Thế giới phản ứng ra sao sau khi Israel tấn công Iran?

Hàng loạt quốc gia bày tỏ lo ngại về tình hình leo thang căng thẳng ở Trung Đông khi Israel tấn công Iran và giết chết nhiều nhân vật quan trọng của nước Cộng hòa Hồi giáo vào ngày 13.6.

Không lâu sau khi truyền thông đồng loạt đưa tin về cuộc tấn công của Israel vào Iran sáng sớm 13.6, lãnh đạo và đại diện nhiều quốc gia, tổ chức trên thế giới đã lên tiếng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump triệu tập họp khẩn nội các. Tổng thống Trump nói với Fox News rằng ông biết Israel sẽ tấn công Iran trước khi mọi chuyện xảy ra, đồng thời nhấn mạnh Tehran không được sở hữu vũ khí hạt nhân. "Iran không thể có bom hạt nhân và chúng tôi hy vọng họ sẽ quay lại bàn đàm phán. Chúng ta sẽ chờ xem", ông nói. Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio thì khẳng định Mỹ không liên quan đến cuộc tấn công của Israel và ưu tiên hàng đầu là bảo vệ lực lượng Mỹ tại khu vực.

Thủ tướng Anh Keir Starmer nói: "Các báo cáo về những cuộc tấn công này rất đáng lo ngại và chúng tôi kêu gọi tất cả các bên hãy lùi lại và giảm căng thẳng khẩn cấp. Việc leo thang không có lợi cho bất kỳ ai trong khu vực. Ổn định ở Trung Đông phải là ưu tiên hàng đầu và chúng tôi đang hợp tác với các đối tác để giảm leo thang. Bây giờ là lúc kiềm chế, bình tĩnh và quay trở lại với ngoại giao".

Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon nhấn mạnh: "Đây thực sự là diễn biến không mong muốn ở Trung Đông. Nguy cơ tính toán sai lầm là rất cao. Khu vực đó không cần thêm bất kỳ hành động quân sự nào nữa, và rủi ro liên quan đến điều đó".

Người phát ngôn của Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc nói: "Tổng thư ký lên án bất kỳ hành động leo thang quân sự nào ở Trung Đông. Ông đặc biệt lo ngại về các cuộc tấn công của Israel vào các cơ sở hạt nhân ở Iran trong khi các cuộc đàm phán giữa Iran và Mỹ về tình trạng chương trình hạt nhân của Iran đang diễn ra. Tổng thư ký yêu cầu cả hai bên thể hiện sự kiềm chế tối đa, tránh bằng mọi giá để tránh rơi vào xung đột sâu sắc hơn, một tình huống mà khu vực khó có thể chấp nhận được".

Oman, quốc gia đang làm trung gian hòa giải cho cuộc đàm phán hạt nhân Iran - Mỹ cho biết: "Oman coi hành động này là sự leo thang nguy hiểm, liều lĩnh, vi phạm trắng trợn Hiến chương Liên Hiệp Quốc, các nguyên tắc của luật pháp quốc tế. Hành vi hung hăng, dai dẳng như vậy là không thể chấp nhận được và làm mất ổn định thêm hòa bình và an ninh khu vực. Quốc vương Oman cho rằng Israel phải chịu trách nhiệm về sự leo thang này và hậu quả của nó, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế có lập trường cứng rắn và rõ ràng để ngăn chặn hành động nguy hiểm này".

Một số quốc gia Hồi giáo như Indonesia, Qatar, Ả Rập Xê Út, Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) lên án hành động tấn công của Israel vào Iran. 

Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif gọi các cuộc tấn công của Israel là hành động "nghiêm trọng và vô trách nhiệm" có nguy cơ làm mất ổn định thêm một khu vực vốn đã bất ổn. Ông kêu gọi cộng đồng quốc tế ngăn chặn mọi hành động leo thang có thể gây nguy hiểm cho hòa bình khu vực và toàn cầu, theo AP.

Thổ Nhĩ Kỳ thì lên án mạnh mẽ các cuộc không kích của Israel là "vi phạm rõ ràng luật pháp quốc tế" và gọi đó là "hành động khiêu khích phục vụ cho chính sách gây bất ổn chiến lược của Israel trong khu vực". 

Trong khi đó, nhiều nước châu Âu như Đức, Hy Lạp đã nhanh chóng họp hội đồng an ninh hoặc nội các để thảo luận tình hình.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz nói rằng người đồng cấp Israel Benjamin Netanyahu đã thông báo về cuộc tấn công của Israel vào Iran trong một cuộc điện đàm ngày 13.6. Quan điểm của Đức là Israel có quyền tự vệ và Iran không nên phát triển vũ khí hạt nhân, nhưng ông Merz kêu gọi cả hai bên kiềm chế không leo thang. Pháp cũng có lập trường tương tự.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte cho rằng điều quan trọng đối với các đồng minh NATO, bao gồm cả Mỹ, là phải hành động để hạ nhiệt tình hình ở Trung Đông, theo Reuters.

Trong khi đó, Trung Quốc đang theo dõi chặt chẽ các cuộc tấn công của Israel vào Iran và kêu gọi các bên liên quan hành động theo cách có lợi cho hòa bình và ổn định khu vực. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiến cho hay nước này vô cùng quan ngại về hậu quả nghiêm trọng mà các hoạt động này có thể gây ra và kêu gọi các bên liên quan tránh leo thang căng thẳng hơn nữa. Ông cho biết Trung Quốc sẵn sàng đóng vai trò xây dựng trong việc giúp hạ nhiệt tình hình.