AI báo hại tôi mất một giờ cho công việc tự làm trong 20 phút

Nhiều người cho rằng trí tuệ nhân tạo giúp tiết kiệm đáng kể thời gian, đặc biệt trong các công việc văn phòng như phân tích dữ liệu, viết báo cáo, làm slide. Nhưng cũng có ý kiến nhấn mạnh: AI thường mắc lỗi cơ bản, nếu người dùng không đủ kiến thức kiểm chứng thì dễ dẫn đến sai sót nghiêm trọng.

Tôi làm trong ngành tài chính, không thuộc lĩnh vực công nghệ thông tin nhưng hằng ngày phải xử lý dữ liệu hàng nghìn dòng để phục vụ công tác báo cáo. Trong bối cảnh bùng nổ công cụ trí tuệ nhân tạo, tôi cũng thử tận dụng các phần mềm miễn phí để hỗ trợ công việc.

Một lần, khi tổng hợp, tôi phát hiện một cột dữ liệu loại tài sản bị nhập sai so với danh mục chuẩn. Vì nhiều người cùng tham gia báo cáo nên tôi muốn định dạng, tô sáng ô sai để mọi người dễ phát hiện và chỉnh sửa.

Vấn đề nằm ở chỗ: để làm được điều đó bằng công cụ Conditional Formatting, tôi phải nhập công thức xác định ô sai trong hàng nghìn ô tính. Bình thường, tôi sẽ mày mò, thử và sai trong khoảng 10-20 phút mới ra kết quả mong muốn. Nhưng với ChatGPT, tôi chỉ mất một phút: nhập câu hỏi, nhận công thức, áp dụng thành công ngay.

>> Nhân sự IT cao cấp 'giữ ghế' nhờ AI

Khi phát sinh thêm điều kiện, tôi tiếp tục nhờ AI hỗ trợ. Cả ChatGPT lẫn Copilot đều cho cùng một công thức, nhưng khi áp dụng thì không ra kết quả chính xác. Tôi phản hồi, song câu trả lời của AI vẫn vòng vo và không giải quyết được. Cuối cùng, tôi tự suy luận, thử nhiều lần mới phát hiện chỉ cần thêm dấu "$" trong công thức Excel là xong. Lần này tôi mất tới gần 60 phút, nhiều hơn cả khi tự làm từ đầu.

Điều này cho tôi một trải nghiệm rõ ràng: AI có thể giúp tiết kiệm thời gian ở một số tình huống, nhưng không phải lúc nào cũng đúng. Lỗi "$" trong Excel rất cơ bản, vậy mà công cụ thông minh lại không nhận diện được. Trong khi đó, con người với tư duy logic, khả năng kiểm chứng mới là yếu tố quyết định.

AI nên được xem như một công cụ tham khảo, không phải "cái phao" để bám vào mọi lúc. Nếu không tỉnh táo, người dùng rất dễ rơi vào tình trạng phụ thuộc, dẫn tới sai sót khó lường, đặc biệt ở những công việc đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối như tài chính – kế toán.

Rio