4 bước giải bài toán cấm xe máy chạy xăng trong Vành đai 1 Hà Nội

Là một người dân sống và làm việc tại Hà Nội, tôi hoàn toàn ủng hộ định hướng chuyển đổi từ phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang xe điện và phương tiện công cộng. Tuy nhiên, quá trình này cần được tiến hành một cách khoa học, dài hạn và thống nhất ngay từ đầu, để tránh gây "sốc" cho nền kinh tế, cũng như ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động học tập, văn hóa, xã hội trong nội đô.

Theo tôi, Hà Nội hoàn toàn có thể đi tiên phong trong lộ trình chuyển đổi, nhưng cần thực hiện từng bước, đúng đối tượng, đúng thời điểm. Dưới đây là một số giải pháp tôi cho là hợp lý và khả thi:

Ưu tiên chuyển đổi xe dịch vụ chạy xăng trong vành đai 1

Tôi đề xuất, ngay trong năm 2025, Hà Nội có thể tạm ngưng việc cấp phép mới cho xe máy, ôtô chạy xăng tham gia thị trường xe công nghệ và taxi trong khu vực vành đai 1. Điều này nên áp dụng riêng với xe dịch vụ, vì nhóm này có tần suất hoạt động gấp 10-20 lần người dùng cá nhân, tức là phát thải cũng cao gấp nhiều lần.

Ngoài ra, đây là nhóm dễ chuyển đổi nhất, ít gây xáo trộn cho xã hội, lại mang lại lợi ích ba bên: thành phố giảm ô nhiễm, tài xế tiết kiệm chi phí nhiên liệu nếu đi nhiều, người dân được hưởng môi trường sạch hơn. Thực tế, xe điện càng sử dụng với tần suất cao thì càng có lợi về kinh tế, do chi phí vận hành thấp hơn đáng kể so với xe xăng.

>> 'Đã đến lúc người Việt dừng đánh cược mạng sống trên xe máy'

Hỗ trợ tài xế thu cũ đổi mới, không để người nghèo thiệt thòi

Cần lưu ý rằng phần lớn lao động trong lĩnh vực xe công nghệ, taxi truyền thống là người thu nhập thấp, công việc bấp bênh, nhiều người còn phải vay nợ để mua phương tiện. Vì thế, lộ trình chuyển đổi cần kéo dài, và có chính sách hỗ trợ rõ ràng.

Tôi đề xuất thành phố nên triển khai chính sách thu cũ đổi mới, hỗ trợ tài chính thông qua cho vay lãi suất 0%, miễn lệ phí trước bạ, phí đăng ký, hoặc có thể trợ giá trực tiếp cho xe điện với nhóm đối tượng chuyển đổi sớm. Việc này không chỉ nhân văn mà còn giúp chính sách được ủng hộ và thực hiện hiệu quả.

Siết chặt tiêu chuẩn xe điện và đầu tư hạ tầng phù hợp

Xe điện không phải là "phép màu". Nếu không quản lý chặt từ đầu, Việt Nam có thể đối mặt với nguy cơ trở thành "bãi rác pin" trong tương lai. Tôi cho rằng, cần đặt ra tiêu chuẩn rất cao về pin xe điện, yêu cầu các loại pin có vòng đời dài, khả năng tái chế tốt và độ an toàn cao. Nhà nước cần có quy định buộc nhà sản xuất, nhà nhập khẩu chịu trách nhiệm thu hồi và xử lý pin khi hết vòng đời.

Song song với đó, hạ tầng điện cũng cần được nâng cấp, đặc biệt là trong bối cảnh cùng lúc hàng triệu điều hòa và xe điện hoạt động mùa hè. Việc nâng cao tải và hiệu suất lưới điện là điều bắt buộc nếu không muốn tạo ra một "khủng hoảng năng lượng" kiểu mới.

Dán nhãn năng lượng cho mọi phương tiện

Một giải pháp minh bạch, dễ thực hiện mà tôi rất ủng hộ là bắt buộc dán nhãn năng lượng cho tất cả phương tiện (xe máy và ôtô). Việt Nam có thể học theo Liên minh châu Âu, nơi mọi xe đều được phân loại mức phát thải từ 0 đến 5 (0 là xe điện; 1 là xe đạt chuẩn khí thải Euro 5+; 2 là Euro 5; 3 là Euro 4...).

Từ đó, chính quyền có thể quy định cụ thể loại xe nào được phép vào vành đai 1, đặc biệt trong giờ cao điểm, và nâng dần tiêu chuẩn qua từng năm. Như vậy, người dân sẽ có thời gian thích nghi, đồng thời giảm được khí thải mà không gây gián đoạn đột ngột trong cuộc sống đô thị.

Tôi hiểu rằng xe điện hiện chưa thể thay thế hoàn toàn xe xăng dầu trong mọi lĩnh vực, nhất là ở vùng sâu, vùng xa hay các hoạt động vận tải đặc thù. Tuy nhiên, với các đô thị lớn như Hà Nội, một lộ trình chuyển đổi linh hoạt, bài bản và nhân văn là điều hoàn toàn có thể làm được và nên làm ngay từ bây giờ.

Chúng ta sẽ chờ đến khi ô nhiễm không khí trở thành cuộc khủng hoảng y tế, hay chủ động thay đổi từ hôm nay để xây dựng một đô thị xanh, bền vững cho thế hệ sau?

Nghĩa Dũng