Giữa nhiều người giả tạo, làm sao sống tử tế nhưng vẫn bảo vệ mình

Tôi sinh ra trong gia đình khá giả, bố mẹ bao bọc nên có phần khôn ngoan nhưng ít va chạm đời sống, vì vậy chưa hiểu hết lòng người. Hồi bé, tôi chơi với bạn, không phân biệt giàu nghèo, nhưng bạn thật sự không nhiều. Có những đứa tôi tin tưởng hết lòng, sau lại nói xấu tôi. Tôi thất vọng nên dần ít chơi với chúng.

Cô giáo cấp hai từng quý tôi như con, tôi cũng quý cô như mẹ đẻ. Sau này tôi mới biết cô nói xấu tôi với nhà người yêu tương lai. Từ bé, tôi có nhiều người tán tỉnh, nhưng thường họ chê tôi ngoan quá, thiếu tự tin, nóng tính; một thời gian sau họ đều bỏ. Mẹ tôi theo Phật, nói đó là nghiệp của tôi, tôi cần tu để sám hối. Mẹ theo một vài thầy, tôi không rõ lắm, cũng không biết bản thân có phải tu theo cách đó hay không.

Lớn lên tôi gặp nhiều người không tử tế, bạn bè ghen tỵ vì tôi khá giả, đi làm bị đồng nghiệp đấu đá, nói xấu, chê bai, soi mói. Lấy chồng rồi tôi nghĩ chồng sẽ khác, nhưng anh cũng chẳng ra gì; tôi hết lòng nhưng chồng không vui vẻ. Rồi tôi tự hỏi có phải vì mình không đủ tốt, hay do nghiệp từ kiếp trước nên mới gặp nhiều chuyện như thế. Tại sao tôi phải suy nghĩ nhiều đến vậy? Tại sao phải buồn vì những người không tốt?

Mẹ tôi dạy không thù hận, nhưng tôi băn khoăn vì sao mình phải bao dung tiếp tục với những người bạn, những người không thực sự yêu quý mình? Tôi có gia đình, có bố mẹ yêu thương, có phải như vậy đã đủ? Tôi nói với mẹ: "Không ai dạy con cách làm điều xấu, nhưng cũng chẳng ai dạy con không khờ dại để bị lợi dụng". Mẹ ép tôi đi chùa, làm từ thiện. Tôi không phản đối việc làm tốt, nhưng cảm thấy mệt vì bị bắt ép phải trở thành người lúc nào cũng mẫu mực. Tôi chưa xong việc gia đình, chưa lo chu đáo cho bản thân và bố mẹ, vậy sao phải đi lo chuyện thiên hạ trước?

Tôi có quan điểm rõ ràng: với bạn bè, đồng nghiệp tử tế thì chơi, không hợp thì chuyển qua mối quan hệ khác. Với chồng, gia đình chồng và các mối quan hệ, tôi mong sự tương hỗ (win-win). Mẹ bảo: "Đời có nhân quả, con không đủ tốt nên mới như vậy". Nhưng thế nào là "đủ tốt"? Có bắt buộc phải quan tâm mọi người, giúp đỡ ai đó trong khi bản thân còn nhiều việc chưa ổn? Nếu đồng nghiệp cố ý hại mình thì tại sao phải chơi với họ?

Tôi lúng túng giữa hai điều: muốn tử tế nhưng không muốn trở nên tiêu cực, bị lợi dụng và mệt mỏi. Tôi không phản đối chuyện làm việc thiện, nhưng mong được tự nguyện chứ không phải bị bắt ép. Tôi muốn học cách giữ khoảng cách với người xấu, giữ lòng nhân hậu với những người xứng đáng, đồng thời không để sự tử tế làm tổn hại chính mình và gia đình. Tôi cần lời khuyên thực tế, làm sao để vừa sống tử tế, vừa biết bảo vệ bản thân? Làm sao để phân biệt ai xứng đáng bao dung, ai nên cắt bớt liên hệ. Làm thế nào để không bị chìm trong nỗi sợ "mình chưa tốt" mà mất đi quyền được sống bình yên?

Hằng Hà