Đề xuất tăng 4 lần mức phạt tiền không cần lập biên bản

Dự thảo luật đề xuất tăng 4 lần mức tối đa phạt tiền không cần lập biên bản. Song, đại biểu Quốc hội đề nghị nên cân nhắc thêm.

Chiều 11.6, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, các đại biểu thảo luận tại hội trường về dự án luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Xử lý vi phạm hành chính.

Tăng 4 lần mức phạt tiền không cần lập biên bản

Theo quy định tại luật Xử lý vi phạm hành chính hiện hành, thủ tục xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản được áp dụng trong trường hợp xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền đến 250.000 đồng (với cá nhân) và 500.000 đồng (với tổ chức).

Trường hợp áp dụng thủ tục xử phạt không lập biên bản, người có thẩm quyền xử phạt sẽ phải ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính tại chỗ.

Nhằm sửa đổi quy định trên, dự thảo luật đề xuất thay đổi giới hạn mức phạt tiền không cần lập biên bản nêu trên, tăng từ 250.000 đồng lên 1 triệu đồng (với cá nhân) và từ 500.000 đồng lên 2 triệu đồng (với tổ chức).

Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) bày tỏ sự đồng tình với một số quan điểm, khi cho rằng mức phạt tiền không cần lập biên bản theo quy định hiện hành (250.000 đồng với cá nhân và 500.00 đồng với tổ chức) được áp dụng từ lâu, đến nay là quá thấp và lạc hậu, cần sửa đổi.

Tuy nhiên, nếu tăng lên 4 lần như dự thảo, ông Hòa đề nghị cần cân nhắc. Theo vị đại biểu, xử phạt không lập biên bản liên quan đến quyền lợi của người bị xử phạt, nếu không có biên bản thì không có căn cứ để khiếu nại, khiếu kiện. Trường hợp có camera giám sát thì mọi chuyện dễ dàng, nhưng nếu không có camera, không có nhân chứng, cũng không có biên bản… thì sẽ phát sinh nhiều vấn đề.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) thì đề nghị bổ sung quy định để việc áp dụng thủ tục xử phạt không cần lập biên bản chặt chẽ hơn. Trong trường hợp áp dụng thủ tục xử phạt không cần lập biên bản, quyết định xử phạt phải được ghi nhận và lưu trữ trên hệ thống cơ sở dữ liệu vi phạm hành chính, kèm theo dữ liệu, hình ảnh chứng minh vi phạm. Như vậy sẽ giúp bảo đảm tính minh bạch, tránh lạm dụng, tạo thuận lợi khi kiểm tra, giám sát.

Trong khi đó, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP.HCM) đề nghị cần bổ sung quy định theo hướng nếu áp dụng thủ tục xử phạt không lập biên bản thì trong quyết định xử phạt tại chỗ phải bố trí khoảng trống để người vi phạm được ghi ý kiến của mình, nhất là trong trường hợp không đồng tình với quyết định của người ra quyết định xử phạt, nhằm bảo đảm quyền khiếu nại, khiếu kiện sau này.

Không lập biên bản nhưng vẫn phải đầy đủ quy trình

Giải trình trước ý kiến các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh phân tích nhiều lý do khi đề xuất tăng mức tối đa được áp dụng thủ tục xử phạt không cần lập biên bản vi phạm hành chính.

Theo Bộ trưởng, đề xuất như dự thảo nhằm góp phần đơn giản hóa thủ tục xử phạt vi phạm hành chính cho cá nhân, tổ chức vi phạm. Với thủ tục không lập biên bản, việc giao quyết định xử phạt được thực hiện nhanh chóng, thuận tiện hơn, người vi phạm có thể nhận quyết định tại chỗ, tiết kiệm thời gian, không phải chờ đợi, đi lại để nhận quyết định xử phạt.

Dù tăng nhưng mức tối đa xử phạt không cần lập biên bản vẫn bảo đảm đúng bản chất "hành vi vi phạm nhỏ, thủ tục xử phạt đơn giản", bảo đảm tương thích với bối cảnh kinh tế - xã hội hiện nay và phù hợp với tình hình biến động thu nhập, giá cả so với năm 2012 - thời điểm ban hành quy định này.

Vẫn theo Bộ trưởng, xử phạt không lập biên bản nhưng vẫn phải tuân thủ đầy đủ quy trình do pháp luật quy định. Ví dụ, người có thẩm quyền phải có đầy đủ căn cứ chứng minh hành vi vi phạm và phải ra quyết định xử phạt tại chỗ; quyết định phải thể hiện rõ căn cứ, hành vi vi phạm, mức phạt và cơ sở pháp lý áp dụng; số tiền nộp phạt vẫn phải gửi đến tài khoản kho bạc nhà nước để kiểm soát, đối chiếu.

"Cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính vẫn có quyền khiếu nại, khởi kiện đối với quyết định xử lý vi phạm hành chính được ban hành theo thủ tục không lập biên bản theo quy định của pháp luật", Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh khẳng định.

Về một số băn khoăn xung quanh việc tăng gấp 4 lần mức tiền tối đa xử phạt không lập biên bản, ông Ninh nói xét về con số tuyệt đối thì giá trị không quá lớn, nhưng tiếp thu ý kiến các đại biểu, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục nghiên cứu, cân nhắc vấn đề này.