạn kiệt, trong khi các đối thủ lớn ở châu Âu đang bước vào giai đoạn cách mạng về chiến thuật.

Khác với nhiều “huyền thoại sống” của các CLB khác, Ferguson không chấp nhận vai trò “thái thượng hoàng” như ngồi ghế giám đốc kỹ thuật để can thiệp vào thế hệ sau. Đó là một quyết định đầy tỉnh táo: ông hiểu rằng kỷ nguyên của mình đã khép lại, và bất kỳ ai kế nhiệm cũng sẽ phải đối diện với một sự thật nghiệt ngã - Manchester United bắt đầu giai đoạn suy thoái.

Thực tế, những năm cuối của Ferguson chứng kiến khoảng cách ngày càng lớn giữa MU và lớp huấn luyện viên trẻ trung, sáng tạo. Hai thất bại trước Barcelona ở các trận chung kết Champions League 2009 và 2011 chính là lời cảnh báo rõ ràng.

Đội bóng của Pep Guardiola khi ấy trình diễn thứ bóng đá gần như hoàn hảo: kiểm soát, pressing, di chuyển đồng bộ và sáng tạo không ngừng. MU của Ferguson, dù giàu kinh nghiệm và bản lĩnh, cũng hoàn toàn bất lực trước sức mạnh ấy. Nếu 2009 còn có thể coi là sự bất ngờ, thì đến 2011, thất bại toàn diện ở Wembley đã cho thấy rõ ràng bóng đá đang bước vào kỷ nguyên mới.

Guardiola đang phải gắng thích ứng với môi trường bóng đá hiện tại.

Guardiola sau đó mang triết lý Barcelona đến Premier League, biến Man City thành một thế lực gần như không thể ngăn cản. Trong thập kỷ qua, Manchester United đã nhiều lần thay tướng, nhưng chưa một ai có thể tái lập vị thế xưa cũ.

Đáng nói, ngay cả Guardiola - bậc thầy của bóng đá hiện đại - cũng đang đối mặt với thử thách mới từ thế hệ HLV trẻ hơn: Mikel Arteta đưa Arsenal trở lại đỉnh cao bằng chiến thuật pressing và kiểm soát biến ảo; Arne Slot gây ấn tượng với Liverpool nhờ sự tổ chức và sáng tạo; Enzo Maresca đang giúp Chelsea xây dựng phong cách riêng đầy hứa hẹn. Nếu Guardiola còn chật vật trong việc duy trì sự thống trị trước những bộ óc trẻ trung ấy, thì dẫu Sir Alex bỗng dưng trẻ lại để tái xuất cũng không thể “cứu” nổi Manchester United.

Trong một thập kỷ qua, bóng đá thế giới thay đổi chóng mặt. Một kỷ nguyên bóng đá mới, nơi sự sáng tạo, khoa học dữ liệu và tính hệ thống lên ngôi.

Những HLV thành công của ngày xưa khó có thể thích ứng để tìm được thành công ngày nay. Vì vậy, ngay cả khi Sir Alex Ferguson có trở lại, thì ông cũng sẽ phải đối diện với cùng một thực tế mà Guardiola, Jose Mourinho, Carlo Ancelotti hay bất kỳ HLV hàng đầu nào đang phải trải qua: Sóng sau đè sóng trước.

Những gì Ferguson để lại chỉ còn tồn tại ở viện bảo tàng. Nhưng bóng đá hiện đại không cho phép một CLB sống mãi với quá khứ. Manchester United cần tái thiết từ gốc rễ - từ cơ chế vận hành, cấu trúc thể thao, hệ thống đào tạo đến tầm nhìn chiến lược - thay vì sống bằng những ký ức vàng son.

Để đứng dậy, họ phải dám chấp nhận rằng thành công của Ferguson chỉ là quá khứ trong một thế giới cũ kỹ. Thực tế ấy có thể đau đớn, nhưng chính là bước khởi đầu để tái thiết và tìm lại thành công bằng một bản sắc khác.