Ác mộng thất nghiệp tuổi 40 vì 'tự đi xin việc không ai nhận'

Tôi bước sang tuổi 40 bằng một tờ quyết định thôi việc, rồi thất nghiệp hơn một năm. Tôi đi phỏng vấn xin việc, luôn nói rõ mình sẵn sàng làm ca đêm, không ngại tăng ca nhưng hồi âm nếu có, vẫn là "cảm ơn anh đã ứng tuyển, nhưng hiện bên em đã chọn ứng viên phù hợp hơn".

Tôi từng làm điều phối vận hành ở một công ty thương mại điện tử, mức lương vừa đủ nuôi hai con và trả góp căn chung cư nhỏ. Khi công ty tái cấu trúc, tôi nằm trong danh sách cắt giảm.

Từ những vị trí tương đương trước đây đến những công việc như phụ trách kho bãi, phụ kho, nhập liệu, hỗ trợ bán hàng tôi đều thử nhưng không được.

Sau đó, tôi lây lất sống nhờ người quen xin cho tôi làm bảo vệ cho một siêu thị mới khai trương. Sau này, cũng nhờ những mối quan hệ, tôi xin được việc chuyên môn. Bây giờ dù ổn định hơn những tháng ngày đó vẫn ám ảnh tôi không thôi.

Tôi tự đi xin việc thì không ai nhận, chỉ khi có người quen ra tay thì mới xong. Do đâu? Khi nhiều doanh nghiệp nói cần lao động chăm chỉ, ổn định, biết chịu áp lực, họ lại vô tình bỏ rơi nhóm đang đáp ứng những tiêu chí đó tốt nhất, đó là những người bước qua tuổi 35-40.

Định kiến này tồn tại không phải vì người lớn tuổi làm việc kém, mà vì họ bị mặc định là "chậm thay đổi", "gia đình ràng buộc", "khó đào tạo lại".

Nhưng thực tế tôi gặp ở các trung tâm việc làm lại hoàn toàn ngược. Những người ngoài 35 tuổi có tinh thần làm việc nghiêm túc hơn, ít nghỉ ngang, ít gây rắc rối, và quan trọng nhất họ hiểu giá trị của một công việc ổn định vì họ đang nuôi con, cha mẹ già và đang trả góp nhà.

Khi họ thất nghiệp kéo dài, xã hội phải gánh thêm áp lực an sinh, còn doanh nghiệp thì mất đi nguồn lao động kinh nghiệm mà không hay.

Cũng phải thẳng thắn một điều là không ít người như tôi ban đầu mang tâm lý "phải tìm công việc tương đương mức lương cũ".

Chỉ đến khi bị từ chối quá nhiều lần, chúng tôi mới chấp nhận học lại, làm lại từ đầu, thậm chí bước xuống những công việc tưởng chừng không dành cho mình. Nhưng càng trì hoãn thay đổi, chúng tôi càng bị động trước biến động của thị trường.

Vậy giải pháp là gì? Doanh nghiệp cần đánh giá người lao động bằng năng lực và thái độ, không bằng tuổi. Một đội ngũ ổn định không thể chỉ dựa vào người 22-28 tuổi.

Người lao động trung niên cần chuẩn bị cho kịch bản xấu nhất từ sớm: tiết kiệm, học kỹ năng mới, mở rộng lựa chọn nghề nghiệp, và linh hoạt trước những công việc không giống quá khứ đã làm qua.

Thanh