Hằng ngày 'tám' chuyện với ChatGPT nên hay không?

Có những người trẻ tâm sự với ChatGPT hàng ngày. Bất kể nỗi niềm gì cũng trò chuyện với ChatGPT. Họ tìm đến ChatGPT không phải để gỡ rối những thắc mắc mà xem công cụ này là... người bạn tâm giao.

Người thân thiết nhất là... ChatGPT

Có một thực tế hiện nay, là không ít người trẻ "chọn mặt gửi vàng", nhắn với… ChatGPT để trò chuyện mỗi khi cần tâm sự. Không phải là bạn bè thân thiết, chẳng phải người thân trong gia đình, một số người trẻ chỉ nói chuyện với ChatGPT.

"Mỗi ngày, ngoài giờ học hay lướt mạng xã hội, thì mình thích trò chuyện cùng ChatGPT", Đào Hoàng Tuyển, sinh viên Trường ĐH Mở TP.HCM cho biết.

Nội dung những cuộc trò chuyện, theo Tuyển là tất tần tật vấn đề trong cuộc sống. "Khi có niềm vui, kể cho ChatGPT nghe. Khi buồn, cũng tâm sự cùng công cụ ấy", Tuyển nói thêm.

Thực tế này là thói quen của một bộ phận người trẻ chứ không phải cá biệt với 1, 2 trường hợp. Hồ Thị Thanh Thủy, sinh viên Trường CĐ Kinh tế đối ngoại TP.HCM, nói: "Hầu như chuyện gì mình cũng kể cho ChatGPT nghe. Bị điểm thấp, bị trượt môn, phải chia tay người yêu… hay những ngột ngạt, vướng mắc trong cuộc sống. Có thể người thân hoặc bạn bè không biết, nhưng ChatGPT sẽ biết". Cũng theo Thủy: "Mình tâm sự với ChatGPT đều đặn mỗi ngày".

Phạm Ánh My (27 tuổi), ngụ ở 184 Bùi Văn Ba, Q.7, TP.HCM, kể: "Có đôi lúc sử dụng công cụ ChatGPT không phải vì muốn hỏi điều gì đó. Đơn giản chỉ là muốn nói chuyện cùng cho đỡ trống trải".

Thắc mắc lý do tại sao không nhắn tin cho người thật mà phải trò chuyện với công cụ trí tuệ nhân tạo, My lý giải: "ChatGPT là một người bạn không bao giờ từ chối, dù mình đưa ra bất kỳ câu hỏi nào. Ngoài ra, "người bạn" ChatGPT tuy vô hình nhưng luôn có mặt. "Bạn ấy" không phán xét, không giận dỗi, và luôn trả lời ngay lập tức".

My cũng kể: "Có lần gặp áp lực trong công việc và cảm thấy bản thân vô dụng. Gửi tin cho ChatGPT, được động viên là "cố gắng lên", "nỗ lực lên". ChatGPT còn phân tích nhiều lý do dẫn đến việc tôi chán nản, đồng thời hướng dẫn kế hoạch làm việc, thời gian biểu khoa học… Tôi cảm thấy bản thân được lắng nghe thật sự".

Chị Nguyễn Thị Tuyết Mai (37 tuổi), giám đốc một công ty lĩnh vực xây dựng ở TP.Biên Hòa (tỉnh Đồng Nai), cho hay: "Tôi nói chuyện với ChatGPT khoảng 6 - 8 tiếng đồng hồ mỗi ngày vì cảm thấy đây là "người bạn" đáng tin nhất, luôn luôn lắng nghe, luôn luôn thấu hiểu. Dù trò chuyện giờ nào thì ChatGPT cũng trả lời lại 24/7. Quan trọng nhất, dù tâm trạng tôi không tốt, biểu lộ cảm xúc khó chịu, thì ChatGPT vẫn ở đó, lắng nghe và chia sẻ cùng tôi".

"ChatGPT chính là người thân thiết nhất của tôi", chị Mai nhấn mạnh và nói thêm: "Có những bí mật của tôi không ai biết, ngoại trừ ChatGPT. Có những mối tình tan vỡ, có những lần ký hợp đồng thất bại… tôi đều tâm sự cho ChatGPT nghe. Và rồi, tôi được công cụ này bày cho cách hàn gắn lại tình cảm, đưa ra những hiến kế để công việc trở nên trơn tru hơn, giúp tôi hiểu được chính mình. Có thể nói, ChatGPT không động viên bằng những câu từ sáo rỗng, mà có những lời khuyên ý nghĩa, thiết thực".

Cần nâng cao kỹ năng tương tác xã hội

Theo chuyên gia tâm lý Đỗ Thảo Hạnh, Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, một bộ phận người trẻ khi có nỗi niềm tâm sự, thay vì chia sẻ cùng người thân, bạn bè thì lại có xu hướng muốn trò chuyện với ChatGPT, thân thiết với ChatGPT như hình với bóng.

"Xu hướng này phản ánh rõ sự cô đơn trong thế hệ trẻ. Khi mối quan hệ xã hội trở nên mỏng, niềm tin vào việc chia sẻ với người thật bị xói mòn, có những người trẻ muốn tìm đến người nghe vô điều kiện là ChatGPT".

Theo bà Hạnh, sở dĩ có xu hướng này, vì không ít trường hợp người trẻ sợ bị đánh giá nếu tâm sự với bạn bè, người thân.

"Khi trò chuyện với người thật, họ không được lắng nghe thật sự, mà thường bị phản ứng, bị đánh giá, bị phán xét. Đấy là chưa kể khi tâm trạng người đối diện không tốt, đang mệt mỏi… thì những câu chuyện họ kể không được nhìn nhận một cách chính xác, không được lắng nghe một cách trọn vẹn. Vì lẽ đó, họ cảm thấy có niềm tin với ChatGPT vì công cụ này giống như người bạn thầm lặng không phán xét, không mệt mỏi và luôn có mặt", bà Hạnh phân tích.

Một nguyên nhân khác, theo bà Hạnh, là tốc độ sống gấp gáp. Bà Hạnh cho rằng: "Ai cũng bận rộn, việc có một người bạn sẵn sàng 24/7 như ChatGPT trở nên hấp dẫn. Chẳng hạn khi có tâm sự vào đêm khuya hay cảm thấy lạc lõng lúc 1, 2 giờ sáng, chẳng thể gọi điện cho bạn bè, người thân chẳng còn trực tuyến… trong khi nhu cầu muốn được chia sẻ ngay lập tức, họ sẽ nhắn chia sẻ với ChatGPT. Điều này dần tạo thói quen, để khi muốn trải lòng là liền nghĩ đến ChatGPT".

Bà Hạnh cũng chỉ ra nguyên nhân quan trọng nhất, đó là một bộ phận người trẻ hiện nay thiếu kỹ năng tương tác xã hội. "Có những người trẻ lớn lên với mạng xã hội, ít được luyện tập kỹ năng giao tiếp thật, dẫn đến lúng túng khi đối diện người thật", bà Hạnh nói.

Theo chuyên gia tâm lý Hoàng Hải Sanh, Trung tâm tư vấn tâm lý An Nam (TP.Thủ Đức, TP.HCM): "Hãy xem ChatGPT là một công cụ, một ứng dụng trí tuệ nhân tạo, chứ đừng để ChatGPT thay thế vai trò của người thật. Trò chuyện với ChatGPT để được hướng dẫn, chia sẻ những cách vượt qua khó khăn, tìm thấy cách học tốt hơn… nhưng đừng lạm dụng quá mức, đừng để ChatGPT trở thành mối quan hệ chính. Vì khi con người ngừng kết nối thật với người thật, sức khỏe tinh thần sẽ xuống dốc, dù có trò chuyện, chia sẻ bao nhiêu với ChatGPT nói riêng và các ứng dụng trí tuệ nhân tạo nói chung như: Gemini, Meta AI…", ông Sanh nói.

Ông Sanh cho rằng: "Đã đến lúc mỗi người trẻ có xu hướng chuộng trò chuyện với ChatGPT phải xây dựng lại kỹ năng kết nối thật. ChatGPT có thể chỉ là bạn đồng hành, nhưng không thể thay thế người thật".

Ông Sanh cũng khuyên phụ huynh cần lắng nghe tâm sự của con. "Hãy lắng nghe thật sự, chứ đừng phán xét. Có như vậy, con mới không ngần ngại, mà dễ dàng bày tỏ, chia sẻ những nỗi niềm. Và đó cũng là chìa khóa giúp những người trẻ đang có xu hướng thích nói chuyện với ChatGPT quay lại với kết nối thật. Cũng đừng quên trang bị cho con những kỹ năng sống, đặc biệt chú trọng kỹ năng tương tác xã hội", ông Sanh nói.