Giá rau, củ quả vọt lên như thời... COVID-19

Nhiều loại rau lá đồng loạt tăng gấp đôi, thậm chí gấp ba sau bão, lũ khiến cả tiểu thương lẫn người mua vào cảnh mệt mỏi tính toán. Theo nhiều người trồng, do mưa ngập quá nhiều, dẫn đến sản lượng giảm mạnh, đẩy giá rau, củ tăng sốc.

Nhiều tiểu thương cho biết có thể phải cần 1,5 - 2 tháng để giá rau có thể về lại bình thường. Trong khi đó, nhiều nông dân tại vùng sản xuất rau Lâm Đồng cho biết dù giá cao nhưng không thể vui do năng suất giảm quá mạnh, nhu cầu có nhưng lại không có rau, củ để bán.

Giá rau muống, hành lá... tăng phi mã

Ngày 18-11, ghi nhận của Tuổi Trẻ tại các chợ truyền thống ở TP.HCM như chợ Bà Chiểu, chợ Tân Định cho thấy phần lớn mặt hàng rau, củ tiếp tục tăng thêm 1.000 - 2.000 đồng so với hôm trước và đã gấp đôi, thậm chí gấp ba so với thời điểm hai tuần trước khi bão liên tiếp đổ bộ.

Bà Trần Thị Thùy Thủy, tiểu thương bán rau tại chợ Bà Chiểu, cho biết nhóm rau gia vị là mặt hàng tăng mạnh nhất. Hành lá có lúc lên đến 90.000 đồng/kg, trước đó chỉ khoảng 30.000 đồng. Rau muống lên tới 70.000 - 90.000 đồng/kg, mức cao chưa từng có.

"Giá cao quá, khách nào mua cũng than, tôi cũng không dám nhập nhiều vì rau cũng hỏng nhiều, lấy 5 bó thì hư mất 2, vừa bán vừa lo", bà Thủy nói và cho biết những ngày này cứ mỗi sáng mở sạp là "đứng ngồi không yên" vì giá nhập đã cao mà hàng lại dễ hỏng.

Trong khi đó, bà Ý Nhi, tiểu thương bán rau cùng chợ Bà Chiểu, cũng xác nhận nhóm rau gia vị là loại "tăng mạnh nhất". "Mưa kéo dài, hành lá với thì là dễ úng hỏng lắm, nguồn hàng ít lại nên giá phải tăng thôi", bà nói. Trước đây khách mua nhiều còn được bà "tặng thêm" nhúm rau thơm, ít hành ngò, nhưng nay theo bà, "giá tăng quá, cho thêm cũng lăn tăn".

Tại chợ Tân Định, các tiểu thương cho biết nhiều loại rau đang ở mức cao, tăng chóng mặt. Chẳng hạn, cải ngọt, cải thìa, cải bẹ từ 15.000 - 20.000 đồng/kg lên khoảng 40.000 đồng/kg. Mồng tơi ở mức 25.000 đồng/kg; xà lách từ 15.000 - 20.000 đồng/kg lên hơn 40.000 đồng/kg; khổ qua từ 10.00 - 15.000 đồng/kg tăng lên 40.000 - 45.000 đồng/kg.

Nguyên nhân được cho là do mưa lũ ở miền Bắc và khu vực miền Trung làm hư hại diện tích trồng rau, trong khi miền Tây bước vào mùa nước nổi, vườn rau liên tục bị ngập. Nguồn cung giảm mạnh khiến giá tại TP.HCM bị đẩy lên.

"Giá cao ai cũng ngán. Người bán tụi tôi đâu có lời bao nhiêu. Giá ổn định thì mới dễ bán, chứ lên như vầy... cả hai bên đều khổ", một tiểu thương nói.

Trong lúc trao đổi với khách quen, nhiều tiểu thương chia sẻ gần như phải liên tục giải thích về giá cả mỗi ngày, vừa bán vừa ngại vì sợ khách hiểu lầm "tự ý tăng giá".

Đại diện các chợ đầu mối tại TP.HCM như Bình Điền, Hóc Môn và Thủ Đức cho biết lượng rau nhập về chợ giảm mạnh so với trước, đặc biệt là rau ăn lá. Giá bán nhiều mặt hàng như cà chua, rau ăn lá cũng tăng 30 - 50% so với bình thường, thậm chí có loại tăng gấp đôi, gấp ba vì nguồn cung thiếu.

Nông dân sản xuất rau cũng "khóc ròng"

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Hồng Phong, Giám đốc Công ty nông sản Phong Thúy (Lâm Đồng), cho biết thời tiết mưa nhiều kéo dài khiến nhiều vườn rau bị ngập úng, hư hại, trong khi việc gieo trồng vụ mới lại gặp khó vì nước ngập.

Theo ông Phong, với diện tích tự sản xuất và liên kết hơn 140ha nhưng do lượng rau sản xuất của nông dân giảm mạnh nên đơn vị bị hụt nặng nguồn cung kéo dài. Để hạn chế sự ảnh hưởng, Phong Thúy đã đưa thêm hàng từ kho lạnh dự trữ nhưng "cũng không thấm vào đâu".

"Lúc ổn định, đơn vị thua mua khoảng 30 tấn/ngày nhưng giờ chỉ 20 tấn, nhiều mặt hàng không đủ nguồn cung nên buộc phải cắt giảm mạnh lượng bán ra cho các đối tác, đặc biệt thị trường lớn là TP.HCM và Đông Nam Bộ. So với cùng kỳ các năm trước, giá rau củ đã tăng gấp 1,5 - 2 lần", ông Phong nói.

Cũng theo ông Phong, do giá mua vào tăng cao nhưng giá bán ra cho nhiều đối tác như siêu thị, đơn vị xuất khẩu thường ổn định theo yêu cầu trong hợp đồng, dẫn đến nhiều thời điểm đơn vị bị giảm mạnh lợi nhuận, thậm chí chịu lỗ.

Tương tự, ông Nguyễn Văn Thành, một nông dân sản xuất rau củ tại TP Đà Lạt (Lâm Đồng), cho biết miền Trung và miền Bắc chịu bão lũ liên tục trong thời gian qua khiến nguồn cung tại chỗ giảm mạnh, buộc Lâm Đồng phải tăng chi viện, dẫn đến nguồn cung rau nói chung càng bị giảm.

Theo ông Thành, giá rau củ được thương lái giao dịch ngay tại vùng trồng Lâm Đồng đã khá cao so với bình thường như cà chua 35.000 - 40.000 đồng/kg, cải thảo 25.000 đồng/kg, rau tần ô 35.000 đồng/kg, hành lá 50.000 đồng/kg, các loại rau cải khác cũng 20.000 đồng/kg trở lên... 

Dù giá cao nhưng nhiều nông dân cũng không được vui vì bình thường rau ăn lá cho năng suất 4 - 4,5 tấn/ha/vụ nhưng nay mưa ngập nên chỉ còn 2 tấn.

"Sản xuất rau trong nhà kính sẽ giúp năng suất ổn định hơn vì không chịu nhiều ảnh hưởng từ thời tiết. Nhưng diện tích sản xuất rau trong nhà kính của Lâm Đồng chắc chỉ chiếm 20%, còn lại vẫn sản xuất ngoài trời và nhà lưới, nên vùng sản xuất chịu ảnh hưởng từ mưa ngập là rất lớn", ông Thành nói.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Bùi Trung Kiên, Giám đốc Công ty Xuân Thái Thịnh (Lâm Đồng), cho biết năng suất rau có thể giảm đến 80% so với lúc ổn định, nhiệt độ xuống rất thấp vì mưa ngập nên sản xuất công nghệ cao gặp khó.