Điều gì giúp Uniqlo chinh phục nước Mỹ suốt 20 năm qua

“Nếu không chọn nghệ thuật làm cầu nối với công chúng, liệu Uniqlo có được như hiện tại không?”, tôi hỏi John C. Jay trong buổi phỏng vấn riêng tại New York (Mỹ). Ông lập tức đáp lại, không một chút đắn đo: “Chắc chắn là không”.

Khi tôi gặng hỏi vì sao, Chủ tịch bộ phận Sáng tạo toàn cầu của Fast Retailing cười và nói: “Tôi cần gì phải nghĩ, điều đó chẳng phải quá rõ ràng sao?”.

Câu trả lời dứt khoát ấy từ John C. Jay dường như đã thay thế cho mọi lời giải thích, khẳng định mạnh mẽ rằng nghệ thuật chính là trái tim trong hành trình phát triển toàn cầu của Uniqlo.

Sự khẳng định ấy càng trở nên sống động qua loạt sự kiện của thương hiệu Nhật Bản tại New York nhân dịp kỷ niệm 20 năm có mặt tại xứ cờ hoa. Từ sự kiện The Art and Science of LifeWear, diễn ra vào tối 15/9 tại Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại (MoMA), đến chuyến tham quan tại chính bảo tàng này và cửa hàng trên “đại lộ thời trang” Fifth Avenue (5th Ave) vào sáng hôm sau, mọi hoạt động đều toát lên tinh thần giao thoa giữa nghệ thuật và thời trang.

Khi thời trang và nghệ thuật song hành tại New York

Ngay từ việc chọn MoMA làm địa điểm tổ chức kỷ niệm hai thập kỷ khai trương cửa hàng đầu tiên tại Mỹ, nhà bán lẻ Nhật Bản đã gửi gắm những tầng ý nghĩa sâu sắc.

Bên ngoài bảo tàng MoMA trước giờ diễn ra sự kiện The Art and Science of LifeWear ngày 15/9.

Mối quan hệ giữa hai bên đã kéo dài hơn 10 năm, với điểm nhấn là chương trình Free Friday Nights, cho phép công chúng tham quan Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại miễn phí vào tối thứ Sáu hàng tuần.

Đây không chỉ là một hoạt động tài trợ thông thường từ nhà bán lẻ thời trang, mà còn thể hiện mong muốn chia sẻ nghệ thuật với cộng đồng, mang giá trị sáng tạo đến gần hơn với những người có thể chưa từng bước chân vào “ngôi nhà của nghệ thuật hiện đại”.

Những bộ sưu tập UT lấy cảm hứng từ kho lưu trữ nghệ thuật của bảo tàng này cũng góp phần đưa nghệ thuật đến gần hơn với đời sống thường nhật. Những tác phẩm vốn chỉ xuất hiện trên tường bảo tàng giờ hiện diện trên đường phố - từ ga tàu metro, công viên đến quảng trường.

MoMA còn mang ý nghĩa biểu tượng với New York, được xem là nơi hội tụ những dòng chảy nghệ thuật tiên phong. Và chính sự gắn kết ấy đã giúp nhà bán lẻ Nhật Bản khẳng định vị thế của mình, không chỉ là một thương hiệu thời trang, mà còn là một “công dân văn hóa” tích cực của thành phố.

Bên trong cửa hàng Uniqlo tại "đại lộ thời trang" 5th Avenue (New York, Mỹ) ngày 16/9.

Bên trong Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại (MoMA) ngày 16/9, nằm cách cửa hàng vài phút đi bộ.

Điều thú vị hơn cả là tôi phát hiện ra chỉ mất vài phút đi bộ từ cửa hàng trên 5th Ave sang MoMA. Khoảng cách ngắn ngủi ấy gợi lên trong tôi hình ảnh hai mặt của cùng một đồng xu - một bên là đời sống thường nhật với nhịp sống hối hả, một bên là thế giới nghệ thuật tinh tế, và cả hai luôn song hành, phản chiếu lẫn nhau.

Một chương mới

Nếu MoMA đại diện cho quá khứ và hiện tại với bề dày lịch sử, KAWS chính là cánh cửa mở ra tương lai đầy hứa hẹn. Tại sự kiện tối 15/9, thương hiệu Nhật Bản gây bất ngờ khi công bố KAWS (tên thật là Brian Donnelly), một nghệ sĩ và nhà thiết kế người Mỹ, sẽ trở thành Nghệ sĩ Lưu trú (Artist in Residence) đầu tiên.

Sự hợp tác này không chỉ là bước tiếp nối mối quan hệ lâu dài giữa KAWS và Uniqlo, bắt đầu từ năm 2016 với các bộ sưu tập UT gây tiếng vang, mà còn mở ra một chương mới.

Ông John C. Jay, Chủ tịch bộ phận Sáng tạo toàn cầu của Fast Retailing, công bố KAWS là Nghệ sĩ Lưu trú (Artist in Residence) đầu tiên của thương hiệu trong sự kiện ngày 15/9.

Khác với các dự án hợp tác UT trước đây, thường mang tính ngắn hạn, gói gọn trong vài bộ sưu tập, vị trí Artist in Residence mở ra sự gắn bó lâu dài. Nghệ sĩ sinh năm 1974 sẽ tham gia vào phát triển sản phẩm, tổ chức sự kiện nghệ thuật tại các flagship store, thậm chí đồng hành cùng thương hiệu Nhật Bản trong các dự án cộng đồng gắn liền với triết lý Art For All (Nghệ thuật cho tất cả).

“KAWS đã phá bỏ ranh giới của nghệ thuật truyền thống, cũng như Uniqlo muốn định nghĩa lại ngành thời trang thông qua LifeWear”, ông Jay chia sẻ tại sự kiện, nhấn mạnh sự giao thoa đầy tiềm năng. Sự kết hợp này không chỉ phản ánh xu hướng giao thoa giữa nghệ thuật và thời trang, mà còn tạo ra những sản phẩm vừa có giá trị thẩm mỹ, vừa chạm tới số đông.

Thời trang vượt thời gian

Song song với những bước tiến nghệ thuật, Tadashi Yanai, Chủ tịch kiêm CEO của Fast Retailing, đã nhấn mạnh tầm nhìn bền vững của thương hiệu: “Chúng tôi không làm thời trang nhanh (fast fashion). Chúng tôi không tạo ra quần áo mặc rồi vứt đi. Chúng tôi làm những món đồ vượt thời gian”.

Câu nói này có thể xem như một tuyên ngôn, đặt thương hiệu vào vị trí khác biệt trong ngành công nghiệp thời trang. Giống một tác phẩm nghệ thuật tốt, không chạy theo trào lưu mà giữ nguyên giá trị qua nhiều thế hệ, thời trang cũng cần được thiết kế để bền vững, lâu dài và nuôi dưỡng sự gắn bó.

Điều này hoàn toàn phù hợp với xu hướng toàn cầu, nơi tiêu dùng có ý thức đang thống trị. Quan điểm được bổ sung bởi nhận định của diễn viên Cate Blanchett, đại sứ thương hiệu mới được bổ nhiệm hồi tháng 8, tại sự kiện: “Những bộ quần áo chất lượng tốt không nên bị xem là xa xỉ phẩm”.

Trở lại với câu trả lời của Jay, tôi càng thấy đó không phải là một lời khẳng định ngẫu nhiên. Nghệ thuật không chỉ giúp nhà bán lẻ thời trang Nhật Bản trở nên khác biệt, mà còn định hình bản sắc thương hiệu.

Với vai trò thường trú của KAWS và hợp tác liên tục với MoMA, hành trình của thương hiệu hứa hẹn sẽ truyền cảm hứng cho những biểu hiện mới về phong cách và bền vững, chứng minh lời khẳng định của John C. Jay rằng nghệ thuật thực sự là yếu tố thiết yếu cho thành công của hãng, không chỉ trong quá khứ mà còn cho tương lai đầy triển vọng phía trước.