Gaza trước thời điểm then chốt

Mỹ và Israel đang dần tiến đến thống nhất kế hoạch 21 điểm của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm chấm dứt chiến sự ở Dải Gaza, song tình hình leo thang trên thực địa tiếp tục phủ bóng lên tiến trình hòa bình mong manh này.

"Kế hoạch cách mạng ở Gaza"

Trong một cuộc phỏng vấn với Đài truyền hình công cộng Israel ngày 29.9, Tổng thống Israel Isaac Herzog đã hoan nghênh sáng kiến 21 điểm cho hòa bình ở Trung Đông của chủ nhân Nhà Trắng, gọi đây là "kế hoạch nghiêm túc, mang tính cách mạng và quan trọng", có thể giúp chấm dứt xung đột, giải cứu con tin và tước bỏ quyền kiểm soát Gaza của Hamas. Trước đó, ông Trump ngày 28.9 thể hiện sự lạc quan: "Chúng ta có cơ hội thực sự cho sự vĩ đại ở Trung Đông. Tất cả đều đang hướng tới một điều đặc biệt, lần đầu tiên. Chúng tôi sẽ giải quyết nó".

Tuy nhiên, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thừa nhận kế hoạch này vẫn chưa hoàn tất. Trả lời Fox News, nhà lãnh đạo Israel cũng để ngỏ khả năng "đặc xá" cho các nhà lãnh đạo Hamas (được ghi vào các điều khoản thỏa thuận), nếu họ chịu thả con tin, rời khỏi Gaza và kết thúc xung đột. Ông Netanyahu cũng mong muốn đạt thỏa thuận trong vấn đề Palestine, để từ đó mở rộng Hiệp định Abraham về việc bình thường hóa quan hệ với các nước Ả Rập.

Ngoài ra, giới chức Israel còn đang thúc đẩy Mỹ điều chỉnh một số điểm, trong đó có việc hạn chế vai trò của Qatar tại Gaza hậu xung đột và bảo đảm quân đội Israel được quyền tự do hành động nếu Hamas tìm cách tái vũ trang hoặc khôi phục lực lượng sau thỏa thuận, theo tờ The Times of Israel.

Về phần mình, phía Hamas cho hay họ chưa nhận được bất kỳ đề xuất nào từ Tổng thống Trump hoặc từ các bên trung gian. Trong khi đó, một số nước Ả Rập và chính quyền Palestine (PA) kêu gọi điều chỉnh kế hoạch để chính quyền hậu chiến gắn kết chặt chẽ hơn với PA, đồng thời đề nghị lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế triển khai dọc biên giới Israel thay vì bên trong Gaza, theo Kênh 12.

Chiến sự vẫn leo thang

Các động thái trên diễn ra trong bối cảnh Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) ngày 29.9 tiếp tục mở rộng giao tranh tại TP.Gaza. Theo đó. IDF tuyên bố chiến đấu cơ đã đánh trúng khoảng 140 mục tiêu trong ngày 29.9, còn lực lượng bộ binh đang tiến sâu vào các quận Sabra, Tel al-Hawa, Sheikh Radwan và al-Naser. Các đợt tấn công khiến ít nhất 23 người thiệt mạng, theo Al Jazeera. Hamas chưa bình luận về thông tin trên, song lữ đoàn al-Qassam, cánh vũ trang của Hamas, kêu gọi Israel ngừng không kích TP.Gaza để tìm kiếm 2 con tin mất tích.

Số liệu từ Cơ quan y tế tại Gaza cho hay chiến dịch quân sự của Israel đến nay đã khiến hơn 66.000 người Palestine thiệt mạng, đồng thời đẩy hàng chục nghìn người khác lâm vào cảnh đói kém. Giới chức y tế địa phương ngày 29.9 cảnh báo các ngân hàng máu tại các bệnh viện trên khắp Gaza đang phải đối mặt với viễn cảnh "đóng cửa hoàn toàn". Bà Hamida Jamahah, Giám đốc quốc gia tổ chức nhân đạo Plan International (Anh), nhận định: "Mọi hệ thống thiết yếu ở TP.Gaza đều đã sụp đổ - từ bệnh viện, hạ tầng nước, giáo dục đến nhà ở".

Trong một diễn biến khác, nhóm Houthi ở Yemen ngày 29.9 nhận trách nhiệm phóng một tên lửa đạn đạo siêu thanh và 2 máy bay không người lái (UAV) nhằm vào các mục tiêu ở Israel. Houthi cho biết các cuộc không kích được thực hiện "nhằm đáp trả tội ác diệt chủng và sự leo thang nguy hiểm do Israel gây ra đối với người dân ở Dải Gaza", đồng thời khẳng định sẽ "tiếp tục thực hiện nghĩa vụ tôn giáo, đạo đức và nhân đạo cho đến khi xung đột chấm dứt". Về phần mình, quân đội Israel cho biết tên lửa đã bị đánh chặn, không gây thương vong hay thiệt hại, theo Al Jazeera.