9 quy định mới liên quan đến quyền lợi của người lao động

(Dân trí) - Luật Việc làm năm 2025 có nhiều sửa đổi, bổ sung quan trọng liên quan đến quyền lợi của doanh nghiệp và người lao động so với luật hiện hành. Luật này có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

Hỗ trợ việc làm cho thanh niên

Điều 12 Luật Việc làm 2025 quy định chính sách hỗ trợ việc làm cho người lao động là thanh niên.

Cụ thể, có 3 nhóm thanh niên được hỗ trợ đào tạo nghề.

Thứ nhất là thanh niên đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ tham gia công an nhân dân.

Thứ hai là thanh niên tình nguyện hoàn thành nhiệm vụ trong các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội.

Thứ ba là trí thức trẻ tình nguyện sau khi hoàn thành nhiệm vụ tại khu kinh tế - quốc phòng.

3 nhóm thanh niên trên sẽ được vay vốn hỗ trợ tạo việc làm, duy trì, mở rộng việc làm hoặc vay vốn đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; được hỗ trợ lập nghiệp, khởi nghiệp.

Người cao tuổi được vay vốn tạo việc làm

Điều 13 Luật Việc làm 2025 quy định về chính sách hỗ trợ việc làm cho người lao động là người cao tuổi.

Theo đó, người cao tuổi được vay vốn hỗ trợ tạo việc làm, duy trì, mở rộng việc làm.

Ngoài ra, người cao tuổi còn được hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ kỹ năng nghề, hỗ trợ tham gia đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia.

Làm nghề ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn và sức khoẻ phải có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia

Nghề, công việc yêu cầu phải có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia được quy định tại Điều 26 Luật Việc làm 2025.

Theo đó, người lao động làm nghề, công việc ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn và sức khoẻ của người lao động hoặc cộng đồng phải có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia.

Ngoài ra, Chính phủ sẽ ban hành danh mục nghề, công việc cụ thể yêu cầu phải có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia.

Nâng cao điều kiện hoạt động của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ việc làm

Tại Điều 28, Luật Việc làm 2025 quy định doanh nghiệp được cấp giấy phép hoạt động dịch vụ việc làm khi có cơ sở vật chất, nhân sự đáp ứng yêu cầu hoạt động dịch vụ việc làm, đã ký quỹ và phải duy trì các điều kiện này trong suốt quá trình hoạt động.

Luật Việc làm 2025 bổ sung thêm tiêu chuẩn “phải duy trì các điều kiện này trong suốt quá trình hoạt động” chứ không chỉ đầu tư đạt các tiêu chuẩn trên để được cấp phép hoạt động.

Ngoài ra, Luật Việc làm 2025 còn quy định doanh nghiệp hoạt động dịch vụ việc làm chỉ được thành lập chi nhánh khi chi nhánh có cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu hoạt động dịch vụ việc làm theo quy định trên.

Điều chỉnh các chế độ bảo hiểm thất nghiệp

Điều 30 Luật Việc làm 2025 quy định bảo hiểm thất nghiệp bao gồm 4 chế độ.

Thứ nhất là tư vấn, giới thiệu việc làm.

Thứ hai là hỗ trợ người lao động tham gia đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề.

Thứ ba là trợ cấp thất nghiệp.

Thứ tư là hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động.

Ngoài ra, Luật Việc làm 2025 còn quy định trong trường hợp khủng hoảng, suy thoái kinh tế, thiên tai, hỏa hoạn, địch họa hoặc dịch bệnh nguy hiểm, căn cứ tình hình thực tế và kết dư Quỹ bảo hiểm thất nghiệp, Chính phủ quy định việc giảm mức đóng bảo hiểm thất nghiệp, hỗ trợ bằng tiền hoặc hỗ trợ khác.

Giảm tiền đóng bảo hiểm thất nghiệp cho lao động khuyết tật

Theo Khoản 1 Điều 33 Luật Việc làm 2025, người lao động đóng bảo hiểm thất nghiệp tối đa bằng 1% tiền lương tháng, người sử dụng lao động đóng tối đa bằng 1% quỹ tiền lương tháng của những người lao động đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp, nhà nước hỗ trợ tối đa 1% quỹ tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp.

Để khuyến khích doanh nghiệp tuyển dụng lao động khuyết tật, Điều 33 Luật Việc làm 2025 còn quy định người sử dụng lao động được giảm tiền đóng bảo hiểm thất nghiệp thuộc trách nhiệm của người sử dụng lao động phải đóng cho người lao động là người khuyết tật. Thời gian giảm là không quá 12 tháng khi tuyển mới và sử dụng người lao động là người khuyết tật.

Sửa đổi quy định về mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa

Luật Việc làm 2025 quy định mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng đã đóng bảo hiểm thất nghiệp gần nhất trước khi chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc chấm dứt làm việc.

Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa không quá 5 lần mức lương tối thiểu tháng theo vùng do Chính phủ công bố được áp dụng tại tháng cuối cùng đóng bảo hiểm thất nghiệp.

Như vậy, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa theo luật mới không còn phân biệt người lao động thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định với người lao động ngoài nhà nước như quy định hiện hành. Mức hưởng tối đa được áp dụng chung cho toàn thể người lao động.

Điều chỉnh điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp

Khoản 1 Điều 38 Luật Việc làm 2025 quy định người lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp được hưởng trợ cấp khi đạt đủ 4 điều kiện.

Thứ nhất là đã chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc chấm dứt làm việc theo quy định của pháp luật; không thuộc trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật hoặc nghỉ việc khi đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Thứ hai là người lao động đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc chấm dứt làm việc.

Trường hợp người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 1 tháng đến dưới 12 tháng thì phải đóng đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 36 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động.

Thứ ba là người lao động đã nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc chấm dứt làm việc.

Thứ tư, trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động không thuộc một trong các trường hợp sau: Có việc làm và thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc; thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân, dân quân thường trực; đi học tập có thời hạn trên 12 tháng; chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc; bị tạm giam, chấp hành hình phạt tù; ra nước ngoài định cư hoặc chết.

Doanh nghiệp được hỗ trợ đào tạo lao động

Điều 42 Luật Việc làm 2025 quy định người sử dụng lao động sẽ được hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động.

Theo đó, người sử dụng lao động được hỗ trợ khi xảy ra các trường hợp ảnh hưởng đến việc làm hoặc có nguy cơ ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp.

Thứ nhất là khi thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế theo quy định tại Bộ luật Lao động.

Thứ hai là do thiên tai, hỏa hoạn, địch họa hoặc dịch bệnh nguy hiểm.

Thứ ba là khi thực hiện theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc di dời hoặc thu hẹp địa điểm sản xuất kinh doanh.

Các trường hợp khác sẽ được Chính phủ quy định cụ thể.

Thời gian hỗ trợ tùy theo khóa học, thời gian học nhưng tổng thời gian hỗ trợ không quá 6 tháng.