AI giúp 'giảm gánh nặng' cho ngành vận chuyển Việt mùa cuối năm

Các giải pháp trí tuệ nhân tạo (AI) góp phần đáng kể trong việc điều phối, sắp xếp cũng như dự đoán thị trường, giúp doanh nghiệp logistics vận hành hiệu quả hơn, đặc biệt trong các dịp mua sắm cao điểm.

Thị trường thương mại điện tử Việt Nam năm 2024 đã có quy mô vượt mốc 25 tỉ USD (theo báo cáo của Vietnam Investment Review) đang tạo ra áp lực khổng lồ lên hạ tầng logistics, đặc biệt khi giai đoạn mua sắm lớn nhất năm đang đến gần. Để đối phó với lượng đơn hàng có thể tăng đột biến, các doanh nghiệp vận chuyển đang mạnh tay đầu tư vào cả hạ tầng vật lý và các giải pháp công nghệ tự động hóa.

Theo số liệu từ các đơn vị vận chuyển, trong những dịp cao điểm ưu đãi mua sắm như "ngày đôi" 9.9 hay 11.11, lượng đơn hàng thường tăng tối thiểu 20% so với ngày thường. Báo cáo từ PR Newswire cũng cho thấy, chỉ riêng trong ngày 11.11.2024, lượng đơn hàng tại khu vực Đông Nam Á tăng đến 73% so với cùng kỳ.

Sự tăng trưởng này buộc các doanh nghiệp phải chuẩn bị trước nhiều tháng nếu không muốn đối mặt với nguy cơ quá tải, giao hàng chậm trễ. "Chúng tôi xác định rõ áp lực tăng đơn hàng trong giai đoạn này là rất lớn, và chỉ khi có đủ hạ tầng cộng với công nghệ thì mới đảm bảo vận hành không bị đứt gãy", ông Phan Bình, đại diện J&T Express Việt Nam, cho biết.

Nâng cấp hạ tầng, tích hợp công nghệ

Để chuẩn bị cho giai đoạn cao điểm từ tháng 9 đến cuối năm 2025, các doanh nghiệp logistics đã có những bước đi cụ thể. Một trong những động thái đáng chú ý là việc đầu tư vào phương tiện và các trung tâm trung chuyển quy mô lớn.

Đơn cử, J&T Express vừa bổ sung 315 xe tải mới, được trang bị hệ thống định vị và quản lý lộ trình thông minh để tối ưu hóa thời gian vận chuyển. Song song đó, một trung tâm trung chuyển mới tại Hà Nội với diện tích 38.000 m² cũng được đưa vào hoạt động.

Điểm nhấn công nghệ tại các trung tâm này là hệ thống phân loại tự động. Các băng chuyền hiện đại được tích hợp máy DWS (Dimensioning, Weighing, Scanning) có khả năng tự động quét mã vạch, đo trọng lượng và kích thước bưu kiện với tốc độ cao. Công nghệ này giúp giảm thiểu sai sót, tăng tốc độ xử lý hàng hóa và cho phép trung tâm đạt công suất phục vụ tối ưu.

Bên cạnh phần cứng, các giải pháp phần mềm và trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc điều phối. Nhiều đơn vị đang triển khai hệ thống AI có khả năng dự đoán lưu lượng đơn hàng theo thời gian thực dựa trên dữ liệu lịch sử và các yếu tố thị trường.

"Hạ tầng chỉ phát huy tối đa khi đi kèm công nghệ phù hợp", ông Bình nhấn mạnh. Dựa trên dự báo của AI, hệ thống có thể tự động tối ưu hóa lộ trình vận chuyển cho từng xe tải, đồng thời giúp các trung tâm phân bổ nhân sự và nguồn lực một cách hợp lý, tránh tình trạng quá tải cục bộ.

Toàn bộ dữ liệu từ kho hàng, trung tâm trung chuyển đến nhân viên giao nhận cũng được đồng bộ hóa thông qua một hệ thống vận hành tập trung, đảm bảo thông tin được cập nhật liền mạch trong toàn bộ chuỗi cung ứng.

Ngoài ra, xu hướng mở rộng mạng lưới về các tuyến huyện, xã và khu vực hải đảo cũng đang được đẩy mạnh. Việc này không chỉ giúp giảm tải cho các trục vận chuyển chính mà còn hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở những vùng xa tiếp cận dịch vụ logistics tiêu chuẩn cao, góp phần thúc đẩy kinh tế số một cách toàn diện hơn.