Hành trình từ 'xe điện học sinh' đến đối thủ ngang cơ xe tay ga

Xe máy điện không phải là một phương tiện quá mới tại Việt Nam. Từ những năm 2010, xe máy điện Trung Quốc bắt đầu xuất hiện tại Việt Nam và trở thành sự lựa chọn của nhiều học sinh, sinh viên.

Sau hơn một thập kỷ được xem như phương tiện bổ sung, xe máy điện nay đã “thay áo mới”. Chúng trở nên chỉn chu hơn và đủ sức cạnh tranh với xe xăng cùng tầm giá.

Vậy chúng khác nhau ra sao, thay đổi thế nào sau hơn 15 năm?

Xe máy điện xưa

Quay ngược lại hơn 15 năm trước, thị trường xe máy xăng bắt đầu xuất hiện trào lưu xe tay ga với Yamaha Nouvo, Honda @ hay Airblade.

Những cái tên này ghi dấu ấn với thiết kế hầm hố, thể thao và động cơ mạnh mẽ. Tuy nhiên, giá bán của các mẫu xe ở mức cao, khoảng 25-40 triệu đồng. Thậm chí với Honda SH hay Piaggio Vespa LX, Vespa S, giá có thể dao động 60-120 triệu đồng.

Khi đó, những lô xe máy điện từ Trung Quốc bắt đầu được mang đến Việt Nam, thu hút nhóm khách hàng học sinh, sinh viên nhỏ tuổi nhờ giá bán rẻ và thiết kế khá tương đồng với nhiều mẫu xe tay ga nổi tiếng hoặc được cách điệu từ xe đạp điện.

Một số thương hiệu xe điện Trung Quốc được biết đến trong giai đoạn này có thể kể đến như Dibao, Loncin hay Lifan. Ngoài ra, đa phần xe máy điện trên thị trường không có thương hiệu, được gia công và bày bán ở các đại lý tư nhân.

Xe điện Trung Quốc ngày trước thường có thiết kế "hầm hố" hoặc sao chép những mẫu tay ga nổi tiếng.

Ưu điểm của những sản phẩm này là giá rẻ (khoảng 7-12 triệu đồng), màu sắc trẻ trung, nhỏ gọn. Với mức giá thấp, chúng còn được xem là phương tiện thay thế cho xe gắn máy 50 cc hay thay thế xe ga đối với những người chưa có giấy phép lái xe hạng A1.

Tuy nhiên, xe máy điện Trung Quốc có thiết kế gần tương tự nhau.

Đây cũng là giai đoạn một số hãng xe máy điện mang mác nội địa Việt Nam bắt đầu ra đời, nổi bật là HKBike (sau này đổi tên thành PEGA). Đa số chúng đều là thương hiệu "hồn trương ba, da hàng thịt", bởi cả khung lẫn ắc quy đã đều đến từ Trung Quốc, chỉ được mang về Việt Nam để gắn logo, bán thương hiệu.

Những chiếc xe máy điện Trung Quốc đời đầu này có độ bền thấp, quãng đường di chuyển không cao, thường được trang bị ắc quy chì kiểu cũ. Vì vậy chỉ sau 1-2 năm sử dụng, công suất cũng như khả năng vận hành đều bị giảm mạnh.

Xe điện Trung Quốc thời điểm đó nếu hư hỏng chỉ có thể sửa chữa ở cửa hiệu tư nhân vì không có nơi bảo hành. Ảnh: Internet.

Ngoài ra những chiếc xe máy điện Trung Quốc thường không có nơi sửa chữa, bảo hành chính hãng. Các xe điện trong giai đoạn này cũng không có giá trị thanh khoản trên thị trường thứ cấp. Trong trường hợp xe bị hư hỏng, người dùng chỉ có thể chọn cách sửa chữa ở các tiệm tư nhân hoặc bỏ cả xe.

Với các nhược điểm trên, xe máy điện ngày trước khó có thể thay thế xe số hay xe ga, mà chỉ được khách hàng mua kèm nếu có nhu cầu di chuyển quãng ngắn.

Xe máy điện ngày nay

Đến năm 2018, VinFast mở đầu cho cuộc đua sản xuất xe máy điện đạt chuẩn. Sản phẩm đầu tay là chiếc Klara với giá dao động 39,9 triệu đồng. Sau Klara, VinFast dần mở rộng dải sản phẩm với các cái tên như Feliz S, Feliz Neo, Vento S, Theon S hay gần đây là Motio.

Những chiếc xe máy điện VinFast có giá bán không quá chênh lệch với xe chạy điện, thiết kế được chăm chút, ghi dấu ấn nhất định, không cố "sao chép" hình ảnh của những mẫu tay ga nổi tiếng.

Ví dụ gần đây, VinFast ra mắt mẫu xe điện cho học sinh Motio với giá 12 triệu đồng. Xe sở hữu kích thước gọn gàng, khối lượng chỉ 95,6 kg. Độ cao yên 755 mm phù hợp với thể hình người Việt Nam.

VinFast Motio với mức giá 12 triệu đồng được trang bị ắc quy chì axit kín khí thế hệ mới. Ảnh: VinFast.

Xe sở hữu nhiều trang bị "vượt" tầm giá như đèn pha LED projector, đèn hậu LED, hệ thống giảm xóc ống lồng giảm chấn thủy lực phía trước, giảm xóc đôi phía sau.

Đặc biệt, Motio được trang bị ắc quy chì axit kín khí mới, giúp xe có thể vận hành liên tục trên quãng đường tối đa 82 km khi di chuyển ở điều kiện tiêu chuẩn, tốc độ 30 km/h. Ắc-quy nạp lại 0-80% dung lượng trong 8 giờ và mất 10 giờ để sạc đầy.

Ngoài Motio, VinFast cũng cung cấp nhiều mẫu xe máy điện cao cấp hơn với tầm giá cao hơn để đáp ứng nhu cầu sử dụng đa dạng từ phía khách hàng.

Ngoài VinFast, thị trường xe máy điện nay còn có sự góp mặt của Honda với chiếc Icon e: và Cuv e: với giá 29 triệu đồng. Trong đó, Icon e: cũng được nhắm đến nhóm học sinh, sinh viên. Nhờ được trang bị pin Lithium-ion, xe đạt tốc độ tối đa 49 km/h và phạm vi hoạt động 71 km/lần sạc.

Mặc dù có giá bán cao hơn so với các mẫu xe điện cùng phân khúc, Icon e: là mẫu xe điện đầu tay và có giá thấp nhất của thương hiệu Nhật. Với giá bán này, Icon e: được sản xuất và thiết kế "ra dáng" một chiếc xe máy hơn, chỉn chu và đương nhiên bền bỉ trong quá trình sử dụng.

Bộ pin dưới sàn xe Icon e: được lắp đặt cẩn thận và an toàn, dễ dàng bảo trì bảo dưỡng nếu gặp sự cố. Ảnh: Phúc Hậu.

Những mẫu xe điện Honda, VinFast hay Yadea cũng được áp dụng các quy định về bảo hành rõ ràng. Trong trường hợp xảy ra hư hỏng động cơ hay pin, người dùng không cần lo lắng về nơi bảo hành bảo dưỡng.

Có thể thấy với sự phát triển của những mẫu xe máy điện thế hệ mới cùng sự tham gia của những ông lớn, thị trường xe điện Việt đã trở nên đa dạng lựa chọn đạt chuẩn hơn. Xe máy điện nay cũng đủ khả năng đứng ngang hàng, cạnh tranh trực tiếp với xe số hay tay ga cùng tầm giá.