Ai nằm trong diện có thể bị yêu cầu đặt cọc visa Mỹ?

Chính sách đặt cọc visa mới của Mỹ nhằm giảm tình trạng lưu trú quá hạn đang vấp phải lo ngại từ giới quan sát và các tổ chức du lịch về nguy cơ cản trở dòng du khách quốc tế.

Quy định về visa mới của Mỹ có thể gây ảnh hưởng đến lớn đến du khách và nhiều cá nhân muốn tới Mỹ trong thời gian ngắn. Ảnh: U.S. Embassy in Mauritania.

Bộ Ngoại giao Mỹ mới đây thông báo sẽ triển khai một chương trình thử nghiệm kéo dài 12 tháng, theo đó một số du khách và người xin visa công tác từ các quốc gia có tỷ lệ lưu trú quá hạn cao sẽ phải đặt cọc số tiền lên tới 15.000 USD mới được cấp thị thực nhập cảnh. Quy định gây nhiều tranh cãi này được cho là sẽ tác động không nhỏ đến hoạt động du lịch, kinh doanh và ngoại giao giữa Mỹ với nhiều nước đang phát triển.Rào cản chi phí lớn Theo thông báo đăng tải trên Công báo Liên bang ngày 4/8, Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ yêu cầu một số công dân nước ngoài phải đặt một khoản tiền bảo lãnh có hoàn lại (visa bond) trị giá từ 5.000 USD đến 15.000 USD. Đây là một phần của chương trình thí điểm kéo dài 12 tháng, do Ngoại trưởng Marco Rubio ký phê duyệt, với mục tiêu “bảo vệ biên giới và người dân Mỹ bằng cách buộc khách nước ngoài chịu trách nhiệm rời khỏi Mỹ đúng thời hạn”.Chính phủ Mỹ cho biết chính sách này sẽ chỉ áp dụng đối với công dân đến từ các quốc gia có tỷ lệ vi phạm lưu trú cao, tức là ở lại quá hạn visa theo thống kê từ Bộ An ninh Nội địa Mỹ trong năm tài khóa 2023. Trong số này có nhiều quốc gia châu Phi, cùng với Haiti, Myanmar và Yemen - những nơi có tỷ lệ lưu trú quá hạn trong diện thị thực du lịch hoặc công tác ở mức đáng báo động, theo Guardian.Chương trình không áp dụng với công dân đến từ 42 quốc gia và vùng lãnh thổ nằm trong diện miễn thị thực vào Mỹ, bao gồm hầu hết nước châu Âu, Australia, Đài Loan (Trung Quốc), Israel và Qatar. Điều này đồng nghĩa rằng chỉ một nhóm du khách, chủ yếu từ các nước đang phát triển hoặc có quan hệ nhập cư phức tạp với Mỹ, sẽ bị ảnh hưởng.

Theo dữ liệu Henley Passport Index, nhiều quốc gia bị nhắm tới đã có hộ chiếu yếu, hạn chế cơ hội du lịch và cũng kém tiếp cận tài chính.

Yêu cầu đặt cọc từ 5.000 đến 15.000 USD đối với một số du khách đến từ các quốc gia có tỷ lệ lưu trú quá hạn visa cao sẽ là gánh nặng tài chính, đặc biệt với công dân các nước đang phát triển. Ảnh: Reuters.

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, trong giai đoạn thí điểm, khoảng 2.000 người sẽ được yêu cầu đặt cọc thị thực. Nếu trung bình mỗi người phải đặt 10.000 USD, tổng số tiền đặt cọc có thể lên đến 20 triệu USD.Dù các khoản tiền này sẽ được hoàn lại nếu người nhập cảnh rời Mỹ đúng thời hạn và tuân thủ mọi điều kiện trong thị thực, giới chuyên gia cảnh báo rằng chi phí ban đầu có thể là rào cản lớn, đặc biệt với những người đi theo gia đình. Cụ thể, theo quy định, mỗi người lớn có thể phải đặt cọc từ 10.000 - 15.000 USD, trong khi trẻ em đi cùng cũng có thể bị yêu cầu đặt cọc 5.000 USD. Với một gia đình 4 người, chi phí này có thể vượt 40.000 USD - một con số khiến nhiều người phải từ bỏ kế hoạch đến Mỹ.Ảnh hưởng đến hợp tác kinh tế, giáo dục và du lịchKhông chỉ ảnh hưởng tới cá nhân, quy định mới còn được cho là có thể gây tác động tiêu cực đến các lĩnh vực như hợp tác kinh tế, đầu tư, giáo dục và du lịch.Ông William Reinsch, chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), cảnh báo: “Chính sách này, nếu được mở rộng áp dụng, có thể khiến doanh nghiệp ở các nước đang phát triển gặp khó khăn khi cử đại diện sang Mỹ đàm phán, tham dự triển lãm hay thiết lập quan hệ đối tác”.Trong khi đó, Erik Hansen, Phó Chủ tịch cấp cao về quan hệ chính phủ của Hiệp hội Du lịch Mỹ (U.S. Travel Association), nhận định trên MSN rằng dù chương trình thí điểm có quy mô “tương đối nhỏ” và “chỉ ảnh hưởng đến du khách từ những nước có lượng khách đến Mỹ thấp”, nhưng ông cũng bày tỏ lo ngại sâu sắc về tác động dài hạn. “Chúng tôi quan ngại về mức phí thị thực 250 USD mà Tổng thống Donald Trump đã ký thông qua vào tháng trước. Nếu được áp dụng, Mỹ sẽ trở thành một trong những quốc gia có mức phí thị thực cao nhất thế giới”, Hansen cảnh báo.

Chính sách mới có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến lĩnh vực du lịch và hoạt động hợp tác kinh tế, giáo dục. Ảnh: Reuters.

Ông nhấn mạnh rằng chính sách thị thực của Mỹ cần cân bằng giữa ưu tiên an ninh quốc gia và vai trò kinh tế to lớn của ngành du lịch quốc tế. Việc tăng chi phí hoặc đặt ra rào cản tài chính quá lớn có thể khiến Mỹ mất đi sức hút đối với du khách toàn cầu, đặc biệt là trong bối cảnh cạnh tranh du lịch ngày càng khốc liệt sau đại dịch.

“Để duy trì vị thế cạnh tranh trong thị trường du lịch toàn cầu, điều tối quan trọng là chính sách visa của Mỹ phải phản ánh đúng cả lợi ích an ninh lẫn tầm quan trọng kinh tế của khách quốc tế”, ông nói thêm.

Đây không phải lần đầu tiên Mỹ lên kế hoạch yêu cầu đặt cọc thị thực. Trước đó, chính quyền Mỹ dưới thời Tổng thống Trump đã đề xuất một chương trình tương tự vào năm 2020, nhưng kế hoạch này không được triển khai do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 khiến hoạt động đi lại quốc tế đình trệ.

Hiệp hội Du lịch Mỹ (USTA) đã từng lên tiếng phản đối chính sách visa bond ngay từ năm 2020, cho rằng quy định này “đánh vào đối tượng sai lầm” và sẽ làm suy giảm sức hấp dẫn của nước Mỹ đối với du khách quốc tế.

Về mặt giáo dục, các chuyên gia cũng bày tỏ lo ngại rằng chính sách có thể ảnh hưởng gián tiếp đến sinh viên quốc tế hoặc các chương trình giao lưu học thuật ngắn hạn - vốn là một trong những yếu tố góp phần duy trì ảnh hưởng mềm của Mỹ toàn cầu.

Thậm chí, một số nhà phân tích còn lo ngại chính sách này sẽ làm gia tăng sự bất bình đẳng và tạo cảm giác bị phân biệt đối xử với công dân của các quốc gia bị liệt vào danh sách “nguy cơ cao”, từ đó gây ảnh hưởng đến mối quan hệ ngoại giao song phương.