Hơn 7 triệu người mắc đái tháo đường, nhiều người biến chứng thần kinh, mắt

Việt Nam có khoảng 7 triệu người mắc đái tháo đường, nhưng hơn 50% chưa được chẩn đoán. Điều này tạo ra một “tảng băng chìm” nguy hiểm của các biến chứng, trong đó 39,5% liên quan đến mắt và thần kinh.

"Tảng băng chìm" biến chứng ở người bệnh đái tháo đường

Ngày 21-8, Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) phối hợp cùng Tổng hội Y học Việt Nam và Công ty TNHH Roche Pharma Việt Nam tổ chức tọa đàm khoa học "Hướng đến xây dựng mô hình quản lý toàn diện người bệnh mắc bệnh lý võng mạc và phù hoàng điểm do đái tháo đường tại bệnh viện".

Chương trình với sự tham gia của các chuyên gia nhãn khoa, nội tiết cùng đại diện nhiều bệnh viện như Mắt trung ương, Mắt TP.HCM, Bạch Mai, Lão khoa trung ương, Mắt Bà Rịa - Vũng Tàu… cùng tổ chức phi chính phủ Orbis.

Theo số liệu thống kê của Bộ Y tế, Việt Nam có khoảng 7 triệu người mắc đái tháo đường, nhưng hơn 50% chưa được chẩn đoán. Điều này tạo ra một "tảng băng chìm" nguy hiểm của các biến chứng tiềm ẩn, trong đó 39,5% liên quan đến mắt và thần kinh.

Nghiên cứu cho thấy cứ 10 người bệnh đái tháo đường thì có tới 6 người bị biến chứng ở mắt, nhưng chỉ một phần nhỏ được sàng lọc và chẩn đoán sớm. Từ năm 2016, ước tính đã có hơn 320.000 bệnh nhân phù hoàng điểm đái tháo đường tại Việt Nam.

Ví dụ tại Bà Rịa - Vũng Tàu, trong số 18.000 người bệnh mắc võng mạc và phù hoàng điểm do đái tháo đường trong cộng đồng, chỉ khoảng 600 người được quản lý và điều trị ngoại trú tại bệnh viện chuyên khoa mắt.

Các chuyên gia cho rằng nhận thức hạn chế, khó khăn trong tiếp cận dịch vụ y tế và gánh nặng chi phí là những rào cản chính, khiến nhiều người không được can thiệp kịp thời, dẫn đến suy giảm thị lực không hồi phục, thậm chí mù lòa.

Xây dựng mô hình quản lý đồng bộ

Phát biểu tại tọa đàm, ông Nguyễn Trọng Khoa - phó cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) - nhấn mạnh sự cấp thiết của mô hình quản lý toàn diện người bệnh võng mạc và phù hoàng điểm do đái tháo đường.

"Điều này không chỉ nâng cao chất lượng điều trị mà còn thúc đẩy sự phát triển chuyên khoa mắt tại các bệnh viện công, đặc biệt tuyến tỉnh. Chúng tôi khuyến khích ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong sàng lọc, phát hiện sớm bệnh lý võng mạc", ông Khoa nhấn mạnh.

Theo kế hoạch, giai đoạn 2025 - 2027, một số bệnh viện trọng điểm sẽ được lựa chọn thí điểm mô hình quản lý.

Dựa trên kết quả này, hướng dẫn quốc gia sẽ được ban hành vào năm 2027 và nhân rộng toàn quốc trong giai đoạn 2028 - 2030. Mục tiêu đến năm 2030, trên 75% người bệnh đái tháo đường sẽ được khám và theo dõi bệnh lý mắt, phù hợp với chiến lược quốc gia phòng chống mù lòa.

Ông Phạm Ngọc Đông - giám đốc Bệnh viện Mắt trung ương - khẳng định bệnh viện sẽ đi đầu trong xây dựng, hoàn thiện các hướng dẫn chuyên môn và chính sách liên quan. Hướng đến mục tiêu giúp người bệnh được chẩn đoán, điều trị sớm, duy trì thị lực và nâng cao chất lượng cuộc sống, đặc biệt với người trong độ tuổi lao động.

Tại phía Nam, TS.BS Nguyễn Chí Trung Thế Truyền, phó giám đốc Bệnh viện Mắt TP.HCM, cho biết bệnh viện sẵn sàng tham gia đào tạo, chuyển giao kỹ thuật cho các tuyến dưới.

"Chúng tôi muốn xây dựng hệ thống tầm soát, phát hiện sớm cho lượng lớn người bệnh đái tháo đường đang được quản lý tại tuyến cơ sở, vừa giảm tải cho tuyến trên, vừa giúp bệnh nhân được chăm sóc thuận tiện, kịp thời", ông Truyền chia sẻ.

Buổi tọa đàm đã đi đến thống nhất cao về sự cần thiết phải thành lập nhóm chuyên gia và xây dựng cơ chế phối hợp rõ ràng giữa các bên. Đây được kỳ vọng sẽ thay đổi tích cực trong quản lý người bệnh mắc bệnh lý võng mạc và phù hoàng điểm do đái tháo đường, góp phần giảm gánh nặng mù lòa và nâng cao chất lượng sống cho người dân Việt Nam.