ENV: Cần sớm ban hành danh mục động vật hoang dã được phép nuôi thương mại

Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) cho rằng cần sớm ban hành danh mục động vật hoang dã được phép nuôi thương mại để ngăn chặn buôn bán trái phép và bảo vệ đa dạng sinh học.

Mới đây, Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) vừa chia sẻ thông điệp "Ban hành Danh mục động vật hoang dã được phép nuôi thương mại - Giải pháp đơn giản bảo vệ động vật hoang dã", nhằm phản ánh những lỗ hổng trong quản lý hoạt động nuôi thương mại động vật hoang dã và đề xuất giải pháp thắt chặt quản lý.

Theo thống kê của Cục Kiểm lâm, đến cuối năm 2022, cả nước có khoảng 8.600 cơ sở nuôi thương mại động vật hoang dã đã đăng ký, chưa kể số lượng lớn cơ sở nhỏ lẻ hoạt động không khai báo. Thực tế cho thấy nhiều cơ sở tồn tại tình trạng mua bán giấy tờ để "hợp pháp hóa" động vật hoang dã có nguồn gốc bất hợp pháp, khai báo thiếu chính xác số lượng cá thể hoặc buôn bán động vật hoang dã không kèm giấy tờ hợp lệ. Một trong những thủ đoạn phổ biến là lập "bảng kê lâm sản" giả.

Trước thực trạng này, ENV cho rằng cần thiết ban hành "Danh mục động vật hoang dã được phép nuôi thương mại", chỉ cho phép người dân nuôi những loài đã qua đánh giá về giá trị kinh tế, đặc tính sinh thái và khả năng quản lý.

Bà Bùi Thị Hà, Phó Giám đốc ENV nhận định: "Đưa một loài động vật hoang dã vào nuôi thương mại phải được đánh giá toàn diện để vừa đảm bảo sinh kế cho người dân, vừa không gây tổn hại đến đa dạng sinh học. Hiện nay, người dân có thể nuôi hầu hết các loài nhưng hiệu quả kinh tế chưa cao và còn bị lợi dụng để buôn bán trái phép. Việc ban hành danh mục sẽ định hướng rõ ràng: nuôi con gì, nuôi ở đâu, nuôi như thế nào để phát huy hiệu quả".

Theo ENV, cùng với việc ban hành danh mục, cơ quan chức năng cần có chính sách hỗ trợ kỹ thuật, quy trình đăng ký và truy xuất nguồn gốc đơn giản hơn. Đây được coi là giải pháp trước mắt, vừa giúp quản lý tốt hoạt động nuôi thương mại, vừa góp phần bảo tồn thiên nhiên và ngăn chặn buôn bán trái phép động vật hoang dã.

Trước đó, ENV cũng ra mắt bộ phim truyền thông khuyến khích cộng đồng ghi nhớ và thông báo vi phạm tới Đường dây nóng miễn phí bảo vệ động vật hoang dã 18001522 của ENV.

Một số vi phạm phổ biến thường được cộng đồng thông báo đến ENV như: động vật hoang dã (ĐVHD) bị quảng cáo trên thực đơn hoặc nuôi nhốt tại nhà hàng; rùa, chim và các loài ĐVHD khác bị rao bán ở chợ, trên đường hoặc trong cửa hàng; ĐVHD hoặc bộ phận, sản phẩm của chúng bị rao bán trên mạng xã hội; ĐVHD bị nuôi nhốt làm cảnh; thuốc có nguồn gốc từ ĐVHD bị bày bán tại các cơ sở kinh doanh y dược cổ truyền…

Từ năm 2005, ENV đã thiết lập Đường dây nóng miễn phí bảo vệ động vật hoang dã 18001522 nhằm khuyến khích người dân trên cả nước chủ động thông báo các vi phạm liên quan. Các thông tin tiếp nhận qua Đường dây nóng được ENV chuyển đến cơ quan chức năng địa phương để kịp thời xử lý. Chỉ riêng trong năm 2024, ENV đã tiếp nhận hơn 1.900 vụ vi phạm do người dân thông báo với trung bình 7,3 vụ mới mỗi ngày.

Bà Nguyễn Thị Phương Dung, Phó Giám đốc ENV nhấn mạnh: "Bảo vệ động vật hoang dã không phải chỉ là trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước. Mỗi cá nhân có thể đóng góp vào nỗ lực chung này bằng cách thông báo vi phạm tới cơ quan chức năng địa phương hoặc Đường dây nóng của ENV".