Hòn Khoai - đảo tiền tiêu chiến lược vùng biển Tây Nam

Cụm đảo Hòn Khoai thuộc xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển cũ, gồm 5 đảo: Hòn Khoai, Hòn Sao, Hòn Go, Hòn Đồi Mồi và Hòn Đá Lẻ. Đảo cách đất liền khoảng 11 hải lý (gần 20 km) từ cửa Rạch Tàu, cách tuyến hàng hải quốc tế 10-12 hải lý về phía Nam. Trong đó, Hòn Đá Lẻ được xác định là điểm A2 trên đường cơ sở, đã được xây dựng mốc tọa độ chủ quyền.

Hòn Khoai – đảo lớn nhất – có địa hình núi đá, diện tích 4 km2, cao 318 m so với mực nước biển. Đảo có nguồn nước ngọt dồi dào, hệ sinh thái đa dạng, đường giao thông dài khoảng 14 km, vùng biển xung quanh rộng hơn 1.200 km2. Hiện đảo có 4 đơn vị đồn trú gồm Đồn Biên phòng Hòn Khoai, Trạm Rađa 595 Vùng 5 Hải quân, Hạt Kiểm lâm và Trạm Hải đăng, không có dân sinh sống.

Người dân địa phương gọi đảo là Hòn Khoai do hình dáng giống củ khoai, còn được biết đến với các tên Hòn Độc Lập, đảo Giáng Tiên; thời Pháp thuộc gọi là Poulop.

Hòn Khoai giữ vị trí chiến lược trong quốc phòng – an ninh, là tiền tiêu canh giữ vùng trời, vùng biển, lãnh hải phía Tây Nam. Phía nam đảo là tuyến hàng hải quốc tế có mật độ tàu thuyền qua lại thường xuyên, vận chuyển hàng hóa khu vực và thế giới.

Nhằm khai thác tiềm năng, nhiều dự án trọng điểm đang được triển khai để kết nối hạ tầng và phát triển kinh tế biển. Cao tốc Bắc – Nam khi hoàn thiện sẽ kéo dài đến Đất Mũi, kết nối với tuyến cao tốc Cà Mau – Đất Mũi dài 82 km.

Mới đây, Bộ Quốc phòng khởi công ba dự án lớn: cao tốc Cà Mau – Đất Mũi, tuyến giao thông từ Mũi Cà Mau ra đảo Hòn Khoai và Cảng tổng hợp lưỡng dụng Hòn Khoai. Đây là những công trình động lực giúp gắn kết cụm đảo với đất liền, vừa phục vụ phát triển kinh tế vừa đảm bảo quốc phòng.

Tuyến đường ra đảo Hòn Khoai được thiết kế dạng cầu vượt biển dài khoảng 18 km – dự kiến là cầu vượt biển dài nhất Việt Nam. Mặt cầu rộng 16,5 m, 4 làn xe, tốc độ thiết kế 80 km/h, cho phép vận chuyển container. Công trình do Binh đoàn 12 thi công, tổng vốn hơn 25.700 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành cuối năm 2028.

Điểm đầu tuyến tại điểm cuối cao tốc Cà Mau – Đất Mũi, điểm cuối đặt ở bờ phía Đông Hòn Khoai.

Cảng Hòn Khoai được xây dựng tại xã Đất Mũi, cách đất liền 17 km, gồm bến tàu dài 1.000 m, công suất 20 triệu tấn hàng hóa mỗi năm. Khu nước luồng, vũng quay tàu rộng 203 ha, đủ sức tiếp nhận tàu trọng tải đến 250.000 DWT. Công trình còn có đê chắn sóng, kè bảo vệ, hạ tầng kỹ thuật phục vụ cả hoạt động dân sự và quân sự.

Ở giai đoạn hoàn thiện, cảng sẽ mở rộng lên 686 ha, có thêm hai cầu cảng tổng hợp dài 1.000 m đón tàu container 250.000 DWT và hai cầu cảng hàng lỏng, khí, tiếp nhận tàu 150.000 DWT.

Khi hoàn thành, hệ thống cao tốc và cảng biển sẽ tạo kết nối thông suốt từ Bắc xuống Nam, từ đất liền ra đảo, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội Đồng bằng sông Cửu Long và đảm bảo quốc phòng vùng biển Tây Nam.

Ông Phạm Thành Ngại, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, cho biết địa phương là tỉnh duy nhất có ba mặt giáp biển, nằm ở trung tâm vùng biển Đông Nam Á, có nhiều lợi thế phát triển kinh tế biển.

"Cụm đảo Hòn Khoai ở vị trí tiền tiêu, tiếp giáp tuyến hàng hải quốc tế, vùng biển xung quanh có độ sâu tự nhiên lớn, rất thuận lợi để phát triển cảng nước sâu", ông nói.

Chúc Ly