Người hái chè thuê thành nữ tỷ phú nhờ loài cây mọc ở triền đồi

(Dân trí) - Từ nghề hái lá thuê giữa triền đồi nắng gió, người phụ nữ ở Quảng Trị đã vươn lên làm chủ cơ sở sản xuất cao chè vằng đạt chuẩn OCOP 4 sao, thu về tiền tỷ mỗi năm.

Từ người hái chè mưu sinh đến chủ cơ sở tiền tỷ

Sinh ra và lớn lên ở vùng gò đồi khô cằn xã Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị, chị Mai Thị Thủy (SN 1980, trú tại thôn Định Sơn) từng trải qua những tháng ngày chật vật mưu sinh.

Hơn chục năm trước, chị Thủy cùng bà con trong thôn kiếm sống bằng nghề hái lá chè vằng. Khi thì hái thuê, lúc bòn mót những bụi chè mọc dại trên triền đồi để bán kiếm tiền.

“Ngày đó cực lắm, sáng gùi cơm, xách liềm, rựa lên đồi, chiều về được vài chục ký lá chè vằng là mừng rồi. Số tiền kiếm được từ việc hái chè không cao nhưng là nguồn thu nhập để tôi trang trải cuộc sống, lo cho con ăn học”, chị Thủy nhớ lại.

Nhiều năm gắn bó với nghề hái lá chè vằng giúp chị Thủy hiểu rõ đặc tính của loài cây dược liệu này. Cũng từ đó, trong chị nhen nhóm ý nghĩ sẽ tự tay chế biến, tạo ra sản phẩm mang giá trị cao từ những bó chè vằng.

Năm 2014, chị Thủy mạnh dạn dựng lò, mua nồi và thu gom lá chè vằng về thử nghiệm việc nấu cao. Không dễ dàng như chị nghĩ, những mẻ cao chè vằng đầu tiên đều thất bại.

“Nấu cao chè vằng không dễ, lửa to thì cháy, lửa nhỏ thì không đặc, nấu lâu lại bay mùi, có mẻ tôi thức trắng đêm để canh, sáng ra phải đổ bỏ”, chị Thủy kể.

Không bỏ cuộc, chị Thủy vừa hỏi người có kinh nghiệm, vừa tự mày mò, thử đi thử lại từng công đoạn. Sau nhiều lần thất bại, chị cũng tìm ra công thức nấu phù hợp.

Thành công ban đầu tạo bước đệm cho hành trình khởi nghiệp, nhưng chị Thủy tiếp tục đối mặt với khó khăn khác là đưa sản phẩm ra thị trường. Ngày ấy, ít người biết đến cao chè vằng, chị Thủy tự tay gói từng thỏi, đem ra chợ bán, kiên nhẫn giới thiệu khắp nơi.

“Có những ngày mang ra chợ, ngồi từ sáng đến chiều chỉ bán được vài gói cao bởi người dân còn lạ lẫm. Tôi phải kiên trì suốt thời gian dài để giới thiệu, thậm chí tặng người dân dùng thử để cảm nhận. Dần dần, cao chè vằng của tôi được nhiều người biết đến, tin tưởng sử dụng”, chị Thủy tâm sự.

Đưa chè vằng thành sản phẩm OCOP 4 sao

Khi tỉnh Quảng Trị triển khai chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), chị Thủy mạnh dạn mở rộng quy mô, vay vốn đầu tư thêm máy móc và đa dạng mẫu mã. Ngoài cao chè vằng truyền thống, chị còn chế biến thêm sản phẩm dạng viên nén tiện lợi, phù hợp nhu cầu người tiêu dùng.

Năm 2020, sản phẩm cao chè vằng của chị Thủy được công nhận đạt chuẩn OCOP 4 sao, từ đó, thương hiệu được biết đến rộng rãi, đơn đặt hàng tăng nhanh.

Cơ sở của chị Thủy còn sản xuất nhiều loại cao dược liệu khác như cà gai leo, hà thủ ô, lạc tiên, an xoa… góp phần đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao hiệu quả kinh tế. Mỗi năm, cơ sở của chị Thủy cung cấp ra thị trường hàng nghìn sản phẩm, doanh thu đạt trên 1 tỷ đồng.

Chị Thủy còn tạo việc làm thường xuyên cho 5-7 công nhân và hàng chục lao động thời vụ, với mức thu nhập trung bình 4-5 triệu đồng/tháng.

“Tôi muốn tận dụng nguồn dược liệu phong phú của địa phương, vừa tăng thu nhập, vừa góp phần quảng bá sản phẩm đặc trưng vùng gò đồi Quảng Trị đến với người tiêu dùng cả nước”, chị Thủy chia sẻ.

Để chủ động nguồn nguyên liệu, chị Thủy liên kết với 15 hộ dân trong thôn, xây dựng vùng trồng lá vằng hữu cơ trên diện tích hơn 30ha. Việc này không chỉ giúp đảm bảo chất lượng đầu vào mà còn tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân.

Chị Nguyễn Thị Mỹ Dung, trú tại thôn Định Sơn, xã Cam Lộ có 2ha trồng chè vằng. Nhờ liên kết với cơ sở sản xuất của chị Thủy, gia đình chị Dung không còn lo đầu ra và luôn có nguồn thu nhập ổn định.

“Cây lá vằng dễ trồng, ít sâu bệnh, chịu hạn tốt. Trước đây trồng sắn hiệu quả thấp, giờ liên kết trồng lá chè vằng cho cơ sở của chị Thủy, cuộc sống gia đình tôi khấm khá hơn nhiều”, chị Dung cho biết.

Sản phẩm cao chè vằng do cơ sở của chị Thủy sản xuất nhận giải thưởng chất lượng Quốc gia các năm 2021, 2024, sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp Quốc gia năm 2023.

Bản thân chị Thủy cũng được tặng nhiều Bằng khen của các bộ, ngành, địa phương vì có thành tích trong phát triển kinh tế.

Chị Thủy đang lập kế hoạch mở rộng vùng nguyên liệu, xây dựng chuỗi sản xuất khép kín và đưa thương hiệu dược liệu Quảng Trị vươn xa hơn trên thị trường.

Ông Nguyễn Văn Ân, Chủ tịch UBND xã Cam Lộ, cho biết mô hình trồng và chế biến cây dược liệu của chị Mai Thị Thủy là một điểm sáng trong phát triển kinh tế địa phương.

Theo ông Ân, cơ sở của chị Thủy sản xuất 10 loại sản phẩm dược liệu, trong đó cao an xoa, cà gai leo, lạc tiên, dây thìa canh đã được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao, cao chè vằng đạt OCOP 4 sao.

“Không chỉ đi đầu trong việc sản xuất sản phẩm dược liệu của địa phương, cơ sở của chị Thủy còn hỗ trợ bà con nông dân thu mua nguyên liệu, tạo công ăn việc làm cho các trường hợp khó khăn trên địa bàn”, ông Ân nói.