Fed cắt giảm lãi suất trong thế khó: Vàng, USD và chứng khoán biến động

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ quyết định giảm lãi suất 25 điểm cơ bản, đồng thời phát tín hiệu sẽ có thêm 2 đợt giảm nữa trong năm nay dù ở trong tình thế rất khó khăn. Thị trường tài chính và hàng hóa thế giới sẽ ra sao trước xu hướng 'bồ câu' này?

Fed cắt giảm lãi suất trong thế lưỡng nan

Kết thúc cuộc họp chính sách kéo dài 2 ngày vào rạng sáng 18/9 (giờ Việt Nam), Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chính thức giảm lãi suất lần đầu tiên trong năm 2025, với mức 25 điểm cơ bản, đưa lãi suất xuống 4%-4,25%.

Quyết định này được Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) thông qua với tỷ lệ 11 phiếu thuận và 1 phiếu chống, cho thấy sự đồng thuận cao hơn so với dự báo của Phố Wall, vốn lo ngại về bất đồng nội bộ. Người duy nhất phản đối là Thống đốc mới Stephen Miran, người ủng hộ mức giảm mạnh tay hơn là 50 điểm cơ bản ngay tại cuộc họp.

Biểu đồ dot-plot của Fed cho thấy đa số thành viên (10/19) dự kiến sẽ có thêm hai đợt giảm lãi suất nữa trong năm 2025, có thể vào tháng 10 và tháng 12. Hơn nữa, các quan chức dự báo chỉ có một đợt giảm trong năm 2026 và thêm một đợt nữa vào năm 2027, khi lãi suất dần tiếp cận 3% - mức trung tính dài hạn không kích thích cũng không kìm hãm kinh tế.

Đáng chú ý, khoảng 6 quan chức cho rằng mức lãi suất dài hạn nên thấp hơn mức trung bình này, phản ánh quan điểm "bồ câu" đang chiếm ưu thế.

Tuy nhiên, Fed đang đối mặt với tình thế rất khó khăn. Trong tuyên bố sau cuộc họp, FOMC mô tả hoạt động kinh tế ở mức “vừa phải”, nhưng bổ sung rằng “mức tăng việc làm mới đã chậm lại” và lạm phát “đã tăng lên và vẫn ở mức khá cao”.

Tỷ lệ thất nghiệp đã nhích lên 4,3% vào tháng 8/2025, mức cao nhất kể từ tháng 10/2021, dù vẫn thấp theo tiêu chuẩn lịch sử. Tăng trưởng việc làm mới chậm lại đáng kể, với báo cáo điều chỉnh từ Cục Thống kê Lao động Mỹ cho thấy số việc làm bị giảm gần 1 triệu so với dữ liệu ban đầu trong 12 tháng trước tháng 3/2025.

Tình hình này đặt Fed vào thế lưỡng nan: Một bên là kiểm soát lạm phát đòi hỏi lãi suất cao, bên kia là tối đa hóa việc làm cần lãi suất thấp để kích thích kinh tế. “Sự không chắc chắn về triển vọng kinh tế vẫn ở mức cao”, FOMC nhấn mạnh, đồng thời lưu ý “rủi ro giảm đối với việc làm đã tăng lên”.

Áp lực từ Tổng thống Mỹ Donald Trump càng làm phức tạp thêm tình hình. Ông liên tục thúc giục Fed hạ lãi suất nhanh chóng và quyết liệt. Việc bổ nhiệm Thống đốc Miran - người được xem là “người của ông Trump” và từng chỉ trích Chủ tịch Jerome Powell - đã dấy lên lo ngại về tính độc lập của Fed, một nguyên tắc được bảo vệ nghiêm ngặt trong lịch sử Mỹ. Ông Trump còn cố gắng sa thải Thống đốc Lisa Cook với lý do gian lận thế chấp, dù bị tòa án phúc thẩm tạm thời ngăn chặn.

Do đó, Fed phải cân bằng giữa dữ liệu kinh tế và sức ép bên ngoài, trong bối cảnh kinh tế Mỹ tăng trưởng mạnh nhưng thị trường lao động yếu đi.

Biến động thị trường và hệ lụy toàn cầu

Quyết định của Fed đã gây ra những biến động ngay lập tức trên thị trường tài chính và hàng hóa. Giá vàng thế giới lùi nhẹ 0,2% xuống 3.681 USD/ounce sau khi chạm kỷ lục 3.707 USD/ounce trước đó, phản ánh hiện tượng “tin ra là bán” khi thị trường đã định giá trước sự kiện. Tới 7h30 sáng 18/9 (giờ Việt Nam), giá vàng trên thị trường châu Á giảm thêm, xuống 3.660 USD/ounce.

Tuy nhiên, vàng vẫn có nhiều yếu tố hỗ trợ để tăng tiếp, như lãi suất thấp làm giảm chi phí cơ hội nắm giữ, hoạt động mua vào của ngân hàng trung ương, căng thẳng địa chính trị và suy yếu của đồng USD. Từ đầu năm, vàng đã tăng hơn 40%. Với dự báo thêm hai đợt giảm lãi suất, giá có thể tiếp tục leo dốc nếu lạm phát dai dẳng hoặc bất ổn thương mại gia tăng do chính sách của ông Trump.

Đồng USD tiếp tục giảm, với chỉ số DXY ở mức 97 điểm, khiến vàng và hàng hóa trở nên hấp dẫn hơn với nhà đầu tư nước ngoài.

Chứng khoán Mỹ biến động trái chiều: Dow Jones tăng 0,6% lên 46.018 điểm, nhờ kỳ vọng các cổ phiếu hưởng lợi từ lãi suất thấp như Walmart, JPMorgan và American Express; S&P 500 giảm nhẹ 0,1% xuống 6.600 điểm và Nasdaq mất 0,3%, do chốt lời ở cổ phiếu công nghệ như Nvidia và Oracle. Chỉ số Russell 2000 tăng 0,18%, cho thấy cổ phiếu vốn hóa nhỏ - phụ thuộc nhiều vào tài chính rẻ - được hưởng lợi.

Thị trường tài chính và hàng hóa biến động không mạnh sau quyết định hạ lãi suất của Fed. Chủ tịch Powell đã kiềm chế sự phấn khích khi gọi đây là "cắt giảm quản lý rủi ro", nhấn mạnh đó không phải khởi đầu cho chu kỳ hạ lãi suất dài hạn, mà chỉ là biện pháp phòng ngừa suy yếu của thị trường lao động.

Ông Powell nhấn mạnh “không có con đường nào thoát khỏi rủi ro”, khi lạm phát vẫn cao và việc làm thiếu chắc chắn. Triển vọng năm 2026 mang màu sắc "diều hâu", với chỉ một đợt giảm lãi suất, trái ngược kỳ vọng 2-3 đợt của thị trường, cộng thêm sự chia rẽ trong dot-plot (thể hiện quan điểm của các quan chức Fed), khiến giới đầu tư thận trọng. Đề xuất giảm 50 điểm của Miran không nhận được nhiều ủng hộ, càng làm rõ lập trường trung dung của Fed.

Bài học năm 2007 càng đáng chú ý: Khi Fed hạ lãi suất trong bối cảnh lạm phát cao và thị trường lao động suy yếu, chính sách này đã kích thích lạm phát thay vì thúc đẩy sản xuất hay nhà ở.

Doug Ramsey của Leuthold Group cảnh báo, lạm phát có thể tăng lên 3,5% vào cuối năm 2025, đẩy lợi suất trái phiếu dài hạn đi lên và làm giảm hiệu quả của việc cắt giảm lãi suất. Định giá chứng khoán Mỹ, đặc biệt nhóm S&P 500 với hệ số P/E đang ở mức kỷ lục, có nguy cơ kích hoạt làn sóng "tin ra là bán". Mặc dù không có tín hiệu cho thấy sẽ có một khủng hoảng như năm 2008, nhưng lạm phát dai dẳng có thể gây vấn đề cho nhà đầu tư.

Nhiều dự báo cho rằng, giá vàng có thể tăng dài hạn nhờ lãi suất thấp và trú ẩn an toàn, nhưng biến động ngắn hạn nếu lạm phát kiểm soát. Hàng hóa như dầu mỏ và nông sản có thể tăng do USD yếu, hỗ trợ xuất khẩu toàn cầu. Đồng USD tiếp tục giảm nếu Fed nới lỏng, đây là yếu tố có lợi cho các nền kinh tế mới nổi.